'Davutoğlu politikasının son kalıntıları temizleniyor'

ABD'de seçilmiş başkan Donald Trump, yemin ederek görevine başlarken, yeni dönemdeki dış politikası merakla bekleniyor. Trump’ın Rusya ve Çin gibi küresel güçlere yönelik tutumunun nasıl şekilleneceği bir yana, Türkiye de Barack Obama döneminden 'hasarla' çıkmış ilişkileri yeniden tesis beklentisinde.

Trump'lı yeni döneme dair beklentileri, Ankara kulislerini yakından izleyen gazeteci Metehan Demir ile konuştuk.

'OBAMA DÖNEMİ AĞIR HASARLI BIRAKILDI'

Demir, Ankara’nın da Trump’ın izleyeceği politikalar konusunda ‘kafasının karışmış durumda olduğunun’ altını çizerek, “Ankara’nın Trump ile ilgili kendi sorunlarını da kapsayan genel bir iş birliğine dönmek istediğini görüyorum. Çünkü, özellikle Suriye ekseninde Obama dönemi ağır hasarlı bırakıldı” dedi.

Demir’e göre, Trump döneminde de Türkiye-ABD ilişkilerinin büyük bir kısmı yine Amerikan devlet sistematiğiyle temel menfaat noktalarında sürecek. İlişkilerin yüzde yirmisi ise, Trump’ın beklenmedik sürpriz çıkışlarıyla yürüyecek.

'KEŞKE TÜRKİYE ÇATI YAPIYLA HAREKET EDEBİLSE'

Demir, Türkiye’nin ABD ve Rusya birlikte Ortadoğu’daki savaşa birlikte müdahale etme olasılığını ise şöyle değerlendirdi:

“Keşke Türkiye böyle bir çatı yapıyla beraber hareket edebilecek bir sistematik oluşturabilse. Ama Suriye’de de gördük, Irak’ta da gördük; bugün bizim senle iş birliğimiz var, ertesi gün karşı karşıya geliyoruz, öbür gün de tekrar bir araya geliyoruz. Bugün üç kişi bir arada oluyor, ertesi gün üç kişi birbirine düşman oluyor. Sonra ikisi yan yana biri karşıda oluyor.”

'DUYGUSALLIKTAN UZAK DURULMALI'

Türkiye’nin ABD'yle ilişkilerini düzenlerken 'duygusallıktan uzak bir politika' çizmesi gerektiğine dikkat çeken Demir, şu değerlendirmeleri yaptı:

"Trump da kendi menfaatine bakacak, Putin de. Bugün senin elini sıkarlar, yarın sana küserler. Bizim bir kere bunu görmemiz gerekiyor. Bu duygusallıktan kurtulmamız lazım. Yıllardır altını çiziyoruz; bizim Amerika denince akla gelen nelerimiz var? Bir, Türkiye’nin değerlendirmesi çerçevesinde PYD-YPG-PKK üçlüye Amerika tarafından taviz verilmemesini istiyoruz. Bunun da Suriye’de yansımalarını istiyoruz. Amerika da perde arkasında, PYD ile Türkiye’yi barıştırmaya çalışıyor Suriye’de iş birliğine karşı daha rahat operasyon yapılsın diye. İkinci istediğimiz ise, Suriye ve terörle mücadelede iş birliği konusunda uluslararası camiada Amerika’nın Türkiye’nin yanında daha çok durması. Öte yandan 15 Temmuz ile ilgili Amerika’ya çok ciddi eleştiriler ve iddialarda bulunuldu. Aslında Türkiye bir güven tazelenmesi istiyor. Bu güven ne kadar tazelenecek bilmiyorum. Şimdiden aracılar devreye girdi. Türkiye’nin doğrudan kendi diplomasisiyle bu güven tazelemeyi önce oturtması lazım ki sonra Suriye, Irak, FETÖ ya da başka başlıklarda adım atsın.”

