Ekonomi politikaları ile başlayan tartışmada, Clinton, sadece üst sınıfın değil herkesin yararına bir ekonomi inşa edilmesini, yeni istihdamlar yaratılarak, gelir artışı ile orta sınıfın güçlendirilmesini savundu. “Size, sizin geleceğinize yatırım yapmak istiyorum” diyen Clinton, küçük işletmelerin birçok yeni istihdam yaratacağını söyledi.
Trump ise mevcut vergi sisteminin ve düzenlemelerin Amerikan firmalarının ülkeden gitmesine neden olduğunu ileri sürerek, “İstihdam kaynaklarımızın bizden çalınmasına engel olmalıyız. Yüzlerce şirket işçileri çıkarıp başka ülkelere gidiyor” dedi.
TRUMP: CLINTON’IN KOCASININ İMZLADIĞI NAFTA EN KÖTÜ ANLAŞMAYDI
Başkan olması halinde vergi ve düzenlemeleri değiştirip ticareti daha cazip hale getireceğini ifade eden Trump, böylece zenginlerin ülkede kalarak yeni yatırımlar yapabileceğini, işlerini büyüteceğini, bu sayede de herkesin iş imkanına kavuşacağını söyledi.
Trump mevcut ticaret anlaşmalarının da ABD’nin aleyhine olduğunu ve bunların yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini belirterek, “Clinton’ın kocası Bill Clinton’ın imzaladığı NAFTA anlaşması en kötü ticari anlaşmaydı” diye konuştu.
Clinton to Trump: "I think my husband did a pretty good job in the 1990s" https://t.co/63SUztREqy #Debates2016 https://t.co/Mv4byUYFmX
— CNN (@CNN) September 27, 2016
TRUMP’TAN CLINTON’A: SENİN MUTLU OLMANI İSTERİM, BU BENİM İÇİN ÖNEMLİ
Trump konuşmasının bir yerinde Hillary’ye dönerek, “Mutlu musun? Senin mutlu olmanı isterim, bu benim için önemli” dedi.
"I want you to be very happy, it's very important to me…" — Trump to Hillary Clinton #debatenight pic.twitter.com/hDzfagkEMk
— Mic (@mic) September 27, 2016
Trump’ın vadettiği vergi indiriminin ekonomiye zarar vereceğini savunan Clinton ise Trump’ın iş hayatına babasından kalan 14 milyon dolar ile başladığını ve şanslı olduğunu, kendisininse orta sınıfa daha fazla yatırım yaparak ekonomiyi kalkındıracağı vaadinde bulundu.
Clinton, Trump’ın sunduğu vergi sistemiyle ABD’nin borcunun 5 trilyon dolar artacağını, 3 milyon kişinin işini kaybedebileceğini ve yeni bir ekonomik krizin yaşanabileceğini, kendi planları ise 10 milyon kişiye istihdam sağlanacağını anlattı.
Rakibinin gelir beyanında bulunmamasını da eleştiren Clinton “Belki de federal vergileri ödemedi ve Amerikan halkının bunu bilmesini istemiyor” yorumunu yaptı.
TRUMP: HILLARY SİLDİĞİ 33 BİN MAİLİNİ AÇIKLASIN BEN DE VERGİ BEYANLARIMI AÇIKLARIM
Tartışmadaki Trump’ı en fazla zorlayan konulardan birisi ise vergi bilgilerini açıklamaması konusundaki soru oldu. Trump, “Beyannamelerinizi niçin açıklamıyorsunuz?” sorusuna “Hillary, özel mailinden sildiği 33 bin postayı açıklarsa ben de vergi beyannamelerimi açıklarım” diye konuştu.
Clinton ise özel maili kullanarak hata yaptığını kabul etti.
CLINTON: SİYAH GENÇLER SİLAHLAR YÜZÜNDEN ÖLÜYOR
Irkçılığın ülkede hala önemli bir sorun olmaya devam ettiğine dikkati çeken Clinton, “Toplumlar ve polis arasındaki güveni yeniden inşa etmek zorundayız” dedi.
Silahların, taşımaması gereken insanların elinden alınması gerektiği vurgulayan Clinton, silahların ülkedeki genç siyahların ölümünün ana sebeplerinden birisi olduğuna dikkati çekti.
