CHP KOMİSYONA ÇOK VEKİLLE KATILIP KARŞI ÇIKIŞ GEREKÇELERİNİ ANLATACAK
Özellikle CHP, ‘rejim değişikliği' olarak nitelendirdiği başkanlık sistemini öngören teklifin TBMM'den geçmemesi için uğraş verecek. Bu amaç için TBMM'de izleyeceği stratejiyi de belirleyen CHP, Anayasa Komisyonu'ndaki görüşmelere kalabalık bir milletvekili grubuyla katılacak. Görüşmelerde uzun konuşmalar yaparak, getirilmek istenen sistemin sakıncalarını anlatacak. Teklife tamamen karşı olan CHP, maddeler üzerinde de bu gerekçeyle önerge vermeyecek. Teklife itirazlarda CHP'liler söylem birliği içinde olacak.
CHP'DE GENEL KURUL'DAKİ GİZLİ OYLAMA YENİDEN DEĞERLENDİRİLECEK
CHP, teklifin komisyondan geçerek Genel Kurul gündemine gelmesi halinde oylamalara katılıp katılmama konusunda yeni bir değerlendirme yaparak kararını verecek.
AK PARTİ'DEN MUHALEFETE ÖNLEM: SÜRE VE ÖNERGE SAYI SINIRLAMASI
AK Parti ise muhalefetin Anayasa Komisyonu'ndaki görüşmeleri engelleme girişimine karşı önlem alacak. AK Partililer, hem üye hem de üye olmayan milletvekillerinin görüşmelerde yapacağı konuşmalara süre, verilecek önergelere de sayı sınırı getirmeyi planlıyor.
AK PARTİ KULİSLERİNDE TEKLİFTE DEĞİŞİKLİK İSTENEN 5 KONU
AK Parti ve MHP'nin uzlaşması sonucu ortaya çıkan anayasa değişikliğinin bazı hükümlerine ise her iki partiden de itirazlar var. İki partinin hem komisyon hem de Genel Kurul'daki görüşmeler sırasında yeni değerlendirmeler yaparak teklifte değişiklikler yapılabileceği de belirtiliyor. Sputnik'in edindiği bilgiye göre AK Parti kulislerinde konuşulan ve yeniden değerlendirilerek gerekirse değişiklik yapılması için önergeler verilmesi istenen bazı hükümler şöyle:
- Yedek milletvekilliği: Teklife göre, TBMM üyeliğinin düşmesi, düşürülmesi, ölüm ile diğer hallerde boşalan üyelikler, aynı siyasi partinin yedek milletvekilleriyle doldurulacak. Muhalefette olduğu kadar iktidar milletvekilleri arasında da yedek milletvekilliğinin Türkiye şartlarında ve Türkiye gerçeklinde yeni sorunlara yol açabileceğini düşünen ve kaygılarını dile getirenler var. AK Parti kurmayları ise, yedek milletvekilliğinin ara seçimin sık sık gündeme getirilmemesi amacıyla teklife eklendiğini, dünyada örnekleri de olduğunu vurguluyor. Kulislerde yedek vekilliğin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın önerisi olduğuna da dikkat çekiliyor. Ancak düzenleme komisyonda kabul edilse bile Genel Kurul'da yapılacak gizli oylamada reddedilebileceği de kulislerde konuşuluyor.
- Seçilme yaşının 18'e düşürülmesi: Teklif milletvekili seçilme yaşını da 25'ten 18'e düşürüyor. Hem iktidar hem de muhalefet milletvekilleri arasında bu düzenlemeye, "Askerliğini yapmamış, eğitimini tamamlamamış biri milletvekili olabilecek. Milletvekili seçilen nasıl üniversite okuyacak?" olur diyerek itiraz edenler var.