'POLİTİKALAR KÜLHANBEYİ GİBİ BELİRLENMEMELİ'

"Trump, Türkiye ile iyi geçinmek istiyorsa şunları yapmalı” gibi söylemlerden vazgeçmek gerektiğinin altını çizen Demir, politikaların 'külhanbeyi' gibi değil ülke menfaatleri doğrultusunda belirlemek gerektiğine değinerek şunları söyledi:

"Bazı milletvekilleri gibi ayar vermekle olsaydı Türkiye çok iyi yere gelirdi. Hepimiz bu söylenenleri istiyoruz, ama biraz diplomasimizi daha akıllı hale getirmeliyiz.”

'DAVUTOĞLU POLİTİKALARINA DAHA SERT ÇIKIŞLAR BEKLİYORUM'

Demir, Ahmet Davutoğlu döneminden bu yana sürdürülen 'ideolojik dış politikanın' son kalıntılarının temizlenmeye başlandığına dikkat çekti.

"Suriye ile ilgili hükümetin ya da iktidarın üyelerinden, Davutoğlu politikalarına dair ileride daha sert çıkışlar bekliyorum” diyen Demir, bir süredir kulislerde Davutoğlu politikalarına duyulan rahatsızlığın dillendirilmeye başladığını söylüyor. Özellikle Suriye konusunda en başından beri çizilen politikanın yanlış olduğunu söyleyen Demir, bundan sonrası için 'sakin' hareket etmek gerektiğini belirtti.

'TÜRKİYE, ABD VE RUSYA ARASINDA KÖPRÜ VAZİFESİ YÜRÜTEBİLİR'

Türkiye’nin, ABD ve Rusya arasındaki dengeyi “çok iyi” ayarlaması gerektiğine dikkat çeken Demir, “Rusya’nın Türkiye ile ilişkileri stratejik bir zorunluluktur zaten. Sıkıntı şurada çıkacak; bugüne kadar Amerika ile çok yakın bir ilişki geçmişi olan Türkiye, şimdi Amerika ile Rusya arasında bir köprü görevi mi görecek yoksa iki ülke arasında ‘ya benimsin ya toprağın’ şeklindeki bir arada kalma mı yaşayacak? Türkiye’nin bu dengeyi çok iyi ayarlaması gerekiyor. Trump ile bir kavga halinde Rusya’ya, Rusya ile kavga halinde Trump’a angaje olan bir stratejik derinlik sıkıntılı olur. Türkiye, bölgedeki önemine binaen köprü vazifesini çok daha akıllıca yürütebilir” dedi.

'TÜRKİYE STRATEJİK DERİNLİKTE BOĞULDU'

Demir, “Önümüzdeki süreç Türkiye’nin Suriye ile Şam’da yeniden ilişkiler tesis etmesini gerektirmeyecek mi” sorusuna ise şöyle yanıt verdi: “Türkiye’den bir heyet, 7-9 Şubat tarihleri arasında İsrail’e gidiyor. Geçen sene bu zamanlarda bu konuyu konuşsaydık ‘çıldırdık’ filan derdik. Fakat büyükelçiler karşılıklı atandı, onamaları çıktı. Çavuşoğlu’nun ‘Ülkelerin menfaati vardır’ demesi, son dönemde Türk dış politikasında yapılmış en akıllı açıklamasıydı. Davutoğlu’na, bunu hiçbir zaman yazdıklarımızla, söylediklerimizle anlatamazdık. Hatta onun çıkışları, kendimizi çok cahil hissettirirdi! Sürekli stratejik derinlik derken Türkiye o boğuldu.”

Çavuşoğlu’nun açıklamasının içinin doldurulabilmesi gerektiğini vurgulayan Demir, “Davutoğlu, uçak krizinde emri ben verdim demesinin ardından bir gün sonra çıktığı bir yayında ‘O anlamda söylemedim’ dedi. Yani Davutoğlu dönemindeki gibi bir gün onunla, bir gün bununla kavga edersen çok bedel ödersin” diye konuştu. “Suriye ile can ciğer kuzu sarması olunacağını sanmıyorum ama ileride yeni bir eksene de girersek —Rusya’nın ve Amerika’nın da ricasıyla- daha ılıman bir iklim yaşanabilir” diyen Demir, Türkiye- Suriye ilişkilerinin çok da yakın bir gelecekte iyileşemeyeceğini söyledi.