Adalet ve Kalkınma Partisi’nin 1 Kasım seçimlerinde yüzde 50’ye yakın oy alarak iktidarı elde etmesinin hemen ardından, yeni anayasa ve başkanlık sistemi tartışmaları yeniden gündeme geldi. Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun fahri danışmanı Etyen Mahçupyan, “İçi henüz doldurulmadı. AK Parti’nin kendi içinde üretildi fakat toplum olarak biz daha duymadık” dedi.
AK Parti Ankara Milletvekili ve eski Anayasa Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya da, Sputnik’e yaptığı açıklamada başkanlık sisteminin içeriğinin şu aşamada tartışılmasını doğru bulmadığını belirterek, nasıl bir sistem önerildiğini açıklamaktan kaçındı. İyimaya öncelikli hedefin Anayasa değişikliği olduğunu kaydetti.
Başkanlık sistemini kişiselleşmiş bir talep olarak ortaya koymadıklarını söyleyen İyimaya, “Bir defa mevcut Anayasa, parlamenter sistem üzerine kurulu değil, hükümet sistemi bakımından cumhurbaşkanını yürütme iktidarının merkezine koyan bir sistem. Milletin seçtiği ancak başkanlık sisteminde var olan cumhurbaşkanı yetkileri bunu ima ediyor. Biz başkanlık sistemini, Türkiye’nin yaşanan koalisyon çıkmazları karşısında kalkınma ihtiyacına, demokratik gelişmeye ve zaman vampiri olan arızalı sistemlere karşı bir rasyonel sistem olarak öngörüyoruz. Anayasa değişikliği, başkanlık sistemi talebimizin önünde, ondan daha önde yer almaktadır” dedi.
‘CUMHURBAŞKANIMIZA ENDEKSLİ DEĞİL’
Olası bir referandumda halkın önünde nasıl bir başkanlık sistemi paketi sunacakları sorusunu yanıtlayan İyimaya, çalışmaların olduğunu ancak Anayasa Uzlaşma Komisyonu kurulması halinde bu parametreleri açıkça ortaya koyabileceklerini kaydetti.
İyimaya ‘hükümet sistemi konusunda mutlaka şöyle olsun diye bir ısrarlarının bulunmadığını’ söyledi.
Başkanlık sistemi önerisini Anayasaya dönüştürecek güçten yoksun olunduğunu ifade eden İyimaya, bu sistemin ‘sert kuvvetler ayrılığı’ gibi bazı ana karakterlerini benimseyerek resmileştirdiklerini ancak önerinin zamanının geçtiğini belirtti.
İyimaya, “Şimdi yeni koşullarda hükümet sistemi tartışmasını anayasa ihtiyacının önüne alma gereğini ve siyasetini izlemiyoruz. Şu anda başkanlık sisteminin ‘içeriği şudur’ dememizin süreci zehirleyici etki doğuracağını düşünüyorum. O konuda ayrıntılı bir sohbet yapmayı özellikle uzlaşma ruhuna uygun bulmuyorum” dedi.
‘UZLAŞMA NOKTASINA GELİNDİ’
Anayasa değişikliği konusunda, iktidarın ve muhalefetin birikiminin uzlaşmayı sağlayacak noktaya geldiğini söyleyen İyimaya, iradenin ortaya çıkması halinde çalışmaların başlayacağını söyledi. Partisinin seçim beyannamesinde yeni anayasanın da yer aldığını hatırlatan İyimaya, “Bu seçimde de toplumun yeni anayasa talebini beyannamemizin unsurları arasında yer verdik. Kurucu iktidar yetkisini kullanmak için Anayasa’nın aradığı yeter sayısına ulaşamadık. Birinci kademe yeter sayısı 330’dur, ikinci kademe yeter sayısı ise 366’dır. Sayımız bunun altında ama Türk milletinin anayasa ihtiyacı tartışmasız. Bunu bütün siyasal partiler benimsedi ve geçen dönem bütün partiler uzlaşma komisyonuna üye verdi” ifadelerini kullandı.
Hangi anayasal formüllerle bu ihtiyacın sağlanabileceği sorusuna cevap verebilecek bir parti olmadığını söyleyen İyimaya, bu nedenle uzlaşmanın mecburi olduğunu savundu.
