Kadir Has Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim üyesi Prof. Dr. Mitat Çelikpala, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve ABD Başkanı Barack Obama'nın Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu toplantılarında dünyaya verdiği mesajları ve iki liderin görüşmesinden çıkan sonuçları RS FM'de yayınlanan Dünya Panorama programında değerlendirdi.
‘PUTİN, SURİYE’DE ÇÖZÜM İÇİN BM'Yİ İŞARET ETTİ’
Çelikpala, Rusya liderinin Genel Kurul'daki mesajlarında, dünyadaki sorunların çözümü noktasında Birleşmiş Milletler’i ana merkez olarak işaret ettiğini belirtti ve Putin'in ‘demokrasinin ihracı’ adına bölgesel dengelerle oynama politikalarından vazgeçilmesi gerektiği uyarısını da tekrarladığını ifade etti.
‘RUSYA İNİSİYATİF ALIYOR’
Putin'in konuşmasında Ukrayna meselesindeki konumunu yinelediğine vurgu yapan Çelikpala'ya göre, Rusya 'Ukrayna'daki pozisyonumu korurken, Ortadoğu gibi uluslararası meselelerde de daha aktif rol alacağım' mesajını verdi:
"Batılıların kurduğu IŞİD'le mücadele, Suriye meselesi, Irak'taki gelişmeler gibi konulara farklı baktığını gösterip, inisiyatif almaya çalışıyor. Bu da bölgesel dengeleri değiştirmesi açısında önemli."
‘ABD VE RUSYA, IŞİD'LE MÜCADELE KONUSUNDA UZLAŞI İÇİNDE’
“ABD, Rusya'nın bölgedeki askeri varlığını ve Suriye'ye verilen desteği kabul etmiş görünüyor. İki ülke, Esad konusunu kenara bırakarak orta vadede Suriye'nin normalleşmesi için ortak bir planda buluşabilir. ABD uzun vadede Suriye'de Esad'ı görmek istemiyor ancak ilk aşamada Esad'sız bir dönüşüm için zorlayıcı olmayacaklarına işaret ediyor. ABD’de de bölgenin normalleşmesine öncelik
veriyor.”
ABD'nin IŞİD'le mücadele ve radikal unsurların tasfiyesi konusunda Rusya ile ortak noktada buluştuğunu söyleyen Çelikpala, "İki ülke liderinin BM şemsiyesi altında Suriye meselesinin çözümü konusunda asgari konularda uzlaştığını görüyoruz" dedi.
‘ABD, EĞİT-DONAT PROJESİNDE YÖNTEM DEĞİŞTİREBİLİR’
“Putin, Suriye karşıtı muhaliflerin yetiştirilerek araziye yollanmasının hem Suriye yönetimiyle, hem de IŞİD'le mücadele bağlamında işlemediğini düşünüyor. ‘Önceliklerimizi tanımlayalım, ilk önce IŞİD gibi tehditleri ortadan kaldıralım’ diyor. Rusya, Eğit-donat projesi yerine sahada fiili olarak mücadele edilmesi gerektiğini savunuyor. ABD'nin de Eğit-donat projesinde bir yöntem değişikliğine yatkın olduğunu görüyoruz. İki ülkenin bu yaklaşımların ortasında, BM üzerinde harekete geçerek, bir uzlaşıya varabilirler.”
‘ABD-RUSYA İLİŞKİLERİ KISA VADEDE NORMALLEŞMEZ’
Putin ve Obama'nın ikili ilişkilere yönelik mesajlarını da değerlendiren Çelikpala, ABD ve Rusya'nın ilişkilerinin kısa vadede normalleşmesinin uzak bir ihtimal olduğunu söyleyerek Ukrayna meselesine vurgu yaptı:
“ABD, Ukrayna konusunda Rusya'ya karşı yaptırımları uygulamakta hala ısrar ediyor. Ukrayna'daki gerginliği Ortadoğu'dan ayrı olarak algılamaya ve yürütmeye çalışıyor. Kısa vadede bir taraftaki başarının diğer taraftaki uzlaşmayı getireceğini sanmıyorum. Muhtemelen iki ülke de, Ukrayna konusundaki pozisyonlarını koruyacaklar.”
