Çift meclisli yasama sisteminin geçerli olduğu ülkede, parlamentonun üst kanadı Cumhuriyet Senatosunun yasama yetkilerini ciddi ölçüde törpüleyerek yasama sürecini hızlandırmayı hedefleyen anayasa değişikliğine ilişkin referandumda oy verme işlemi yerel saatle 23.00'da (TSİ 01.00) sona erdi.
KATILIM ORANI YÜKSEK
İçişleri Bakanlığı'nın açıkladığı ilk bilgilere göre, referanduma İtalyan halkının ilgisi yüksek oldu. Bakanlık, İtalya'da kayıtlı 46 milyon 714 bin 950 seçmenden yüzde 65'inin oy kullandığını açıkladı.
Başbakan Matteo Renzi liderliğindeki koalisyon hükümetinin hazırlayıp, parlamentodan onaylattığı ve halk oylamasına sunduğu reforma dair İtalyan basınına yansıyan ilk sandık çıkış anketlerinde, 'Hayır' oylarının açık ara ile önde olduğu ortaya çıktı.
İtalyan haber ajansı ANSA'nın haberine göre, 'Evet'e yüzde 42 ile 46 aralığında oy çıkarken, 'Hayır' oyları ise yüzde 54-58 aralığında ölçüldü.
İtalyan basınında, gelen ilk sonuçlara göre, Başbakan Renzi'nin anayasa reformuna kabul ettiremediği yorumları yapıldı.
Başbakan Renzi, kendisi ve hükümeti üzerinde güven oyuna dönüşen referanduma ilişkin sonuçların netleşmesinin ardından gece yarısı başbakanlık sarayı Chigi'de bir basın toplantısı düzenleyecek.
Anayasa değişikliği parlamentonun alt kanadına daha fazla yetki verilmesini öngörüyor. Buna karşın senatonun yetkilerini azaltıyor. Bunun yanı sıra parlamento ve bazı devlet dairelerinde kesintiye gidilerek toplam 500 milyon euro tasarruf yapılması, bölgesel yönetimlerin yetkilerinin kısıtlanması, bunun karşılığında devletin turizm, kültür varlıkları ve sivil savunma konularında karar verme yetkisine sahip olması, sadece milletvekillerinin hükümete karşı güvensizlik oyu kullanabilmesi, senatörlerin yasa taslakları hakkında söz sahibi olmaması, sadece anayasa ve AB ile ilgili konularda karar verme yetkisinin olması, ve senato üyelerinin sayısının 315'den 100'e düşürülmesi planlanıyor.
'HAYIR' AB KARŞITLARINI GÜÇLENDİRECEK
Muhalefet sandıktan ‘evet' çıkarsa ülkede otoriterlik yönünde bir evrilme yaşanacağı tezini savunuyor. Anayasa reformu yanlıları ise ‘hayır' denmesi halinde, ülkenin istikrarsızlığa düşeceği ve euro'dan çıkma yanlısı popülist bir yönetimle karşı karşıya kalınma riski olacağını öne sürüyor. Referandumdan hayır çıkar ve Başbakan Renzi istifa ederse erken seçime gidilecek. İtalya'nın euro bölgesinden çıkmasını savunan '5 Yıldız Hareketi'nin bu seçimden güçlenerek çıkacağı öngörülüyor. Bu durum ise Avrupa Birliği ülkelerini birliğin geleceği konusunda kaygılandırıyor.
Söz konusu reformun halk tarafından kabul edilmesi durumunda, İtalya Anayasası'ndaki 139 maddenin 47'si değişecek ve bu kadar kapsamlı bir değişiklik, ülke tarihinde ilk kez gerçekleşecek. İdari yapısı bakımından Batı Avrupa ülkelerinden farklılık gösteren İtalya'da, parlamentonun alt kanadı Temsilciler Meclisi ile üst kanadı Cumhuriyet Senatosu, aynı işleve hizmet eden nadir ülkelerden. Mevcut sisteme göre hükümetler, hazırladıkları yasa tasarılarını hem Temsilciler Meclisi hem de Senato'da onaylatmak zorunda. Bu zorunluluk, hükümetlerin faaliyetlerini ve kanun çıkartmasını güçleştiriyor. Yasama güçlüğü, Cumhuriyet'in ilan edildiği 1946 yılından bu yana, siyasi istikrarsızlıklar yaşanmasına ve 70 yılda 63 hükümet değişmesine yol açtı.
