Irak askerlerinin yargısız infazları belgelendi

Birleşmiş Milletler'in (BM) Irak İnsani Program koordinatörü Hans-Christof von Sponeck, durumla ilgili değerlendirmelerde bulundu. Von Sponeck, konu ile ilgili kapsamlı uluslararası soruşturmanın açılması konusunda ısrar ediyor. Röportajı veren kişi, kendisinin ve yakınlarının ölümle tehdit edildiği için saklanmak zorunda. 

RT, bir seri röportajla Musul’un IŞİD militanlarından kurtarılması sırasında Iraklı askerlerin yaptığı gaddarlıkların kanıtlarını yayınladı. Acımasız bir cinayeti görüntüleyen videoda, elit tümende görevli askerler bir şüpheliyi dövmek ve işkence çektirmekle kalmayıp, kurşuna diziyor. Kurbanın hakkında herhangi bir soruşturma açılmadan, yargılanmadan, sadece IŞİD’e yardım ve yataklık ettiği iddiasıyla öldürüldüğü belirtiliyor.

ARKADİ, MUSUL OPERASYONUNU TAKİP EDİYORDU

RT muhabiri Murad Gazdiyev, kanala Irak ordusunun işlediği askeri suçların fotoğraf ve video kayıtlarını sağlayan foto muhabir Ali Arkadi ile iletişime geçmeyi başardı. Arkadi, cephede çalışarak, Musul’u kurtarma operasyonunu takip ediyordu. Arkadi'nin ilk röportajında Iraklı askerler, IŞİD ile nasıl kahramanca çatıştıklarını anlattı. Ardından Arkadi'ye daha çok güven duyulmaya başlanmasıyla muhabir, askerlerin yaptıkları sorgulamaları gördü.

Arkadi, “Her gün birlikte çalışıyor, aynı çatı altında geceliyorduk. Onlarla, ailemle geçirdiğim zamanın daha fazlasını geçirdim. Onları kahraman olarak görüyordum. Her gün cephede savaşmak için çok cesur olmak gerekiyor. Daha sonra olayların ters yüzünü, işkenceleri, tecavüzleri, cinayetleri gördüm. İlk başlarda bunları çekmemi istemiyorlardı, sonra izin verdiler” diye konuştu.

​PENTAGON TARAFINDAN EĞİTİLDİLER

Arkadi, Pentagon uzmanları tarafından eğitilen çevik kuvvet askerleriyle daha fazla zaman geçirdikçe, daha çok zorlanmaya başladı. Askerler her gün gözlerinin önünde insanlara işkence çektiriyordu ve işkencenin kıvamını giderek arttırıyordu.

Önemli olduğunu bildiği için çekimlere devam ettiğini anlatan muhabir, “Gördüklerimi hemen idrak edemedim. İkinci hafta evime gittim ve yakınlarım bana 'Ne oldu?' diye sordu. Bundan sonra her şey değişti. Olup bitenler psikolojik durumumu etkiledi. Sürekli olarak işkenceleri, tüm bu insanları ve çektikleri acıları düşünüyordum. Zaman geçtikçe her şey daha da kötüye gidiyordu ve 5 hafta sonra durum o kadar vahim bir hal aldı ki, çektiklerimi yayınlama kararı aldım” ifadelerini kullandı.

​'GÜNLÜK PLANLARINI ARALARINDA TARTIŞIYORLARDI'

Askerler günlük planlarını aralarında tartışıyordu. Bir defasında birine işkence çektirmek, sonra da o kişiyi öldürmek istediklerini anlattılar. Muhabir, cep telefonuyla çekilen kaydı görünceye kadar buna inanamamıştı. Bu durumun bardağı taşıran son damla olduğunu açıklayan Arkadi, “12 Aralık’ta Yüzbaşı Omar Nazar ve Çavuş Hayder’in bize bir video gösterdiklerini hatırlıyorum. Bu videoda çavuş bir kişiye 6-9 kez ateş etti, ardından yüzbaşının, ‘Hayder, yeter. Onunla konuşmak istiyorum’ dediği duyuldu. Sonrasında kendisi de bu kişiye 3 mermi sıktı” diye konuştu.

'AİLEMİ TEHDİT ETTİLER'

Muhabir, IŞİD ile savaşın öteki yüzünü anlatmanın görevi olduğunun bilincine vardığını söyledi. Bununla birlikte Arkadi, bazı çekimleri yayınlamasının kendisinin ve yakınlarının hayatına mal olabileceğini çok iyi anladığını ifade etti. Arkadi hikayesine şöyle devam etti: “Ailem çevik kuvvet birliğinden ve özellikle Yüzbaşı Omar Nazar’dan birçok tehdit aldı. Nazar, Facebook’ta babama gece vakti gelip yakınlarımı öldüreceklerini yazdı. Saklandığım için benimle bağlantı kuramadılar. Fakat elbette ki hayatımın tehlikede olduğunu anlıyorum.”

