Suriye ve Irak’ta aktif olan ve bir süredir bütün dünyaya yayılan IŞİD, siyaset ya da diplomasiyle ilgisi olmayanların dahi gündeminde. Kısacası bir süredir herkes IŞİD’i konuşuyor, ülkeler IŞİD ile mücadele için askeri planlar yapıyor, koalisyonlar kuruluyor, milyonlarca dolar akıtılıyor. Ancak IŞİD tehdidine günlük hayatlarına sirayet edecek kadar yakın olanlar örgütle mücadeleye farklı bir açıdan bakıyor.
Suriyeli yönetmen Necdet Anzur’un IŞİD konulu ilk film olma özelliğini taşıyan ‘DAESH’ adlı filmi geçtiğimiz günlerde vizyona girdi. Anzur Sputnik’e filmde işledikleri ana temaları değerlendirerek, “IŞİD’i var eden, güçlendiren ideolojinin yenilmesi gerekiyor. Askeri zafer yetmez. Bu filmle, bu yaklaşımın tartışılmasını sağlamak amacındayız” dedi.
Sık sık kanlı ve vahşi infazları ile gündeme gelen ve korku yayan IŞİD, Anzur’a göre ‘Çok tehlikeli bir oluşum ancak örgütü korkutucu yapan sadece infazları değil herkesin günlük hayatına ve sohbetlerine kadar girmiş olması’.
“Herkes IŞİD’i konuşuyor, IŞİD’den Nusra Cephesi ya da diğer örgütlerden çok daha fazla korkuyor insanlar” diyen Anzur, örgütün insanları psikolojik açıdan teslim aldığına dikkat çekti.
Kanlı sahnelerin olmadığı, aksiyon sahnelerine çok az yer verilen filmde dramatik öğeler ağırlıkta. “Filmde IŞİD’in ideolojik ve psikolojik yansımalarını göstermek istedik” diyen Anzur, özellikle IŞİD’in ideolojisini ve eylemlerini meşrulaştırmak için başvurduğu ayet, hadis ve dini referanslara yoğunlaştıklarını söyledi.
Filmde ayet, hadis ve dini referansların yorum farkları ana karakterlerden dindar Sürreya ile IŞİD emiri arasındaki tartışmalarda keskin bir şekilde ortaya koyulmuş.
‘SORUN DİNDE DEĞİL, YORUMDA’
Aynı zamanda filmdeki 2 kadın öğretmenden biri olan Sürreyya ile başka bir kadın öğretmenin aynı konuları birbirine zıt bakışlarla anlattıkları çarpıcı bölümler de bulunuyor. Anzur, dini referanslara yaklaşımdaki bu zıtlığa dair “IŞİD gibi örgütler ve onları destekleyenler İslami olduklarını söylüyorlar ancak hangi İslam, dinin hangi yorumu? Sorun dinde değil, onun nasıl yorumlandığında. Filmdeki iki kadın öğretmenden biri aynı konuyu sevgiyle anlatırken diğeri korkutarak anlatıyor. Bütün din adamları barışçıl, bütün laikler iyi niyetli olmayabilir. Bize söyleneni kabul etmeden önce düşünmemiz gerekir” dedi.
Filmin sonunda IŞİD emiri çantasında birkaç ülkeye ait pasaportla kaçıyor. Gala gösteriminde ‘emirin öldürülmemesine izleyicilerin tepki gösterdiğini’ hatırlattığımız Anzur, “IŞİD emiri çok uluslu biri. O yüzden öldürmedim. Orayı terk edip kılık değiştirip başka yere gider ve devam eder. Filmin sonu, hikayenin sonu açık. Sonuna insanlar karar verecek, emirin kaderini insanlar belirleyecek” dedi.
Filmin 9 dilde tercümesinin yapıldığını belirten Anzur, kısa süre içinde Şam, Süveyda, Humus, Lazkiye, Tartus kentlerinin yanı sıra ABD, Kanada gibi ülkelerde de gösterime gireceğini söyledi.
Radikal örgütlerin film nedeniyle hakkında ölüm fetvaları çıkardığı Anzur, “Umarım film IŞİD’in olduğu yerlerde ve bu örgütleri destekleyenler tarafından da izlenir” dedi.
Filmin galası geçtiğimiz hafta Şam’daki Dar El Opera binasında yapıldı. 2 salonda eş zamanlı yapılan gösterim nedeniyle yoğun güvenlik önlemlerinin alınması dikkat çekti.
NECDET ANZUR KİMDİR?
Halepli olan Necdet Anzur’un babası, 1930’ların başında Suriye’de ilk sessiz filmin yönetmenliğini yaptı. Suriye’nin yanı sıra Arap dünyasında da tanınan Anzur, çok sayıda televizyon dizisi ve filmin yönetmenliğini/yapımcılığını üstlendi. 2012 yılında Suud hanedanını konu alan Kumların Kralı filmi ile Suudi Arabistan’ın tepkisini çekti.