TRUMP: SİYAHLAR VE MÜSLÜMANLARIN GOLF KULÜBÜME GİRMESİNE İZİN VERDİM
Clinton’ın ırkçılık yapmakla suçladığı Trump ise ırkçılık tartışmaları ve daha önce binalarında siyahi ve Hispaniklere daire kiralamadığı gerekçesiyle açılan davaların hatırlatılması üzerine, yıllardır hem siyahlar hem de Hispaniklerle çok iyi ilişkiler kurduğunu savundu.
Afrika asıllı Amerikalıları ve Hispanikleri politikacıların yıllarca ihmal ettiğini, 4 yılda bir kendilerini hatırladığını ve bu nedenle bu toplumlarda şiddetin çok olduğunu savunan Trump, kendisine yönelik suçlamaları yanıtlarken, ’güzel golf kulübü Palm Beach’e Müslüman ve siyahların girmesine izin verdiğini’ söyledi.
Trump, New York’ta uygulanan ve ırkçılık içerdiği için yasaklanan polisin yolda insanları durdurup üstlerini araması uygulamasını savundu. ABD Başkanı Barack Obama’nın doğum yeriyle ilgili daha önce ortaya attığı ancak bu yıl vazgeçtiği iddiaların sorulması üzerine Trump, “Obama’nın doğum belgesini ibraz etmesini istedim ve iyi bir iş yaptığıma inanıyorum” dedi.
CLINTON’DAN TRUMP’A: KADIN DÜŞMANI
Clinton, kadınlara yönelik ayrımcı açıklamalarıyla bilinen Trump’ı ‘kadın düşmanı’ ve ‘ırkçı’ olmakla da suçladı. Trump’ın güzellik yarışmasına katılan Latin kökenli bir kadına ‘Miss Piggy’ (Susam Sokağı’ndaki domuz karakteri) ve Latin kökenli kadınların evlerde temizlik yapmalarına göndermede bulunarak ‘Temizlikçi kadın’ dediğini hatırlatan Clinton, “Bu adam kadınlara domuz dedi” ifadelerini kullandı.
ICYMI: Hillary Clinton called out Donald Trump on misogyny during the 1st #debate https://t.co/tVsIXG3tcV https://t.co/pMRKWV5lI9
— BBC News (World) (@BBCWorld) September 27, 2016
Trump ise Clinton’ın eleştirilerine yalnızca “Bunu nereden buldun” diyerek yanıt verebildi.
CLINTON: DONALD’IN PUTİN’DEN ÖVGÜYLE BAHSETTİĞİNİ BİLİYORUM
ABD’nin güvenliği ve korunması konusundaki tartışmaya siber güvenlik konusu ile başlayan ve Rusya’yı ABD’de birçok kuruma siber saldırı düzenlemekle suçlayan Clinton, “Donald’ın (Rusya Devlet Başkanı) Vladimir Putin’den den övgüyle bahsetttiğini biliyorum” dedi.
Clinton: on cybersecurity: "Donald is very praiseworthy of Putin, but Putin is playing a tough long game here." pic.twitter.com/YNSc7dLC5A
— POLITICO (@politico) September 27, 2016
Trump ise Obama yönetimi altında ABD’nin özellikle siber güvenlik konusunda kontrolü kaybettiğini söyledi.
IŞİD ile mücadele konusuna ilişkin ise Clinton, terör örgütünün internet üzerinden insanları radikalleştirdiğini ve örgütün internet faaliyetlerinin denetlenmesi gerektiğini söyledi. Clinton, hava saldırılarının artırılması ve Kürt ortaklarını IŞİD ile mücadelede desteklemeleri gerektiğini de belirtti.
Ortadoğu’da Müslümanlarla daha fazla iş birliği yapılması gerektiğini belirten Clinton, “Trump ise hem ülkede hem yurtdışında Müslümanlara sürekli hakaret etti” diye konuştu.
TRUMP: 30 YILDIR BU İŞİ YAPIYORSUN
IŞİD ve diğer terör örgütlerinin interneti kullanarak ABD’ye saldırdığını kaydeden Trump, Irak’ın işgaline ilişkin de hem Clinton hem de Obama’yı eleştirdi. Trump, işgale en başından karşı çıktığını, bu politikanın Ortadoğu’yu kaosa sürüklediğini savundu, ancak Clinton bunun gerçek olmadığını savundu.
Irak’tan Obama-Clinton yönetiminin ani çıkışının güvenlik açığı oluşturduğunu belirten Trump, “Biraz asker kalsa IŞİD’in bu güce ve imkana kavuşması engellenebilirdi” dedi.