​İNSAN HAKLARI İZLEME ÖRGÜTÜ: TEPKİ GÖSTERİLMEMESİ ŞAŞIRTICI

RT, birçok hukuk örgütüyle iletişime geçip, kendilerinden yayınlanan görüntüler ile ilgili yorum almaya çalıştı. Ancak şu anda başvuruda bulunulan 30 örgüt arasından sadece 3’ü yanıt verdi. İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) temsilcisi Belkis Wille, daha önce RT’ye hukukçuların IŞİD ile mücadele eden koalisyona üye olan ülkelerin açık bir şekilde yapılan insan hakları ihlallerine tepki göstermediklerine şaşırdıklarını aktardı. Wille, “Irak’ı IŞİD ile mücadelede destekleyen Amerikalı, İngiliz ve diğer koalisyon ortakları tarafından yeterli bir tepki görmedik. Eğer teröristlerle mücadele cezasız kalmayı, ordulara insan haklarını ihlal etme imkânı sağlıyorsa, demek ki koalisyonun itibarı da bu suçlarla lekelenmiş oluyor” diye konuştu.

NİNEHAM: MUSUL'DA YAŞANANLAR TEK TARAFLI HABERLEŞTİRİLİYOR

Stop the War koalisyonu aktivistlerinden Chris Nineham, medyada insan hakları ihlalleri konusunda sessiz kalındığına dikkat çekti. Nineham, “Bence Musul’daki olaylar son derece tek taraflı olarak haberleştiriliyor. Medya araçları oralarda yaşanan yıkım ve ölümleri çok az kaleme alıyor. Medya araçlarında tarafsızlık eksiği var” dedi.

Daha önce ABD Savunma Bakanı James Mattis, teröristler ile savaşta ‘sivil kayıpların kaçınılmaz bir gerçek’ olduğunu açıklamıştı. BM Genel Sekreteri eski yardımcısı ve BM Irak insani program koordinatörü Hans-Christof von Sponeck, kimlerin suçlu olduğu konusunda tahmin yürütmek ve tek taraflı sonuçlar çıkarmak için henüz erken olduğunu vurguladı.

'İNCELEME İÇİN BAĞIMSIZ BİR GRUP KURULMALI'

RT’ye konuşan Von Sponeck, “İlk başta bağımsız bir soruşturma yapmak gerekiyor, ancak böyle bir soruşturmadan sonra suçluların kim olduğu söylenebilecek. Şu anda tahmin yürütmeye ve herhangi birilerini suçlamaya değmez” ifadelerini kullandı. Von Sponec, dünya toplumunun böyle bir soruşturma yapmak zorunda olduğunu, diğer bir alternatifin söz konusu olmadığını belirtti. BM yetkilisi, aksi halde işkence ve şiddetin tekrar ve tekrar uygulanacağını, tarafların ise ‘tüm günahlar hakkına birbirilerini suçlamaya devam edeceklerini’ kaydetti. Von Sponec, BM bünyesinde tüm olayları inceleyecek bağımsız bir grubun kurulması gerektiğini söyledi ve aynı zamanda, Irak’taki durum dikkate alındığında bunu yapmanın çok zor olacağını ifade etti.

​Von Sponek, “Ancak soruşturma, farklı tarafların arasındaki görüşmeleri kapsaması gereken daha kapsamlı bir stratejinin unsuru olmalı. ‘IŞİD’le görüşme yapmak mı?’ diye kızabilirsiniz. Yine de bu fikri tümüyle dışlamayalım. Şu anda IŞİD hayatta kalmak için mücadele veriyor, Musul’dan kaçmaya çalışıyor. Belki de bu şartlarda görüşmelere daha açık olabilir” açıklamalarında bulundu.

Olup bitenleri iyi anlayabilmek ve bu tür olayların tekrar etmesini önlemek için aynı anda birkaç yönde hareket edilmesi gerektiğini söyleyen Von Sponek, “Uluslararası medya araçlarında Musullulara yeni katliamların yapıldığını, yeni trajedileri gösteren korkunç fotoğrafların yeniden baş göstermesini önlemek için kapsamlı bir yaklaşım geliştirilmeli. Bence şu anda en önemli şey bu” ifadelerini kullandı.

BAĞIMSIZ SORUŞTURMA

Savunma konuları uzmanı İvan İlend, Irak hükümetinin sözünü yerine getirip soruşturmayı gerektiği gibi yapacağına inanmıyor. Uzman, “Irak dışişleri bakanı, ülkenin yasaları çerçevesinde bu kişiler hakkında soruşturma yürütüleceğini açıkladı. Ancak bu komediden öte bir şey olmayacak, çünkü içişleri bakanlığı, aynı askerleri yöneten kurum” dedi. İlend, ancak bağımsız uluslararası bir soruşturmanın olaylara ışık tutabileceğini ve ileride bu tür olayların önlenmesine yardım edeceğini belirtti. İlend, “İyi ki bu olay uluslararası mecraya taşındı. Tabii ki hiç kimse IŞİD ile mücadelede bu tür şeylerin olmasını istemez. Bu tür olaylar, teröristlerle mücadele eden insanları, militanlar kadar acımasız hale getiriyor” diye konuştu.