- Doğuştan Türk vatandaşı: Teklif ile ‘doğrudan Türk vatandaşı olmak' da cumhurbaşkanı seçilme kriterleri arasına giriyor. Buna göre cumhurbaşkanı, kırk yaşını doldurmuş, yüksek öğrenim yapmış, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip, doğuştan Türk vatandaşı olanlar arasından, doğrudan halk tarafından seçilecek. Bu düzenleme ile Türkiye sınırları içende doğmuş olmayan özellikle göçmen vatandaşlara cumhurbaşkanı olma yolu anayasa ile kapatılıyor. AK Parti kurmayları, ‘yurtdışından birilerini yetiştirip Türkiye'de Cumhurbaşkanı yapmak istenebilir, bunu engellemeye dönük' diyerek düzenlemeyi savunsa da AK Parti kulislerinde evrensel hukuk kuralı olan eşitlik açısından bu hükmün yanlış olduğu görüşünü dile getirenler de var. ‘Doğuştan Türk vatandaşı' vurgusu yerine dünyada bazı yerlerde uygulanan seçimlerden önce belli bir süre ülkede oturma koşulunun da getirilmesi yönünde değişiklik yapılabileceği de kulislerde konuşuluyor.
- OHAL sürecindeki kararnameler: Teklifi, olağanüstü hallerde cumhurbaşkanına, olağanüstü halin gerekli kıldığı konularda kararname çıkartma yetkisi veriyor. Ancak kanun hükmündeki bu kararnameler Resmi Gazetede yayımlandığı aynı gün TBMM'nin de onayına sunuluyor. Bir ay içinde TBMM'de görüşülerek karara bağlanmayan olağanüstü hallerde çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnamesi kendiliğinden yürürlükten kalkmış sayılıyor. AK Partili vekillere göre OHAL sürecinde çıkarılacak Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin Meclis'teki görüşme takvimine bir aylık süre kıstası getirilmesi çok da iyi düşünülmeden teklife konulmuş. Süre konulmasının yanlış olduğunu ifade eden AK Partili bazı vekiller, "Süre konulmak isteniyorsa da bu bir ay değil daha uzun olmalı. 4-5 kararname birden TBMM'ye sunuldu, hepsi bir ay içerisinde nasıl görüşülebilir" diye konuştular. Bugün birçok FETÖ üyesinin kararnameler ile görevden el çektirildiğini hatırlatan AK Partililer, anayasada bu kararnamelerin görüşülmesine ilişkin bugün süre kıstası olsaydı, kamudan ihraç edilen herkesin geri dönebileceğini ifade ettiler. AK Partililere göre Meclis'teki görüşmelerde bu konuda da değişikliğe gidilmeli.
- Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar: Teklifte cumhurbaşkanı yardımcılarının nitelikleri ile dışarıdan atanacak bakanların yeminine ilişkin bir düzenlemeyi içermiyor. AK Parti kulislerinde, cumhurbaşkanı seçilme kriterlerinin yardımcılarını da kapsaması, bakanların da yemin ederek görevlerine başlamasına ilişkin hükümlerin Meclis görüşmelerinde teklife eklenebileceği belirtiliyor.
BAŞBAKAN İLE KAHVALTIDA ANAYASA GÖRÜŞÜLECEK
Başbakan Binali Yıldırım da 21 Aralık Çarşamba günü AK Partili milletvekilleri ile sabah kahvaltısında buluşacak. Toplantının ana gündemi ise anayasa değişiklik teklifi olacak. Başbakan burada vekillerin anayasa değişikliğine ilişkin görüşlerini de dinleyecek.
AK PARTİ'DEN DEĞİŞİKLİKLERİ ANLATMA ÇALIŞMASI
AK Parti, anayasa değişikliğinde getirilen düzenlemeleri anlatmak amacıyla bir de kitapçık hazırladı. Kitapçık, milletvekilleri ve AK Parti teşkilatlarına gönderilecek. AK Parti, bu kitapçığın yanı sıra toplumda her kesimi ikna etmek varsa tereddütleri gidermek için çeşitli etkinlikler de yapmayı planlıyor.
