'Rusya ve İran'la işbirliği, Türkiye'yi sahada etkin hale getirdi'

Rusya, Türkiye ve İran'ın garantörlüğünde, Kazakistan’ın başkenti Astana'da düzenlenen Suriye barış görüşmeleri sonucunda, üç ülkenin kabul ettiği ortak bildiri açıklandı.

Suriye'nin bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne saygı duyulduğu belirtilen açıklamada, ateşkesin denetlenmesi için üçlü mekanizma kurulmaya karar verildiği duyuruldu.

Ankara merkezli çalışan güvenlik uzmanı Hasan Selim Özertem, üç ülkenin işbirliğinin Ortadoğu’nun geleceği konusunda önemli bir potansiyel taşıdığını ifade ederek, İran ile Türkiye arasında bazı sorunların devam etmesine rağmen koordinasyon kurulabildiğine dikkat çekti. Özertem, Rusya, İran ya da Türkiye olmadan bir çözümden bahsedilemeyeceğini belirtti.

'İRAN-TÜRKİYE KOORDİNASYONU İŞBİRLİĞİNE DÖNÜŞEBİLİR'

Özertem, İran ile Türkiye arasında Suriye konusunda işbirliğinden daha çok koordinasyon olduğunu belirtti. Özertem, "Bölgede istikrar temelli yeni bir statüko oluşturulurken", Rusya’nın da içerisinde bulunduğu bir mekanizmada beraber çalışma konusunda iki ülkenin de önyargıyla hareket etmediklerini ifade etti ve koordinasyonun işbirliğine dönüşebileceğini söyledi:

"İran ve Türkiye’nin koordinasyonunun bir işbirliğine yönelmesi ihtimalinin olduğunu ama şu anda bölgedeki kırılganlıklar nedeniyle iki tarafında belli bir mesafeyi koruma gayreti içerisinde olduğunu görüyorum. Tansiyonu yükseltmekten çok birbirlerine mesaj verecek ve pozisyonlarını tekrar gözden geçirtmeye yöneltecek şekilde bir iletişim içindeler diyebiliriz."

'HEM TÜRKİYE, HEM RUSYA VE İRAN İÇİN AVANTAJLARI VAR'

Moskova ve Tahran’ın 2015 yılından 2016 yazına kadar işbirliğini önemli ölçüde artırdıklarını vurgulayan Özertem, Ankara’nın bu işbirliğine dahil olmasının bazı avantajlar sağladığını kaydetti.

"Bu işbirliğine dahil olma bölgedeki dengeler açısından bir hasar kontrolü yapmasına fırsat tanıyor. Özellikle IŞİD’in, PKK’nın ciddi anlamda Türkiye içerisinde ulusal güvenlik açısından bir tehdit unsuruna dönüştüğünü görüyoruz. İran ve Rusya’yla geliştirdiği işbirliğiyle de Türkiye sahada daha etkin bir aktör konumuna yükseldi. Bu işbirliğinin de Astana’da yansımalarını görmekteyiz. Kurulan masaya kimin geleceğini veya kimin gelmeyeceğini tayin etme konusunda bu üç ülkenin önemli ölçüde bir avantajlı pozisyonda olduğunu söyleyebiliriz."

Moskova ve Tahran’ın Suriye’ye istikrar getirme konusunda tek başlarına başarılı olamayacaklarını gördüklerini ifade eden Özertem, Türkiye’nin işbirliğine dahil olmasının bu nedenle de önemli olduğunu söyledi.

'ÜÇ ÜLKENİN İŞBİRLİĞİ, ORTADOĞU'NUN GELECEĞİ KONUSUNDA POTANSİYEL TAŞIYOR'

Rusya, İran ve Türkiye olmadan Suriye’de bir çözüme ulaşılamayacağını, bu üç ülkeden birinin dışarıda bırakılamayacağını belirten Özertem, üçlü diyaloğun Ortadoğu’nun geleceği konusunda önemli bir potansiyel taşıdığını ifade etti:

"Önümüzdeki dönemde tabii ki Türkiye de İran da belli endişelerini dile getirecekler ancak şunu ifade etmekte fayda var; İran olmadan, Türkiye olmadan ve Rusya olmadan Suriye’de bir çözümü yakalamak mümkün değil. Mesele hakikaten artık sahadaki askeri çözümden çok, siyasi bir çözüme dönüşmüş durumda ve (Suriye Devlet Başkanı Beşar) Esad ile bölgedeki devlet dışı aktörleri bir araya getirmek istiyorsak bugün Rusya, İran ve Türkiye’nin masada arabulucu hatta garantör rolünde olması kritik anlama sahip. Bu üç ülkeden birinin dışarıda tutuluyor olması aslında siyasi çözüm çabalarını da etkisiz hale dönüşmesine neden olacaktır.

İran’ın, Türkiye’nin bu süreçte ne kadar katkıda bulunacağı tabii ki bölgedeki stratejik çıkarlarıyla eş orantılı. Bunları eğer uyumlulaştırmayı başarabilir ve taraflar sıfır toplamlı bir oyun yerine, kazan-kazan ilkesiyle hareket etmeyi başarabilirlerse, bu diyaloğun önümüzdeki dönemde Ortadoğu’nun geleceği için önemli ölçüde potansiyeli olan ve tekrar istikrarı yakalamaya dönük önemli bir girişim olarak görüyorum."