NATO’nun IŞİD ile mücadele için Ortadoğu’ya gitmesi gerektiğini de savunan Trump, Clinton’a hitaben, “IŞİD küçük bir bebekken sen dışişleri bakanıydın. Önleyemediniz, bu hale geldi” ifadelerini kullandı. Trump rakibine ayrıca, “30 yıldır bu işi yapıyorsun” diye yüklendi.
Trump: "You've been doing this for 30 years"; Why are you just thinking about solutions now? https://t.co/EE9jgdL8Ou https://t.co/q3ttxUiYri
— CNN (@CNN) September 27, 2016
TRUMP: BİZE ÖDEME YAPMADAN HERKESİ KORUYAMAYIZ
Trump, ABD’nin müttefikleri ve güvenlik iş birliklerini eleştirerek, “Güvenliğini sağladığımız ülkeler bize ödeme yapmıyor. Biz tüm harcamayı yapıyoruz ama onlar paylarına düşeni ödemiyor. Japonları, Güney Kore’yi, Suudi Arabistan’ı koruyoruz ama bize ödeme yapılmıyor” dedi.
ABD’nin herkesi koruyamayacağını da kaydeden Trump, “Dünyanın polisi olamayız ve bize ödeme yapmadan herkesi koruyamayız” ifadelerini kullandı.
CNN, TRUMP’I ‘DOĞRULADI’
Bu arada CNN, münazara sürecince bir dizi ‘veri doğrulama’ gerçekleştirdi. Buna göre, Trump’ın IŞİD’le mücadele ve ekonomi alanında yaptığı açıklamalar ve paylaştığı verilerde bazı hatalar olduğu ortaya kondu.
CNN's Reality Check Team vets the claims made by Clinton and Trump at #DebateNight https://t.co/3I0yhhyaEM pic.twitter.com/K0Thfz61TJ
— CNN Politics (@CNNPolitics) September 27, 2016
ANKETLERE GÖRE TARTIŞMANIN GALİBİ CLINTON
Münazara sırasında bir kamuoyu yoklaması gerçekleştiren CNN’e göre, ilk turun galibi Clinton oldu. Ankete katılanların yüzde 62’si Clinton’ı tartışmanın galibi ilan etti. Trump’ın kazandığını düşünenlerin oran ise yüzde 27’de kaldı.
CNN poll — Who won debate?
— Luke Brinker (@LukeBrinker) September 27, 2016
62% Clinton
27% Trump
Public Policy Polling’in anketine katılanların yüzde 51’i Clinton’ı kazanan ilan ederken, Trump’ın kazandığını düşünenlerin oranı ise yüzde 40 oldu.
Trump ise sosyal medya hesabından başka kanalların yaptığı kamuoyu yoklamalarını paylaştı ve “Vay, tartışma yoklamalarında harika bir iş yaptık (CNN hariç, ki ben izlemedim). Çok teşekkürler!” diye yazdı.
Wow, did great in the debate polls (except for @CNN — which I don't watch). Thank you!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) September 27, 2016
ADAYLAR ARASINDAKİ SÖZ KESME YARIŞINDA TRUMP GALİP
Her iki adayın da birbirinin sözünü kestiği münazaranın bu konudaki kazananı ise Trump oldu. Trump, 90 dakikalık tartışma sırasında 71 kez Clinton’ın konuşmasını böldü, Clinton ise 41 kez Trump’ın sözünü kesti.
Here’s what it is like to be interrupted 28 times during a debate: #Debates #debatenight pic.twitter.com/Br6c8UBMTb
— Mic (@mic) September 27, 2016
New York kentindeki Hofstra Üniversitesi’nde gerçekleştirilen münazarada bir ilk de yaşandı. ABD’de tarihinde ilk kez 100 milyon izleyici tartışmayı canlı olarak takip etti.
TWITTER’IN KAZANANI AÇIK ARA TRUMP
Öte yandan münazara sosyal medyada da yakından takip edildi. Twitter’dan yapılan açıklamaya göre, Clinton-Trump tartışması bugüne dek hakkında en fazla paylaşım yapılan münazara oldu. Twitter’da en fazla konuşulan isimse Trump oldu.
Final share of Twitter conversation around the candidates on stage:
— Twitter Government (@gov) September 27, 2016
62% — @realDonaldTrump
38% — @HillaryClinton pic.twitter.com/U4idTUvGhj
‘Mic’ de başkan adayları konuştuğu sırada en fazla kullanılan ‘emoji’leri derlerdi. Buna göre, Twitter kullanıcıları Trump konuşurken ABD bayrağı paylaştı, Clinton konuşurken ise ‘gülmekten ağlamaya başlayan’ görseli kullandı.
