İngiliz parlamentosunun alt kanadı Avam Kamarası'nda Chilcot Raporu'yla ilgili konuşan İngiltere Başbakanı David Cameron, raporun 150 tanığın ifadesine dayanılarak ve gizli hükümet belgelerine erişilmesine daha önce örneği görülmemiş bir ölçüde verilen izinle hazırlandığını söyledi.
"Bu tam olarak bağımsız bir soruşturmaydı" ifadesini kullanan Cameron, "Bakanlar bile raporu düne kadar görmemişti. Soruşturma kapsamında Birleşik İstihbarat Komitesi evrakına, Bakanlar Kurulu tutanaklarına, İngiltere Başbakanı ile ABD Başkanı arasındaki görüşme ve konuşmaların tutanakları ile Tony Blair'in George W. Bush'a yolladığı 31 kişisel nota erişime izin verildi" diye konuştu.
‘BLAIR DANIŞMA MEKANİZMALARINI YETERİNCE ÇALIŞTIRMADI'
Raporun bulgularına da değinen Cameron, dönemin hükümetinin kamuoyuna verdiği bilgilerin, istihbarat servislerinin hükümete sunduğu bilgilerden ‘daha kesin bir dille' ifade edildiğinin görüldüğünü söyledi.
‘LİBYA'DA ALDIĞIMIZ DERSE UYGUN HAREKET ETTİK'
"Zamanı geri çeviremeyiz" ifadesini kullanan Cameron, "Ancak gereken dersleri çıkartıp bundan sonra ona göre hareket edebiliriz" dedi.
İngiltere'nin Libya harekatında bu derslere uygun hareket ettiğini anlatan Cameron, "Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararı vardı. Gereken süreçleri izledik. Temel sorunlar konusunda kapsamlı tavsiye aldık ve kara gücü kullanmadık. Onun yerine, geçici Libya hükümetiyle işbirliği yaptık" diye konuştu.
Cameron, "Ancak bunları doğru yapmak da müdahalenin yarattığı sorunları küçültmüyor. Libya'da bugün yaşanan güçlükler ortada" değerlendirmesini yaptı.
Cameron, raporun gelecek hafta parlamentoda 2 gün boyunca tartışılacağını da açıkladı.
‘İŞGAL YERİNE TERÖRÜ BESLEDİ VE BÜTÜN BÖLGEYE YAYDI'
Ana muhalefetteki İşçi Parti'sinin lideri Jeremy Corbyn de parlamentoda Chilcot Raporunu değerlendirdi.
Irak'ın ABD ve İngiltere tarafından istilasını ‘sahte bahanelerle girişilmiş askeri saldırganlık' ve ‘sömürge tarzı işgal' olarak nitelendiren Corbyn, şunları söyledi:
"Bu savaş yüzbinlerce insanın ölümüne milyonlarcasının sığınmacı durumuna düşmesine yol açtı. Irak toplumunu ve ülkenin alt yapısını yıktı. İşgal ölümcül bir mezhepçiliği besledi ve bu bir iç savaşa dönüştü. Bu savaş yurtta ve dünyada güvenlik sağlamak yerine terörü besledi ve bütün bölgeye yaydı."
Corbyn, Irak'ın ve bölgenin bugün içinde bulunduğu durumun köklerinin de 2003'teki istila ve işgalde yattığını kaydetti.
İsim vermeden partisinin eski genel başkanı ve dönemin başbakanı Tony Blair'i de eleştiren Corbyn, Blair'in Irak'ın sahip olduğu iddia edilen kitle imha silahları konusunda parlamentoyu yanılttığını söyledi.
‘EYLEMLERİNİN SONUÇLARIYLA YÜZLEŞMELİLER, NE OLURLARSA OLSUNLAR'
Corbyn, "Bugün biliyoruz ki parlamento, savaşa giden süreçte yanıltıldı ve 13 yıl sonra bununla nasıl hesaplaşacağımıza karar vermeliyiz. Chilcot Raporu'nda adı anılan sorumlular da eylemlerinin sonuçlarıyla yüzleşmeliler, ne olurlarsa olsunlar" diye konuştu.
İngiltere'nin Irak'ın istilasına katılma kararının ülkenin modern zamanlarda aldığı en önemli karar olduğunu belirten Corbyn, "Bu karar parlamentoyu da dönemin hükümetini de İngiliz halkının ve küresel kamuoyunun önemli bir kısmıyla karşı karşıya getirdi" diye konuştu.
