ABD Başkanı Donald Trump ile İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun merakla beklenen ilk buluşması gerçekleşti. Trump’ın göreve gelmesinin ardından Beyaz Sarayı ziyaret eden üçüncü yabancı devlet adamı olan Netanyahu’ya eşi Sara da eşlik etti.
רעיית ראש הממשלה הגברת שרה נתניהו והגברת הראשונה של ארה"ב מלאניה טראמפ נפגשו לשיחה חמה וידידותית בארבע עיניים בבית הלבן pic.twitter.com/9xPg7yXA6V
— Benjamin Netanyahu (@netanyahu) February 15, 2017
Eşi Melania ile birlikte misafirlerini kapıda karşılayan Trump ile Netanyahu çifti arasındaki yakınlık dikkat çekti.
FIRST PHOTOS: Trump and Netanyahu walk arm in arm into White House — Follow us here for latest updates https://t.co/lms51Db8BD pic.twitter.com/I1Pir9FHFg
— Haaretz.com (@haaretzcom) February 15, 2017
Trump ve Netanyahu ilk olarak ikili bir görüşme gerçekleştirdi, ardından da ortak basın toplantısı için gazetecilerin karşısına geçti.
Basın toplantısının başlangıcında Netanyahu’dan Bibi diye bahseden Trump, “Bibi ve ben, birbirimizi uzun süredir tanıyoruz. Zeki bir adam, harika bir müzakereci” dedi.
İsrail’in, yemin ederek göreve başladığı 20 Ocak’tan bu yana hız verdiği, yasadışı yerleşim yerleri inşaları hakkında dikkat çekici bir açıklama yapan Trump, “Sizden, yerleşim yerlerini bir süreliğine beklemede tutmanızı istiyoruz” dedi.
‘İKİ DEVLET YA DA TEK DEVLET, HER İKİSİYLE DE YAŞAYABİLİRİM’
Ancak Trump’ın İsrail-Filistin barışıyla ilgili en dikkat çekici sözleri bu değildi. Trump, “İki devlet ya da tek devlet. Ben her iki tarafın istediği çözümü istiyorum. Her iki taraf ne isterse ben kabul edebilirim. Her ikisiyle de yaşayabilirim. Bir süre iki devletli çözümün daha kolay bir seçenek olduğunu düşündüm. Açıkçası, Netanyahu ve İsrail ve Filistinliler memnunsa, ben de memnun olurum” yorumunda bulundu.
Bu açıklama, ABD’nin uzun zamandır benimsediği ve desteklediği ‘iki devletli çözüm’ konusunda değişikliğe gidilebileceğinin sinyali olarak yorumlandı.
ABD’nin İsrail’deki büyükelçiliğinin Tel Aviv’den Kudüs’e taşınmasıyla ilgili de bir soruyu yanıtlayan Trump’ın “Bunun olmasını istiyoruz; ne zaman olacağına bakacağız” dedi.
Öte yandan Trump, Ortadoğu barışı için ‘çok hassas’ çalıştıklarını ve iki tarafın da bazı tavizler vermek zorunda kalabileceğini vurguladı. Bu tavizlerin neler olacağı konusunda detay vermeyen Trump, “İsrail ile Filistinlilerin kendi aralarında anlaşmasının öncelikli olduğunu” kaydetti.
NETANYAHU: İSRAİL’İN ABD’DEN, ABD’NİN İSRAİL’DEN DAHA İYİ MÜTTEFİKİ YOK
Netanyahu ise konuşmasında, ABD ile İsrail arasındaki ilişkilerin kendileri için ne denli önemli olduğuna vurgu yaptı. “İsrail’in ABD’den daha iyi bir müttefiki yok ve size temin ederim ki ABD’nin de İsrail’den daha iyi bir müttefiki yok” diyen Netanyahu ayrıca, Trump döneminde IŞİD’in yükselişinin tersine çevrileceğini savundu.
PM Netanyahu: "Israel has no better ally than the United States and I want to assure you the United States has no better ally than Israel." pic.twitter.com/FV8oqM9QpL
— CNN (@CNN) February 15, 2017
Eski ABD Başkanı Barack Obama döneminde ABD ile İsrail arasındaki ilişkilerin tarihinin en kötü günlerini geçirdiği yorumları yapılmıştı.
‘BARIŞIN ÖNÜNDEKİ EN BÜYÜK ENGEL YENİ YERLEŞİM YERLERİ DEĞİL’
Trump’ın yasadışı yerleşim yerleri hakkındaki açıklamalarını da değerlendiren Netanyahu, ‘bu konuda konuşarak uzlaşabileceklerini’ ve ‘barışın önündeki en büyük engelin yeni yerleşimler olmadığını’ söyledi.
‘FİLİSTİN, YAHUDİ DEVLETİNİ TANIMAZSA BARIŞ ZOR’
‘İki devletli çözüm’ konusunda ‘etiketlere değil içeriğe odaklanmak’ istediğini söyleyen Netanyahu, “Barışın iki önkoşulu var. Birincisi Filistinliler Yahudi devletini tanımalı. İkincisi, herhangi bir barış anlaşmasında İsrail, Şeria Nehri'nin batısında kalan bölgenin tümünde ağır basacak şekilde güvenlik denetimini elinde tutmalı” ifadelerini kullandı.
NETANYAHU’DAN TRUMP’A İRAN TEŞEKKÜRÜ
Öte yandan Netanyahu, İran ile P5+1 ülkeleri arasındaki nükleer anlaşma ile Tahran’ın bölgedeki rolüyle ilgili de açıklamalarda bulundu. Netanyahu, “Başkan Trump, başkanlığa geldikten sonraki son birkaç haftada bu konuda çok önemli gayretlerde bulundu. İran’ın ihlallerini ve balistik füze denemesini işaret etti.” dedi.
Trump ise İran’la imzalanan nükleer anlaşmanın bugüne dek gördüğü en kötü anlaşma olduğunu bir kez daha tekrarladı.
NETANYAHU VE TRUMP EN FAZLA ‘İSRAİL’ VE ‘BAŞKAN’ DEDİ
Bu arada İsrail gazetesi Haaretz, Netanyahu ve Trump’ın basın toplantısında en fazla kullandığı kelimeleri belirledi.
Buna göre, basın toplantısında en fazla kullanan kelimeler ‘İsrail’ ve ‘Başkan’ oldu. En sık kullanılan diğer kelimelerse şöyle: inanç, değişim, ülke, anlaşma, İran, Yahudi, bakan, Filistinliler, Netanyahu, barış, devletler, teşekkür, düşünmek, Trump.
The words that kept popping up (and those that didn't) during Trump and Netanyahu's press conference https://t.co/066cTqkvGT pic.twitter.com/uZQ0Wwlgy9
— Haaretz.com (@haaretzcom) February 16, 2017