'Neo Osmanlıcı politikalar, Bulgaristan Türklerini böldü'

Bulgaristan’da 26 Mart’ta gerçekleştirilen genel seçimlerde Türk diasporası üzerinden yürütülen politikalar, en fazla Bulgaristan’daki Türkleri etkiledi.

Bulgaristan’ı yakından izleyen gazeteci yazar Mustafa Hoş’a göre Ankara’nın politikaları, Türklerin ana partisi HÖH’ün kan kaybına yol açarken,

Bulgaristan Türkleri için bundan sonra çifte vatandaşlığın da tartışmaya açılacağı sıkıntılı bir dönem başladı.

‘DAHA ÖNCE 38 MİLLETVEKİLİ VARDI ŞİMDİ 26’

Bulgaristan’da geçen sene Kasım ayında gerçekleştirilen cumhurbaşkanlığı seçimlerinin sakin geçtiğini anımsatan Hoş, 26 Mart’ta gerçekleştirilen genel seçimlerin sonuçlarının, açıktan müdahaleler ve HÖH’ ün bölünmesi şyüzünden önemli sonuçlar içerdiği görüşünde. “Bu sonuçlardan en önemlilerinden bir tanesi oradaki Türklerin bölünmüş olması ve bu durum Bulgaristan’ın da işine geldi” diyen Hoş, HÖH’ ün aldığı oy oranının 2014’den daha düşük bir seviyede kaldığına işaret etti.

Yeni dönemde, seçimlerle birlikte nasıl bir koalisyonun kurulacağının henüz belli olmadığını vurgulayan Hoş, şöyle konuştu:“Türklerin daha önce 38 milletvekili vardı fakat şimdi bu sayı 26 ya düştü.. Yani HÖH, 2014 seçimlerinde 3. parti olmuştu, Bulgaristan’ın önemli partilerinden birisiydi ve koalisyon ortaklarındandı. Aynı zamanda bu partinin Türkiye kökenli 4 tane de bakanı vardı”. Milliyetçi Birleşik Vatanseverler Grubu’nun koalisyona ortak olacağı görüşlerinin hâkim olduğunu aktaran Hoş, büyük bir olasılıkla HÖH’ün kabinenin dışında kalacağına işaret etti.

‘SORUNLAR RUS UÇAĞININ DÜŞÜRÜLMESİ İLE DERİNLEŞTİ’

Hoş’a göre bütün bu sorunlar bir yıl öncesinden başladı. “Rus uçağının düşürülmesi krizi ile derinleşen bir süreç yaşanmıştı. O zamanlar HÖH’ün başında olan Lütfi Mestan Türkiye’den yana bir tavır almıştı. Yani Rus uçağının düşürülmesinin doğru olduğunu söylüyordu. İşin ironisine, hayatın döngüsüne ve bugün Rusya ile olan ilişkilere baktığımızda, Mestan’ın çok da doğru bir tavır almadığını görüyoruz” diyen Hoş, Türkiye’nin Rusya’dan özür dilemesi ve sonrasında başlayan normalleşme sürecine atıf yaptı.

Süreci aktarırken, ”Bulgaristan Türklerini temsil eden HÖH, Türkiye’nin o zamanki politikası ve uygulanan strateji ile bölündü ve Mestan’ın liderliğine Dost Partisi kuruldu” diyen Hoş, DOST’un kuruluşunda tamamen AKP’nin etkisinin olduğunu vurguladı. Türkiye’den örtülü ödenekten bu oluşuma para aktarıldığının Bulgar basınında yazıldığını belirten Hoş, bu iddiaların Türkiye tarafından da yalanlanmadığını vurguladı.

‘HOLLANDA’NIN YASAĞININ AYNISINI TÜRKİYE UYGULADI’

Rusya ile uçak düşürme krizi sonrasında HÖH’ ün Onursal Başkanı Ahmet Doğan’ın Bulgaristan’ın hassas bir konumda olduğu, hem Rusya, hem Avrupa hem de Türkiye’yi dengelemesi gerektiğini söylediği için Türkiye’ye girişinin yasaklandığını da anımsatan Hoş aynı durumun, Türkiye-Bulgaristan Dostluk Grubu Başkanı olan Erdinç İsmail Hayrullah’ın da başına geldiğini belirtti. “Yani Hollanda’nın yasağının aynısını, Türkiye Bulgar-Türk kökenli bir milletvekiline Türkiye uyguladı” diyen Hoş, tüm bunların oradaki Türklerin durumunu biraz daha zorlaştırdığı görüşünde.

