Şam, Humus, Tartus, Lazkiye, Halep üniversiteleri ile birkaç özel üniversite, 5 yıl boyunca sınavların ertelenmesi, öğretim görevlisi yetersizliği, çatışma gibi zaman zaman yükselen risklere rağmen öğrenime resmi olarak ara vermeyen kurumlar arasında.
‘20 FAKÜLTEDE EĞİTİM DEVAM EDİYOR’
Sputnik’e konuşan Humus Baas Üniversitesi Rektörü Dr. Ahmed Müfid Sabah, 2011 yılında üniversitedeki öğrenci sayısının 60 bin civarında olduğunu, 2015 yılında ise iki katına çıkarak 120 bine ulaştığı bilgisini verdi.
10 bin civarında öğrencinin diğer üniversitelerden nakille geldiğini belirten Dr. Sabah, “Mühendislik, tıp, beşeri bilimler gibi alanlarda öğrenimin devam ettiği 20 fakültemiz var. Petrol Fakültesi dışında bütün fakülteler kampüsün içinde, bu nedenle üniversitenin pek hasarı yok. Petrol Fakültesi çatışmalı bölgedeydi, onu da kampüse naklettik” dedi.
Üniversite tercihlerinde de ulaşım ve barınma şartlarının gözetilmeye başlandığı söylenebilir. Örneğin, 3-4 yıl öncesine kadar ulaşım kolaylığı gibi nedenlerle Halep Üniversitesi, Kamışlı ve çevresinde öncelikli tercih iken karayolunun kapanmasının ardından bu bölgedeki öğrenciler havayolu ulaşımının devam ettiği Lazkiye, Humus ve Şam’daki üniversitelere yönelmeye başladı. Bu nedenle bu üniversitelerdeki öğrenci sayısı dikkat çekici ölçüde arttı.
Dr. Sabah’ın verdiği bilgiye göre, 2011 yılına kadar 900 civarında akademisyenle öğrenimi devam eden üniversitede şimdi 850 civarında akademisyen bulunuyor.
Savaşın başlamasının ardından akademisyenlerin bir kısmı çatışma, suikast gibi sebeplerle hayatlarını kaybederken bir kısmı da ülkeyi terk etti.
Humus, çatışmaların kent merkezinde de yaşandığı yerlerden biri. Yaklaşık 2 yıl şiddetli çatışmaların devam ettiği ve savaşın seyrini değiştiren dönüm noktalarından biri sayılan Baba Amro Mahallesi ile Humus Üniversite’ni sadece bir nokta ayırıyor. Kampüs içindeki yurt binaları ile Baba Amro arasındaki mesafe birkaç yüz metreden fazla değil. Baba Amro’da çatışmaların devam ettiği günlerde üniversiteye de çok sayıda kurşun ve roket isabet etti.
‘GÜNDÜZLERİ BİLE KURŞUNLARI GÖRÜYORDUK’
Rektör Sabah’ın “Zor ve tehlikeli zamanlardı” diye tanımladığı çatışmalı günlerde öğrenci yurdunda olan bir öğrenci ise şunları anlattı:
“Çatışmalar vardı zaten ama ben çok şiddetlendiği zamanlarda kayıt yaptırdım. Yurttan Baba Amro’yu görüyorduk. Korkuyorduk. Bazı arkadaşlarım, tanıdıklarım o sene kayıtlarını dondurmuştu, ben birinci sınıftaydım. Sonra çatışmalar iyice arttı, gündüzleri bile kurşunları görüyorduk. Yurttan çıktığımız gün çok şiddetliydi, kurşunların arasından geçtik filmlerdeki gibiydi. Bir dönem okula gitmedim. Sonra hafiflediğini söylediler, geri döndüm. Telafi, kurtarma sınavları yaptı hocalar, sınıfta kalmadım.”
Diğer üniversitelerden nakille gelen veya geçici olarak derslere devam eden öğrenciler nedeniyle barınma gibi zorluklar da yaşanıyor. Halep Üniversitesi gibi bazı üniversitelerde öğrenci yurtlarının iç göçmenlere tahsis edilmesi sadece öğrencilerin kaldığı yurtlarda yığılmaya sebep oluyor.
ÇALIŞMADAN OKUMAK ZOR
2011 öncesinde Suriye’de birkaç öğrencinin birleşip ev kiralamasına ya da çalışan öğrenciye nadiren rastlanırdı. Ancak son yıllarda öğrenci evlerinin sayısı ve neredeyse bütün kafe, restoran, oteller ile az sayıda da olsa kamuda çalışan öğrencilerin sayısı giderek artıyor.
Yine ülkedeki şartlar nedeniyle çok sayıda öğrenci hayatını kaybetti ya da eğitimine ara verdi. Üniversitelerde hala akıbeti belirsiz çok sayıda öğrencinin kaydı açık tutuluyor.
Ülkedeki savaş ülke dışına öğrenci gönderilmesi, çeşitli yabancı üniversitelerle bilimsel işbirliği anlaşmaları gibi süreçleri de etkiledi. Suriye’deki vekalet savaşına doğrudan taraf olan bazı ülkeler, resmi olarak bu anlaşmaları iptal etmese de çeşitli zorluklar çıkararak ya da yeni şartlar getirerek işbirliğini durdurdu. Bazı ülkeler 2011-2012’de yüksek lisans ve doktora programlarına kabul edilmiş olan öğrencilerin programlara katılımını askıya aldı. Üniversiteler arası karşılıklı ziyaretler, ortak bilimsel çalışmalar da epeyce azalmış durumda.
‘ALMANYA’DAKİ ÜNİVERSİTELERLE BAĞ KURDUK’
Rektör Dr. Sabah, Humus Baas Üniversitesi ile yabancı üniversiteler arasındaki bağın hiç kopmadığını ve birkaç ay önce üniversite adına Almanya’da bazı üniversitelere gittiklerini söyledi. Bu ziyaretlerde bazı anlaşmalar yapıldığını da belirten Dr. Sabah, “Öğrenci değişimi, ortak bilimsel çalışmalar gibi alanları kapsayan anlaşmalar yaptık. Bu anlaşmalar, 2016 yılı Ekim ayından itibaren uygulanmaya başlayacak” dedi.
