'Uçağı tanımamak mümkün değildi'

Türkiye'nin Suriye'de IŞİD başta olmak üzere terörist örgütlere karşı görev yapmakta olan Rusya'ya ait savaş uçağını düşürmesinin ardından konuşan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, özür dilemese de ılımlı mesajlar verdi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Moskova yönetiminin üst kademelerinde bulunan isimlerden ise sert mesajlar gelmeye devam ediyor.

'VUR EMRİ PİLOTLARA BIRAKILAMAZ'

RS FM'de Yavuz Oğhan'ın hazırlayıp sunduğu 'Bidebunudinle' programında gelişmeleri diplomatik olarak değerlendiren Eski Büyükelçi Uluç Özülker,  Rusya'nın uçağının düşürülmesini, imajını zedeleyen bir tutum olarak gördüğünü ifade ederken, gerilimin askeri boyutunu değerlendiren gazeteci Metehan Demir, düşürülen uçakla ilgili 'inisiyatif' konusuna açıklık getirdi.

Demir, "Vur emri pilotlara bırakılamaz. Pilotlar da böyle bir insiyatif alamaz" dedi.

Uçağın düşürülmesinin ardından konuşan Rusya lideri Vladimir Putin, Türkiye'nin tutumunu sert bir şekilde eleştirmiş, Ankara yönetimine karşı yaşadığı güven kaybını açıkça dile getirerek ‘sırtımızdan bıçaklandık' demişti. Putin'in, Türkiye'ye yönelik sert eleştirileri bugün de devam ederken, Başbakan Dimitry Medvedev, Türkiye'nin tutumunu ‘saldırganlık' olarak nitelendirdi. Rusya, Türkiye'ye ekonomik ve siyasi alanda yaptırım uygulama yolunda kritik adımlar atıyor. Türkiye cephesi ise ılımlı açıklamalarla ortamı yumuşatmaya çalışırken, gelen açıklamalar karşısında sertleşme tutumunu benimsedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bugün muhtarlarla buluşmasında, 'bugün aynı ihlal olsa yine aynı tutumu benimserdik' derken, France 24 kanalına yaptığı açıklamada, ‘Uçağın Rusya'ya ait olduğunu bilsek, yaklaşımımız farklı olurdu' dedi.

Rusya-Türkiye arasında yaşanan beklenmedik gerilimi diplomatik açıdan değerlendiren Emekli Büyükelçi Uluç Özülker, ‘Bidebunudinle'ye katılarak şunları söyledi:

"Putin'in karakteri, sessiz ve soğuk. Fakat üstüne gidilerse bir kaplan gibi oluyor. 10 yıldan beri Rus Silahlı Kuvvetleri'ni modernize edilip, Batı ile rekabet edebilecek ve yine dünya gücü olduğunu ortaya koyabilecek bir seviyeye çıkarmak için mücadelesini sürdürüyor. Bugüne kadar bunda başarı kazandı."

'ERDOĞAN VE PUTİN'İN KARAKTERİ BENZİYOR'

Türkiye'nin uçağı düşürmesinin ardından krizin derinleşmesinin en büyük nedenlerinden biri de Ankara'nın Moskova'yı aramak yerine NATO'yu aramasıydı. Rusya lideri Putin, bu noktaya özellikle dikkat çekti. Cumhurbaşkanı Erdoğan ise France 24'e yaptığı açıklamada ‘Putin'i aradım ama görüşemedim' dedi. Emekli Büyükelçi Özülker, iki liderden gelen açıklamaları şöyle yorumladı:

"Putin ve Erdoğan'ın karakteri birbirine benziyor. Biri söylediği zaman, diğeri cevap veriyor. Bu bir atışma şeklindedir. Rusya ile Türkiye'nin Suriye politikası birbirine tam zıt. Bu durumda çatışma çıkmaması zaten beklenemezdi. Bu çatışma çıktıktan sonra NATO'ya müracaat ettiğimizde Rusya'nın bunu tırmandıracağını düşünerek gittik. NATO'ya giden bir ülkenin öncelikle mağdur olması gerekir. Saldırı altında değil de oradan desteklenmesi taahhüdüyle gidildi."

'TÜRKİYE ILIMLI HAREKET ETMELİYDİ'

Eski büyükelçi Uluç Özülker'e göre, Türkiye, Suriye politikasını en başından beri tek başına yürütemeyeceğini bilerek daha ılımlı hareket etmeliydi.

Özülker, Ankara'nın gereğinden fazla sert ve katı politikalar uyguladığı ve bunun sonuçlarıyla yüzleştiği görüşünde.

‘HAVA KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI BU EMRİ VEREMEZ'

Uçağın düşürülmesi emrini kimin verdiği de kamuoyunda tartışılan konulardan biri. Yavuz Oğhan'a konuşan Gazeteci Metehan Demir'in yorumu şöyle:

​"Ulusalararası angajman kuralları net bile olsa üzerinde rötuşlar yapılabilir. Hava sahasına giren uçaklar hava cisimleri öncelikle sesli sinyalli olarak uyarılıyor. Uçaklarda dost düşman uçağı tanıma sistemi var. Artık uçakları dost mu düşman mı, yabancı bir cisim mi tanımlayabiliyorsunuz teknik olarak.  Tanımaması mümkün değil. Üstelik bunlar F-16'larda çok daha gelişmiş halde. Karşıda Rusya gibi bir ülke varsa pilot o insiyatifi kullanamaz. Hava Kuvveti Komutanlığı da böyle bir emir veremez."