Hoş bu durumun da genel olarak Bulgaristan’daki aşırı sağcı partilere yaratığı görüşünde: “Çünkü ırkçı ATAKA ve Birleşik Vatanseverler milliyetçi bir yapısı olan gruplar. Bunların hepsine baktığımızda Türklerin işi biraz daha zorlaşacak orada, çünkü oradaki Türkler bölünmüş ve güç kaybetmiş durumda. Bundan sonra olabilecek herhangi bir olumsuz durumda, oradaki haklarını ve hukuklarını nasıl koruyacakları konusunda bir endişe hâkim hepsinde. Hatta seçimden sonra, Türkiye vatandaşlığının iptali gibi bir durum da gündeme getirilebilir, bu da konuşuluyor.”

‘NEO OSMANLICILI POLİTİKALAR BULGARİSTAN’I ALACAĞIZ ANLAMINA GELİYOR’

Türkiye’nin Bulgaristan Türklerine yönelik parti kurma girişiminin ilk olmadığı ve 2012’de de Hürriyet ve Şeref Halk Partisi adlı bir partinin kurulduğuna dikkat çeken Hoş, “O zaman HÖH’ü bölmeyi başaramadılar. Bu parti seçimlerde başarısız olunca unutuldu gitti. Ruslarla yaşanan kriz bahane edildikten sonra da HÖH tamamen bölündü ve DOST Partisi kuruldu” anımsatması eşliğinde Mestan ile DOST Partisi’nin bundan sonra yapacaklarının daha da çok tartışılacağını vurguladı.

Hoş, şöyle konuştu: “Burada şöyle bir ayrımın da gözetilmesi gerekiyor: Bulgaristan’da önce Türkiye karşıtlığı mı yükseldi, yoksa neo osmanlı karşıtlığı mı? Bulgaristan’ a siz neo osmanlı iddiası ile gittiğiniz zaman bu Bulgaristan’ı alacağız anlamına geliyor. Çünkü Osmanlı toprağı olarak görüyorsunuz ve bu durum oranın bağımsız ayrı bir devlet olarak yapılanmasının dışında bir şeydir. Böyle olunca reaksiyon da direk aynı şekilde çok sert oluyor.”

‘HÖH TAMAMEN DÜŞMAN İLAN EDİLMİŞ DURUMDA’

Türkiye karşıtlığı ile AKP politikaların karşıtlığı arasında ayrım kalmaz hale geldiğine de dikkat çeken Hoş, “Bundan sonra Türkiye Türkleri karşıtlığı ya da Türkler oradaki haklarına ve orada yaşama biçimlerine döndükleri zaman ne olacak ve kiminle diyalog kuracaksınız? HÖH’ün oranın en güçlü partilerinden bir tanesi olmasına ve bu seçimde biraz güç kaybetmesine rağmen, neredeyse tamamen düşman ilan etmiş durumda. Milletvekillerini yasaklamışsınız, Onursal Genel Başkanları Ahmet Doğan’ın Türkiye’ye girişini yasaklamışsınız, doğal olarak öyle bir iletişim mekanizması da ortadan kalktı” ifadelerini kullandı.

‘BULGARİSTAN TÜRKLERİNİ İSLAMLAŞTIRMAYA ÇALIŞMAK ÇOK TUHAF’

Lütfi Mestan’ın son açıklamasında altı aylık bir parti olarak barajı aşamasa da kendilerini başarılı gördüğünü anlatırken, diğer yandan 26 Mart seçimini şeffaf olmadığı gerekçesiyle tanımadığını aktaran Hoş, “Bu aynı zamanda var olan sonucu da tanımadığını söyleyerek, krizi biraz daha tırmandıran da bir açıklama. Bu krizin tırmanmasıyla birlikte, bunu yaptığımız zaman milliyetçi ve daha ırkçı kesimleri de harekete geçirmiş oluyorsunuz. Doğal olarak, orada yaşayan Türklerin haklarını, hukuklarını korumak daha önemliyken, burada partizanlık ve neo osmanlı iddiası daha çok öne geçmiş oluyor” saptaması yaptı.

