Nobel Kimya Ödülü’nü 'DNA onarımı' hakkındaki bilimsel çalışmasıyla Aziz Sancar kazandı. Sancar kanser konusundaki çalışmaları ve 'ritmik saat' buluşu ile tanınıyor.
American and Turkish Aziz Sancar 1/3 #NobelPrize in Chemistry @UNC pic.twitter.com/pwCnH5QJBX
— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 7, 2015
Sancar, ödülünü aynı dalda İsveçli bilim insanı Tomas Lindahl ve ABD'li meslektaşı Paul Modrich ile paylaştı.
‘ÜLKEM ADINA GURUR DUYDUM’
İsveç Kraliyet Bilim Akademisi tarafından Nobel Kimya Ödülü'ne layık görülen Türk bilim adamı Prof. Dr. Aziz Sancar, “Ödülü kazanmaktan büyük onur duyduğunu” söyledi. Akademi'den gelen telefonu, eşinin açtığını ve kendisini uyandırdığını belirten 69 yaşındaki Sancar, "Hiç beklemiyordum, çok şaşırdım. Hala da çok şaşkınım" dedi. Nobel Medya Merkezi'nden Adam Smith'in sorularını yanıtlayan Sancar, ödülü kazanan ilk Türk bilim adamı olduğu hatırlatıldığında “Bilim adamı olarak evet. Ama Orhan Pamuk, 2006'da Nobel Edebiyat Ödülü'n kazanmıştı” diye konuştu.
Smith'in, Türkiye'de de büyük kutlamalar olacağını belirtmesi üzerine Sancar, "Evet sanırım olacak. 'Nobel ödülünü ne zaman alacaksın' diye yıllardır sorup duruyorlardı. Ülkem adına da gurur duyuyorum" ifadesini kullandı.
Hasar gören DNA'nın onarımıyla ilgili mekanizmaları ortaya çıkaran çalışmasıyla ödüle layık görülen Sancar, "Şimdi neler olacak?" sorusuna "Derslerim ay sonunda başlıyor ve aralık sonuna kadar da devam edecek. Dersleri aksatmamak için elimden geleni yapacağım ama sanırım bazı aksaklıklar olacak" diye konuştu. Ailesine, ana vatanı Türkiye'ye ve çalışmalarını sürdürdüğü ABD'ye müteşekkir olduğunu kaydeden Sancar, "Bu ödül özellikle Türkiye için çok önemli" dedi.
MARDİN'DEN KUZEY CAROLİNA'YA
Sancar, 1946'da Mardin'in Savur ilçesinde sekiz çocuklu bir ailede dünyaya geldi. 1969'da İstanbul Tıp Fakültesi'nden mezun olan Sancar, doktorasını 1977'de Dallas'taki Teksas Üniversitesi'nde tamamladı. Çalışmalarını Chapel Hill'deki Kuzey Carolina Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyokimya ve Biyofizik Bölümü'nde sürdüren Sancar, insan genomunda hasar görmüş DNA'yı onaran moleküler mekanizmaların haritasını çıkardı. Ulusal Bilimler Akademisi üyeliğine 2005'te seçilen Sancar ile kendisi gibi Kuzey Carolina Üniversitesi'nde Biyokimya ve Biyofizik Bölümü'nde öğretim üyesi olarak görev yapan eşi Gwen Boles Sancar, Türk araştırmacılara burs vermek amacıyla Carolina Türk Evi'ni kurdu.
Sancar, kendisine Nobel Kimya Ödülü getiren çalışması hakkında geçen yıl, "Kanser tedavisinde kullanılan ilaçların çoğu DNA'yı tahrip ediyor ve vücutta bulunan DNA onarım mekanizmaları, o kanser hücrelerinin yaşamasını sağlıyor. Biz bu mekanizmayı anlamak, aydınlatmak için bir çalışma başlattık. Bu mekanizmayı anlayınca onu 'inhibe' edip, kanser hücrelerinin normal hücrelerden daha önce öldürülmesini sağlamaya çalışacağız. DNA onarımı mekanizmasını aydınlatmak, kanser tedavisi noktasında çok önemli. Gayemiz bu mekanizmayı açıklamak" demişti.
