Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin'in görüşmesiyle ilgili Sputnik'e değerlendirmelerde bulunan Kasım, "Belki bu krizden sonra taraflar daha önce sorun olan ama konuşmaktan çekindikleri konuları da gündeme getirebilirler. Belki bu iki tarafa da bir ders olur. Çünkü daha önce şöyle bir şey vardı, ilişkiler mükemmel, her şey çok güzelmiş gibi bir tablo çiziliyordu ve birtakım siyasi sorunlar, bölgesel rekabetle ilgili konular görmezlikten geliniyordu. Belki şimdi iki taraf da ilişkilere daha gerçekçi yaklaşır ilişkilere, görüşmelerde bunlar da masaya getirilir" dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e özür mektubu yazmasının ardından iki lider arasında Suriye sınırında Rus uçağının düşürülmesinin ardından ilk doğrudan temas bugün gerçekleşti. Telefon görüşmesinde, liderlerin yüz yüze görüşme konusunda anlaştıkları belirtilirken Putin'in, Erdoğan'la görüşmesinin ardından hükümetle gerçekleştirdiği toplantıda da "Türkiye Cumhurbaşkanı'nın bize gönderdiği mektubun ardından Türk partnerlerle ilişkilerin normalleştirilmesi sürecine başlama kararı alındı" ifadelerini kullandığı bildirildi.
‘İLİŞKİLERİN KOPUK OLMASI İKİ ÜLKEYE DE ZARAR VERİYOR'
Konuyla ilgili Sputnik'e konuşan Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu (USAK) Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Kasım, Türkiye ve Rusya'nın etrafında Suriye ve Irak başta olmak üzere birçok sıkıntılı bölge bulunduğunu belirterek, "Böyle bir ortamda Türkiye-Rusya ilişkilerinin kopuk olması her iki ülkeye de zarar veriyor. Hâlbuki terörle mücadele, Ortadoğu'daki genel istikrar başta olmak üzere Türkiye ve Rusya'nın birlikte hareket etmesi halinde yapabilecekleri çok önemli işler var" dedi.
Türkiye'nin Suriye sınırında Rus uçağını düşürdüğü 24 Kasım 2015 tarihinden bu yana yaşanan krizin, iki ülkenin de hem ekonomisine hem siyasi ağırlığına da zararı olduğunu ifade eden Kasım, "Bu tarz bir gerginlik, iki bölgesel gücün de çıkarına değil. Bundan sonra aşamalı bir şekilde belli bir normalleşme sürecinin başlayacağı görülüyor" dedi.
‘BELLİ BİR ZAMAN DİLİMİ DAHİLİNDE NORMALLEŞME OLACAKTIR'
Türkiye ile Rusya ilişkilerinde hızlı bir iyileşmenin mümkün olduğuna işaret eden Kasım, "Eğer bu konuda kararlı davranılırsa, bir de tabii bu ilişkilerin kopuk olmasının gerçekten taraflara ciddi zararının olduğu görülebilmişse, ben bunun, hemen olmaz tabii ama aşamalı bir normalleşmeye doğru gidileceğini düşünüyorum. Zaten Türkiye ve Rusya'nın ilişkilerinin çok uzun süre kopuk olduğu dönemler olmadı. Evet, inişli çıkışlı olduğu zamanlar oldu ama Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliği varken bile inişli çıkışlı duruma rağmen ilişkiler öyle çok da kötü değildi ki o zaman iki ülke farklı kamplardaydı. Onun için belli bir zaman dilimi dâhilinde ben normalleşmenin olacağını düşünüyorum" diye konuştu.
‘ULUSLARARASI TOPLANTILARDAKİ GÖRÜŞMELER ÖNEMLİ'
İlişkilerde normalleşme için iki liderin yüz yüze görüşmesinin şart olmadığını ifade eden Kasım, "Ama uluslararası toplantılarda tarafların temsil edilmeleri önemli. Örneğin Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı toplantısı var yakın zamanda. Bunun gibi uluslararası örgütlerde mutlaka bu tarz toplantılara iki ülkenin de katılımı, orada iki ülkenin temsilcilerinin görüşmeleri önemli. Çünkü normalleşme adımı böyle atılır. Türkiye ve Rusya'nın da zaten birlikte yer aldıkları platformlar var. Dolayısıyla yaz dönemi belki yavaş geçer ama yaz döneminden sonra yoğun bir diplomasi trafiğiyle sürecin hızlanabileceğini düşünüyorum" dedi.
‘BELKİ BU KRİZ İKİ TARAFA DA DERS OLUR'
Krizin aşılmasıyla iki ülkenin, ilişkilerini daha sağlıklı bir temele oturtabileceğini vurgulayan Kasım, şöyle konuştu:
"Belki bu krizden sonra taraflar daha önce sorun olan ama konuşmaktan çekindikleri konuları da gündeme getirebilirler. Belki bu iki tarafa da bir ders olur. Çünkü daha önce şöyle bir şey vardı; ilişkiler mükemmel, her şey çok güzelmiş gibi bir tablo çiziliyordu ve birtakım siyasi sorunlar, bölgesel rekabetle ilgili konular görmezlikten geliniyordu. Belki şimdi iki taraf da ilişkilere daha gerçekçi yaklaşır ilişkilere, görüşmelerde bunlar da masaya getirilir. Tabii en önemlisi de krizlerin önlenmesi veya sorun çıktığında bunun ilişkilerde kopma noktasına gelmesinin önlenmesi gerekiyor. Belki uçak krizinden sonraki süreçte böyle bir ders alınmıştır, bu belki bundan sonra ilişkilerin daha sağlıklı temele oturmasını sağlayabilir."
Suriye konusunda iki tarafın da değerlendirmelerde bulunması gerektiğini vurgulayan Kasım, "Mevcut politikanın Rusya'nın da doğrudan çıkarına olduğunu düşünmüyorum. Suriye konusunun Türkiye ile Rusya arasında oturulup bu uçak krizinden belki ders çıkarılıp iki ülkenin değerlendirmesi gerekiyor" dedi.
