Görüşme sonrasında da Türk basınında Ankara’nın T-LORAMIDS (Türk Uzun Menzilli Bölge Hava ve Füze Savunma Sistemi) ihalesi için Rusya'dan teklif alacağına yönelik haberler yer almıştı. Defense News’in Türk dışişleri ve savunma kaynaklarına dayandırdığı haberinde de Rus tarafının dünkü görüşmeler sırasında ihaleye katılmak için yeniden davet aldığı öne sürülmüştü.
TÜRKİYE VE RUSYA’DAN YALANLAMA GELDİ
‘ANKARA VE MOSKOVA YAKIN FREKANSLARDA’
Türkiye ve Rusya arasında savunma sanayii alanında olası işbirliğini değerlendiren uluslararası hukuk ve güvenlik politikaları uzmanı Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın, Türkiye ve Rusya’nın uluslararası konjonktürdeki kaymalardan dolayı Avrupa ve Atlantik bölgesinde bir yakınlaşma içinde olduklarını söyledi. 15 Temmuz darbe girişiminde Batı ülkelerinin çekimser kalmasına karşın Rusya’nın çok kararlı bir şekilde Türkiye’nin yanında yer aldığını kaydeden Caşın, “Dikkat ederseniz her iki devlet başkanı da Suriye’de siyasi çözümden yana olduklarını koydukları gibi en önemlisi, Suriye’nin toprak bütünlüğü konusundaki kararlılığını ifade etmeleri Moskova ve Ankara’nın ne kadar yakın bir frekansta olduklarını gösteriyor. Öbür taraftan Rusya’nın Türk mallarındaki kısıtlamaları kaldırma yönündeki kararlılığı, Türkiye ve Rusya’nın birbirlerini tamamlayan ikili ticareti, Batı’nın koyduğu yaptırımlara karşı kararlılığını gösteriyor” diye konuştu.
'RUSYA KABUL EDERSE TÜRKİYE S-400 ALIR'
Türkiye ve Rusya arasında halen yürürlükte olan 1994 tarihli Askeri Teknik Konular ve Savunma Sanayii Alanında İşbirliği Anlaşması bulunduğunu kaydeden Caşın, “Bu anlaşma gereğince Türkiye, Rusya’dan bazı önemli silah sistemleri almıştır. Bunlar, zırhlı muharebe araçları, tanksavar silahları ve bazı ağır silahlardır. Öbür taraftan Türkiye’nin çok acil ihtiyacı olan hava savunma füzesi ihalesinde Çin ihaleyi kazanmasına rağmen ABD ve NATO’nun bazı çekinceleri dolayısıyla Türkiye bu anlaşmayı askıya aldı. Lakin şunu görüyoruz ki Türkiye ve Rusya S-400 üzerinde anlaştıkları takdirde Türkiye derhal iki batarya alacak. Tabii Türkiye’nin koyduğu önkoşul; teknoloji transferinin ve ortak üretimin yapılması. Bunu Rusya kabul ettiği takdirde bu anlaşmanın hemen olacağını düşünüyorum” diye konuştu.
Rusya’nın yıllık 17 milyar dolarlık savunma sanayii bütçesine sahip olduğuna dikkat çeken Caşın, “Bu çok önemli bir bütçe. Ve Rus silahlarının özellikle Suriye operasyonundan sonra etkinliği, modernize edildiği ortaya çıkmıştır. Yani şunu söylemek istiyorum; Türkiye ve Rusya havacılık sektöründe de işbirliği yapabilir. Sadece hava savunma konusunda değil, havacılık sektöründe de işbirliği yapılabilir. Bu konuda hukuki zemin var, iki taraf arasında ciddi bir anlaşma var. Ama Rusya burada ne kararlılık gösterecek, bilmiyorum şu anda. Zannediyorum Sayın Putin ve Sayın Erdoğan’ın karizmatik liderliği, öndeki birtakım hukuki engelleri aşılmasının önünü açar ve kısa sürede bu silah sistemleri Türkiye’ye transfer edilebilir. Bu da hem Türkiye’yi rahatlatır hem de Rusya’ya yeni bir pazar açar” dedi.
‘NATO’NUN İTİRAZLARI TÜRKİYE’NİN TASARRUFUNU ETKİLEMEZ’
Türkiye’nin Rusya ile savunma sanayii alanında işbirliği yapmasına NATO müttefiklerinin ve ABD’nin nasıl yaklaşacağı konusunu da değerlendiren Caşın, şöyle devam etti:
“Pek çok NATO ülkesi S-300 füzelerini kullanıyor. Yani bu sistemin, NATO sistemine entegrasyonu diye bir sorun yok. İkincisi, Türkiye egemen bir devlet ve NATO ittifak olarak bütün müttefiklerinin hava savunmalarını kendilerinin icra etmesini ve NATO sistemine entegre olmalarını söylüyor. Protokolün ruhu bu. Dolayısıyla belki birtakım müttefikler karşı çıkabilirler ama Türkiye 1991’den beri NATO müttefiklerinden hava savunma sistemi istiyor. Patriot füzelerini vermiyor ABD, çok pahalı bir fiyat istiyor. Fransızlar’dan istedik, olmadı. Sayın Cumhurbaşkanı da bunu söyledi. ‘Biz artık sadece pazar olmak istemiyoruz, üretmek istiyoruz’ dedi. Bu konuda Türkiye’nin know-how birikimi de var, mühendis de var, teknoloji de var. Bu bakımdan Rusya bizim için en müspet ve en mükemmel partner diye düşünüyorum. Ben burada NATO’nun itirazlarının Türkiye’nin egemen bir devlet olarak tasarruflarını engellemeyeceğini düşünüyorum.”
‘RUSYA DESTEK VERİRSE İŞBİRLİĞİ S-400’LERLE SINIRLI KALMAZ’
Türkiye ile Rusya’nın savunma sanayii alanında işbirliğinin hava savunma sistemleriyle sınırlı kalmayabileceğine dikkat çeken Caşın, “Eğer taraflar bu normalizasyonu sağlarlarsa ve Rusya da buna destek verirse sadece S-400’le kısıtlı kalmayacağını söylüyorum. Bir havacı olarak şunu söyleyebilirim; bazı hava silah sistemlerini de Türkiye Rusya’dan alabilir. Gemi savar füzesi dediğimiz cruise füzelerini alabilir Rusya’dan. Rusya bu konuda dünyada çok iyi. Türkiye ve Rusya, istihbarat sistemlerinde de işbirliği yapabilir. Bu konularda Türk savunma sanayii ve Rus savunma sanayii işbirliği yapabilir. Türk savunma sanayii de dünyada ilk 10’a girmeye çalışıyor. Dolayısıyla iki tarafın birbirini tamamlayacağı çok önemli hususlar var” dedi.
‘RUSYA, BAZI TÜRK SUBAYLARINI ASTRONOT OLARAK YETİŞTİREBİLİR’
Türkiye ve Rusya’nın hâlihazırdaki anlaşmaları uyarınca savunma sanayii alanında birçok işbirliği yapabileceğine işaret eden Caşın, “Türkiye çok büyük bir pazar. 1 milyonluk orduya sahip olan bir devlet. Çok ciddi kara ve hava kuvvetleri var. Dolayısıyla burada tarafların modern silah sistemlerinde, Ar-Ge araştırmalarında ve uzay alanında işbirliği yapılabilir ki Rusya ile uzayla ilgili anlaşmamız var. Bazı Türk subayları gelecekte astronot olarak Rusya tarafından yetiştirilebilir” diye konuştu.
