Cumhurbaşkanı Erdoğan, dokunulmazlık yasasını onayladı

TBMM’de kabul edilen dokunulmazlıkların kaldırılmasına ilişkin anayasa değişikliği teklifine ilişkin yasal süreç Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın bugün onaylamasıyla noktalandı.

Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, "6718 sayılı ‘Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun' Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından Anayasanın 89'uncu maddesinin birinci fıkrası ile 104'üncü maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi uyarınca yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderilmiştir" denildi.

SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?

Erdoğan’ın onaylamasının ardından değişiklik Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girecek. Sürecin tamamlanmasıyla milletvekilleri hakkında işledikleri iddia edilen suçtan dolayı soruşturma yapan savcılar, dokunulmazlığın kaldırılması istemini içeren bir fezleke (kısa karar, özet yazı) hazırlayarak Başbakanlığa gönderebilecek. Fezleke, Başbakanlık ve Adalet Bakanlığı'ndaki teknik değerlendirmenin ardından gereği yapılmak üzere TBMM'ye gönderilecek.

'SUÇLANAN MİLLETVEKİLİ GENEL KURUL'DA SAVUNMA YAPABİLECEK'

TBMM Başkanlığı, fezlekeyi, Meclis Anayasa ve Adalet Karma Komisyonu'na sevk edecek. Komisyon, ilgili milletvekilinin dokunulmazlığının kaldırılmasına hükmederse, fezleke eşliğindeki raporunu TBMM Genel Kurulu'na gönderecek. Rapor 10 gün içinde Genel Kurul'da okunacak, itiraz edilmezse ve/veya itiraz reddedilirse kesinleşecek. Suçlanan milletvekili Genel Kurul'da savunma yapabilecek.

Bu aşamaların ardından Genel Kurul'da yapılan ve özel bir çoğunluk aranmayan oylamada çoğunluğun oyu fezleke doğrultusunda olursa milletvekilinin dokunulmazlığı kaldırılacak. Anayasanın 83. maddesine göre, siyasi parti grupları, dokunulmazlık oylaması konusunda görüşme yapamıyor, karar alamayacak.

Dokunulmazlığı kaldırılan milletvekilinin, milletvekilliği devam edecek. Dokunulmazlığı kaldırılan bir milletvekili, sadece dokunulmazlık hangi iddia için kaldırılmışsa o iddiadan yargılanabilecek. Anayasanın 83. maddesi uyarınca dokunulmazlığı kaldırılan bir milletvekili yargılandığı sırada seçimler yenileniyor ve yeniden milletvekili seçilirse, yargılama için tekrar kazanılan dokunulmazlığın tekrar kaldırılması gerekiyor.

'MİLLETVEKİLLİĞİNİN DÜŞMESİ'

Milletvekilliğinin sona ermesi, anayasanın "Milletvekilliğinin düşmesi" başlıklı 84. maddesinde düzenleniyor. Devamsızlık, milletvekilliğiyle bağdaşmayan işler gibi hâllerde milletvekilliğinin düşmesini de düzenleyen 84. madde, Erdoğan'ın işaret ettiği 14. madde bağlamındaki yargılamalarda kesinleşmiş hüküm arıyor. 84. madde bu konuda, "Milletvekilliğinin kesin hüküm giyme veya kısıtlanma halinde düşmesi, bu husustaki kesin mahkeme kararının Genel Kurula bildirilmesiyle olur" hükmünü taşıyor. Buna göre, dokunulmazlığı kaldırılarak yargılandıktan sonra yerel mahkemede hüküm giyen ve hakkındaki bu karar temyiz aşamasında (Yargıtay) kesinleşenlerin milletvekilliği, Anayasa Mahkemesi de itirazı reddetmişse, kesinleşmiş yargı kararının TBMM Genel Kurulu'na bildirilmesiyle düşecek.

Dokunulmazlığı kaldırılan veya TBMM üyeliği düşürülen milletvekili veya başkaları, bu kararlara Anayasa Mahkemesi nezdinde 7 gün içinde itiraz edebilecek. Anayasa Mahkemesi bu itirazları 15 gün içinde kesin karara bağlıyor.

20 Mayıs’ta Meclis’te yapılan oylamada, milletvekili dokunulmazlıklarının kaldırılmasını öngören anayasa değişikliğinin tümü 376 oyla kabul edilmişti. Böylelikle referanduma da gerek kalmamıştı.

HDP'NİN 511 FEZLEKESİ BULUNUYOR

Anayasa değişikliği kapsamına giren fezlekelerle ilgili olarak TBMM’de 139 milletvekili hakkında 682 dosya bulunuyor. Adalet Bakanlığı’nda ise 57 milletvekili hakkında 118 fezleke var.

Dokunulmazlığının kaldırılması söz konusu toplam 152 milletvekilinin dağılım ise şöyle: CHP 57, HDP 55, AKP 29, MHP 10, bir bağımsız (Ankara Milletvekili Aylin Nazlıaka).

Toplam 800 fezlekenin dağılımı ise şöyle: HDP 511, CHP 211, AKP 50, MHP 23, bağımsız (Nazlıaka) beş.