Diğer taraftan da Bulgaristan’daki Türk ve Müslümanları İslamlaştırma çalışmalarının gözden kaçırıldığına değinen Hoş, bu durumun çok tuhaf olduğunu ve Türkiye’nin kendi vatandaşlarını koruma refleksinden başka bir şeye dönüştüğünü vurguladı. HÖH’ ün yaşanan son durumu bölünmenin bir sonucu olarak gördüğünü ve bundan da AKP’yi sorumlu tuttuklarını aktaran Hoş, AKP tarafında yürütülen politikanın Bulgaristan’daki Türklere zarar verdiğinin altını çizdi.

‘NEO OSMANLICILIK BULGARİSTAN’DA İFLAS ETTİ’

Seçim sonuçlarının 31 Mart’ta onaylanacağını aktaran Hoş, bu tarihten sonra kurulacak koalisyona göre Bulgaristan’ın, Türkiye ve orada yaşayan yurttaşlar açısından çok daha önemli gelişmelere gebe olduğuna işaret etti. Hoş, şu değerlendirmeyi yaptı:” Bu seçimlerde şöyle bir yeni durum da görüldü; ilk defa, seçimlerde oy kullan seçmenlerin Kiril Alfabesi ile formları doldurmaları istendi. Bu durum burada bir sahtekârlık yapılacak ve biz bu sahtekârlığa hiçbir şekilde izin vermiyoruz anlamına geliyor ve aynı zamanda rencide edici bir durum. Orada 1989dan sonra gelenlere baktığımızda birçoğu Türkiye’de yetişmiş ve Kiril Alfabesine hâkim olmayan insanlar. Doğal olarak oların hakları da engellenmiş oldu. Her durumda neo osmanlıcılık iddiası Bulgaristan’da da ilk anda iflas etmiş gibi gözüküyor. Ama bundan daha önemlisi, Türklerin oradaki hakları ve hukukları açısından oldukça olumsuz bir seçim oldu bu durum”.

‘YURTDIŞINDAKİ TÜRKLERİN ÇOĞU TÜRKİYEYİ SEÇMEZ’

Çifte vatandaşlığın iptal edilmesi ihtimalinin yurt dışında yaşayan Türklerin psikolojisi ve oradaki varlıkları açısından epey sarsıcı bir durum olduğuna dikkat çeken Hoş, “Düşünsenize yurtdışında yaşıyorsunuz ve bir anda Türkiye’yi mi yoksa yaşadığınız ülkeyi mi seçeceğiniz bir anda soruluyor. Avrupa’da yaşayan Türklerin büyük bir çoğunluğu da oradaki haklarını hukuklarını, yaşam biçimlerini ve hayat standartlarını bırakıp Türkiye’yi seçmeyecek. Bu politikalar Türklerin haklarını, hukuklarını korumaktan çok, bir neo Osmanlı iddiası ile uygulandığı için sonuçları çok daha farklı ve sert oluyor” görüşünde.

Türkiye Cumhuriyeti’nin resmi politikasının neo osmanlıcı politikalar olmadığını, sadece iktidarı yürütenlerin bu politikayı yürüttüğünü vurgulayan Hoş, “Bu ayrımı Avrupa belirli bir süre sonra yapmayacak. Tamamen Türkiye Devleti’nin politikası gibi algılayacaklar ve oradaki bulunan Türk vatandaşlarına da böyle davranacaklar. Oradaki insanların Türkiye’yi mi burayı mı seçiyorsun gibi bir seçime zorlandığında, karar vermeleri çok kolay olmayacak ve benim gördüğüm, konuştuğum insanlara göre tercihin Türkiye olmayacağı da açık” ifadelerini kullandı.

‘BU POLİTİKALAR İLE AİLELER BÖLÜNECEK’

Bu durumun çok yaralayıcı olduğunu, bu insanların aynı zamanda Bulgar vatandaşı olduğunu ve ayrımın mümkün olmadığını aktaran Hoş şu değerlendirmede bulundu:

“Mesela Annesi Türkiye’de, babası Bulgaristan’da yaşayan var. Siz bu insanları birbirinden ayırıyorsunuz yani aileleri bölüyorsunuz şu. Bu sosyal etki anlamında korkunç bir yere doğru gidiyor. Bu politikaların baştan sona yeniden belirlenmesi, bakılması bunun nedenleri ve sonuçları üzerine kafa yorulması lazım. Ailelerin parçalaması ve orada bir takım sorunların yaşanmasına yol açacak bir takım gelişmeler bunlar ve bu ben istedim oldu ile yürütülecek bir şey değil. Çünkü sonuçları çok ağır olabilir”.