Saldırganın Doğu Türkistan İslami Hareketi üyesi olduğu belirtilirken, saldırıyı organize eden grupta Özbek ve Kırgızların da yer aldığı ifade edildi. Haberi duyuran Hong Kong merkezli South China Morning Post gazetesi, geçen haziran ayında İstanbul Atatürk Havalimanı’na saldıran 3 kişi arasında da Kırgız kökenli bir militanın olduğunu hatırlattı.
Çin’in Bişkek Büyükelçiliği’ne saldırı organize eden bazı İslamcıların daha önce Türkiye bulunduğu ve Suriye’de terör örgütleri saflarında çatışmalara katıldığı ortaya çıktı. Bazılarının da Kırgızistan’da radikallerin sahte belgelerle sınırı geçmesine yardımcı olduğu belirtilirken, konuyla ilişkili beş kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların Kırgızistan vatandaşı olduğu açıklandı. Kırgızistan vatandaşı 3 organizatörün ise daha Türkiye’ye kaçtığı belirtildi.
‘KIRGIZİSTAN, ORTA ASYA’DA ZAYIF HALKA’
Uygur aşırılıkçıların saldırı için Kırgızistan’ı seçmesinin bir rastlantı olmadığını belirten Rusya Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nden Ajdar Kurtov, bu ülkenin Orta Asya’da zayıf halka olduğunu, İslamcıların burada yıllardır üslendiğini söyledi.
‘CAMİLER İSLAMCI RADİKALLERİN ETKİSİNDE KALDI’
Kırgızistan’ın bölgenin en fakir ülkesi olduğunu belirten Kurtov, “Ülke, SSCB'nin çökmesinden sonra hızla İslamlaşma yönünde evrimleşti. Binlerce farklı cami yapıldı. Bu camilerin imamları ya Pakistan ve Afganistan’da eğitim gördü ya da az eğitimli kişiler. Onların İslam bilgisi çok yüzeysel. Kırgızistan devlet kurumları, camilerin bir kısmının İslamcı radikallerin etkisi altında olduğunu defalarca kaydetti. Hükümet karşıtı amaçlar güden örgütler, saflarına katılacak yeni üyeleri bu camilerde arıyor” dedi.
BDT Ülkeleri Enstitüsü Müdür Yardımcısı Vladimir Jarihin de Sputnik’e yaptığı açıklamada, teröristlerin ‘bastırılmadıklarını göstermek için’ bu saldırıyı düzenlemiş olabileceğini belirterek, “Çin’de İslamcılara karşı acımasız mücadele yürütülüyor. Kırgızistan’da ise bu eylemi hazırlama şansını buldular. Çin büyükelçiliği zarar gördü. Ama şunu da unutmamalıyız ki, Çin büyükelçiliğinin yanında ABD büyükelçiliği bulunuyor. Teröristler bu eylemle dikkatleri çekmek ve mücadeleyi sürdürdüklerini göstermek istedi” yorumunda bulundu.
‘ÖZBEKİSTAN’DA YAŞANACAĞINI SANMIYORUM’
Özbekistan Devlet Başkanı İslam Kerimov’un ölümünden sonra bile bu ülkede İslam’ın radikalleşme riskinin minimum düzeyde kaldığını dile getiren Jarihin, “Görünüşe bakılırsa Özbek elitler aralarında anlaştı ve Şevket Mirzayev yeni Devlet Başkanı olacak. İslam Kerimov’un tüm acımasızlığının Mirzayev’in eliyle hayata geçirildiği biliniyor. Mirzayev, çok sıkı ve demokrasi yanılsaması olmayan bir siyasetçi. Bu nedenle Kırgızistan’da yaşananlara benzer bir saldırının Özbekistan’da yaşanacağını sanmıyorum. Bu ülkede istikrarsızlaşma ve ani bir radikal İslam artışı beklemiyorum” dedi.