Here’s the emojis being tweeted around either candidate on #debatenight: pic.twitter.com/EZ7q07Qu7J
— Mic (@mic) September 27, 2016
Facebook ise kullanıcılarının münazara hakkında en fazla paylaşımda bulunduğu dakikaların Trump’ın ‘en güçlü varlığını mizacı’ olarak ilan ettiği anlar olduğunu açıkladı.
"I have a much better temperament than she does." — Trump #Debates pic.twitter.com/n2ATCNU61I
— Mic (@mic) September 27, 2016
Bu arada Trump’ın sık sık burnunu çekmesi de Twitter’da olay oldu. Öyle ki Twitter’da açılan ‘TrumpsSinuses’ (Trump’ın sinüsleri) ve ‘TrumpSniff’ (Trump burnunu çekiyor) isimli mizahi iki hesap kısa süre içinde çok sayıda kullanıcıya ulaştı.
Bazı sosyal medya kullanıcıları da Trump’ın sağlığından ‘endişe ettiklerini’ belirten paylaşımlar yaptı.
I am worried about @realDonaldTrump's health — are the sniffles symptoms of something more serious? #sniff #debatenight
— Scott Charton (@ScottCharton) September 27, 2016
Sosyal medyada başlayan bu tartışmalara yanıt veren Trump’ın basın danışması, 70 yaşındaki başkan adayının grip olmadığını açıkladı.
Demokratlar cephesi de iki adayı karşı karşıya geldiği münazarayı 68 yaşındaki Clinton’ın sağlığı hakkındaki tartışmaları bitirmek için kullandı. Demokratlara yakın bazı medya kuruluşları da Clinton’ın münazarada gösterdiği performansla, sağlıklı olduğunu kanıtladığını savundu.
Ancak Trump, başkanlığın temposuna dayanamayacağını savunduğu Clinton’ın sağlığıyla ilgili “Clinton’ın başkanlık yapabilecek güç ve kuvveti yok” dedi.
Clinton ise Trump’a, “Tamam, 112 ülkeyi gezsin, bir barış anlaşması ya da ateşkesi, bir muhalifin serbest bırakılmasını müzakere etsin… Hatta 11 saat boyunca Kongre’deki bir komite önünde ifade versin, ondan sonra gelip bana dayanıklılıktan söz etsin” karşılığını verdi.
TRUMP HEM MİKROFONU HEM DE MODERATÖRÜ BEĞENMEDİ
Bu arada Trump çevresel etkenleri de sık sık eleştirdi. Münazara için kendisine verilen mikrofonu beğenmeyen Trump, “Bana bozuk mikrofon verdiler, fark ettiniz mi?” diye sordu. Bunun kendisine yönelik kasıtlı yapıldığı imasında bulunan Trump, münazarayı yöneten Lester Holt’u da Twitter hesabından eleştirdi.
Nothing on emails. Nothing on the corrupt Clinton Foundation. And nothing on #Benghazi. #Debates2016 #debatenight
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) September 27, 2016
Holt’un Clinton’ı köşeye sıkıştırabilecek konularda soru sormadığını ima eden Trump, “Maillerle ilgili hiçbir şey yok. Clinton Vakfı’ndaki yolsuzlukla ilgili hiçbir şey yok. Bingazi’yle ilgili hiçbir şey yok” mesajını paylaştı.
TRUMP ‘ESKİ DEFTERLERİ’ AÇMAYACAĞININ SÖZÜNÜ VERDİ
Öte yandan münazara sonunda gazetecilere açıklama yapan Trump, Bill Clinton’ın başkanlığı döneminde yaşadığı ilişkileri gündeme getirmeyeceğini açıkladı. Trump, bunu Clinton çiftinin kızı Chelsea Clinton’a duyduğu saygı nedeniyle yaptığını da kaydetti.
Trump says he held back from attacking Hillary Clinton over Bill's “indiscretions” because he respects Chelsea https://t.co/jHolToDa6z
— CNN (@CNN) September 27, 2016
Diğer taraftan sosyal medya hesaplarından tartışmayı takip ettiğini açıklayan Demokrat Parti içindeki adaylık yarışında Clinton’a yenilen Bernie Sander da sosyal medya kullanıcılarının acımasız esprilerinden nasibini aldı.
— Nathan Zed 🍓🍌 (@NathanZed) September 27, 2016