İki sene önce Türkiye’nin uygun gördüğü ancak NATO ve özellikle ABD’nin şiddetli karşı çıktığı Çin teklifleri artık kesin bir şekilde reddedilmiş oldu.
Peki, Ankara neden böyle bir karar aldı? Bunda NATO ve ABD’nin itirazları ne kadar etkili oldu? Bu kararla NATO ülkelerinin Patriot bataryalarının ülkeden çıkarılması arasında bir bağlantı var mı? Çin tekliflerinden iki senelik görüşmelerden sonra vazgeçilmesi, Türkiye-Çin ilişkilerini etkilemez mi? Türkiye bundan sonra uzun menzilli hava savunma ihtiyacını nasıl karşılayacak?
Konuyla ilgili Sputnik Radyosu’na konuşan Türkiye Emekli Subaylar Derneği Başkanı emekli Hava Korgenerali Dr. Erdoğan Karakuş şunları söyledi:
Amerika Birleşik Devletleri’nin Patriot sistemi projesi aşağı yukarı 240 milyar dolarlık bir proje. NATO ülkelerinin kullandığı Patriotlar sistemi büyük bir para. Öte yandan Amerika Birleşik Devletleri Türkiye’yi kaybetmek istemiyor. İşin ortasında bu gerçek de var. Çin füzelerinin, Türkiye’nin NATO üyesi olması nedeniyle Türkiye’deki radarlarına uygun bulunamadığı için iptal edildiği söyleniyor.
Bir de ihalede ‘yeterli teknoloji’ belirtilmesine rağmen Çin tarafından ilerleyen zamanlarda yeterli teknoloji aktarımı sağlanamayacağı söylentileri var. Bütün bunlar göz önünde alındığında Türkiye bu ortam içerisinde NATO’nun diğer radarlarıyla da uyumlu çalışabilecek bir sisteme yönelmiş gibi görünüyor. Ama burada ABD'nin satmak istediği Patriotlarla ilgili olarak, Türkiye’nin onu alacak bir maddi durumu yok. Bu konuda Türkiye’nin kendi silahını kendisinin yapması gibi bir ortam söz konusu. Durum bu noktaya getirilmiş.
Çin’i de yumuşatma amaçlı bazı hareketlerde bulunuldu. Çin ile biraz uzun süreli ama 50 milyar dolarlık Türkiye’nin bir çalışması vardı. Özellikle demiryolu ve karayolu, İpek yolunun tekrar canlandırılması konusunda. Bunun yanı sıra Çin’in Türkiye’de bazı yatırımlar yapması. Böylece Çin’in o 4 milyar dolarlık kaybının 12 katından yüksek bir ikili ticaretiyle kapanmaya çalışıldı. Yani Çin’i de tatmin edecek bir ortam içerisinde bu olay bir yerde kapatıldı denebilir.
Peki uzun menzilli bir hava savunma sistemini yapmak için Türkiye’nin gerekli altyapısı, kaynakları mevcut mu, öz imkanları yeterli mi?
Zaten Türkiye Stinger projesiyle alçak irtifa radarlı stingerleri atacak şekilde bir yeteneğe sahip. Orta irtifa konusunda ise şu anda Türkiye üretme aşamasında. Orta irtifa, 3 bin metre ile 10 bin metre arasındaki bir füze sistemi demek. Türkiye onu şu anda kendi yeteneğiyle üretme noktasında. Şimdi de 10 bin metrenin üzerindeki sistemi de kendisinin yapabileceğini bir yerde ilan etmiş konumda. Bu konuyla ilgili gene Çin füzelerinin alınıp alınmayacağı konusunda işler alevlendiğinde Türkiye’deki bu savunma sanayisinin önemli kuruluşunda bulunan bir arkadaşımız, ‘bunu Türkiye’de üretecek yetenekteyiz, o nedenle Çin’den alınmasına gerek bulunmamaktadır’, diye bir beyanda bulundu.
Tabii bu işlerin hepsi süre alır. Ama, söylediğim gibi, alçak irtifa füze savunma sistemiyle orta irtifa füze savunma sistemini zaten Türkiye yapabilecek konumda. Şimdi yüksek irtifa ile ilgili bir noktaya getirilmesi söz konusu olabilir.
