— IŞİD'e karşı mücadelede ABD'nin yanında yer almaya hazır mısınız? Bu yüzden mi Suriye'desiniz? Bazıları, amacınızın Suriye lideri Beşar Esad'ı korumak olduğunu savunuyor. Zira Esad kaybediyor ve bu savaş hükümeti için hiç de iyi gitmiyor. Rusya'nın Suriye'deki varlığının nedeni Esad'ı iktidarda tutmak mıdır?
Doğru, aynen öyle. Ayrıca görüşüme göre, farklı yönde, meşru iktidar kurumlarının yıkımı yönünde hareket edersek bugün bölgenin diğer ülkelerinde veya diğer bölgelerde gözlemlediğimiz durumu yaratabiliriz. Örneğin tüm devlet kurumlarının parçalandığı Libya'da olduğu gibi. Benzer durumu Irak'ta da görüyoruz. Suriye sorununun, mevcut yasal devlet kurumlarını güçlendirmekten, teröre karşı mücadelede onlara yardım etmekten ve elbette aynı zamanda onları muhalefetin sağlıklı kısmıyla pozitif diyaloga ve siyasi reformlara teşvik etmekten başka çözüm yolu yok.
‘BU İSTEKLERİNİ SURİYE HALKINA İLETMELERİNİ TAVSİYE ETMEK İSTERİM'
— Bildiğiniz gibi, koalisyonun bazı üyeleri önce Esad'ın iktidardan vazgeçmesini istiyor. Ancak bunun ardından hükümete destek vermeye hazırlar.
Onlara, bu isteklerini Suriye halkına iletmelerini tavsiye etmek isterim. Sadece ülke içindeki Suriye halkı, ülkenin kimin ve nasıl yönetmesi gerektiğine karar verme hakkına sahip.
‘ÜLKENİN NE OLACAĞINI DÜŞÜNMEYEREK DOĞRU MU YAPIYORLAR'
— Siz Devlet Başkanı Esad'ı destekliyorsunuz. Peki, onun Suriye'de yaptıklarını, Suriyelilerin başına gelenleri, milyonlarca mülteciyi ve ölen yüz binlerce kişiyi destekliyor musunuz? Zira ölenlerin büyük kısmı onun adamları tarafından öldürüldü.
— IŞİD'e karşı mücadele kapsamında ihtiyacın doğması durumunda Suriye'ye Rus ordusunu göndermeye hazır mısınız?
Rusya, Suriye veya diğer ülkelerin topraklarında hiçbir askeri operasyonlara katılmayacak. En azından bugün bunu planlamıyoruz. Ancak Devlet Başkanı Esad ve diğer ülkelerdeki ortaklarımızla çalışmalarımızı nasıl yoğunlaştırabileceğimiz konusunda düşünüyoruz.
‘GİZLİ SERVİSLERİN PROFESYONEL DİLİYLE SÖYLERSEK…'
— Bazıları Esad'ın eylemlerinin IŞİD'e yaradığını düşünüyor. Suriye halkına yönelik korkunç tutumunun, rejimin halka karşı varil bombalarının kullanımının ve diğer düşmanca hareketlerinin bir nevi IŞİD'e yardım olduğunu savunuyorlar. Yani Esad giderse ülkede, tamamen IŞİD'e karşı mücadeleye yardımcı olacak geçiş dönemi başlar.
Gizli servislerin profesyonel diliyle söylersek şunu söyleyebilirim ki bu tür değerlendirme, Esad düşmanlarının açık ve aktif bir eylemidir. Bu, Suriye karşıtı propagandadır.
— Bu çok geniş bir formülasyon oldu. Ayrıca Ortadoğu'da lider rolünü üstlenme yönünde Rusya'nın yeni çabası ve sizin yeni stratejiniz anlamına gelebilir. Bu gerçekten öyle mi?
Hayır. Halihazırda eski Sovyetler Birliği kökenli iki binden fazla militan Suriye topraklarında bulunuyor. Onların ülkelerine dönmesi tehdidi var. Onların dönmesini beklemektense Suriye'de onlara karşı mücadelede Esad'a yardım etmek daha iyi olur. Bu, bizi Esad'a yardım etmeye iten başlıca neden. Genel olarak da bölgedeki durumun istikrara kavuşmasını istiyoruz.
‘RUSYA'NIN DÜNYA SAHNESİNDE DEVASA BİR GÜÇ OLMASI GİBİ BİR FETİŞİMİZ YOK'
— Rusya'yla gurur duyuyorsunuz ve bu, Rusya'nın tüm dünyada daha önemli bir rol oynamasını istediğiniz anlamına geliyor. Ve bu, örneklerden biri.
Bu bizim için bir hedef değil. Rusya'yla gurur duyuyorum. Gurur duymak için nedenimiz var. Ancak Rusya'nın dünya sahnesinde devasa bir güç olması gibi bir fetişimiz yok.
‘ESKİ SOVYET CUMHURİYETLERİNDEKİ YEREL VE TARTIŞMALI MESELELERLE SÖZDE RENKLİ DEVRİMLERLE İLGİLENİLMESİ KABUL EDİLEMEZ'
— Ancak Rusya, lider ülkelerden biri, çünkü nükleer silahınız var. Siz, hesaba katılması gereken bir güçsünüz.
— ABD'nin Yanukoviç'in devrilmesiyle ilgisi olduğunu mu düşünüyorsunuz?
Bundan eminim.
‘ABD'Lİ ORTAKLARIMIZ BUNU ARTIK SAKLAMIYOR BİLE'
— Bunu nerden biliyorsunuz?
Bu çok basit çünkü Ukrayna'da yaşayan binlerce kişiyle bağlantımız var. Onlarla iletişim içindeyiz. Kimin ne zaman ve nerede görüştüğünü, Yanukoviç'i deviren kişilerle çalıştığını, onları nasıl desteklediğini, kaç para ödediğini, nasıl ve hangi topraklarda, hangi ülkelerde hazırlandıklarını ve eğitimcilerin kimlerin olduğunu biliyoruz. Her şeyi biliyoruz. Aslında ABD'li ortaklarımız bunu artık saklamıyor bile.
— Ukrayna'nın bağımsızlığına saygı duyuyor musunuz?
‘RUSYA, MEŞRU İKTİDARLARIN DEVRİLMESİNE YÖNELİK HAREKETLERDE ASLA YER ALMADI'
— Meşru iktidarın devrilmesi nasıl gerçekleşir? Ukrayna'daki iktidar değişikliğinde Rusya'nın rolü nedir?
Rusya, meşru iktidarların devrilmesine yönelik hareketlerde hiçbir zaman yer almadı ve almayı da düşünmüyor.
— Peki bu hedefe ulaşmak için askeri güce ihtiyacınız var mıydı?
Elbette hayır.
— Rusya'nın Ukrayna sınırındaki askeri varlığından bahsediliyor. Hatta bazıları Rus ordusunun komşu ülkenin topraklarında yer aldığını iddia ediyorlar. Avrupa'da askeri varlığınız var mı?
Evet. Avrupa'da ABD'nin taktik nükleer silahı var, bunu unutmayalım. Bu, Almanya'yı işgal ettiğiniz anlamına mı gelir? Yoksa işgal ordusunu NATO ordusuna mı dönüştürdünüz? Ancak biz bir ülkenin sınırında kendi topraklarımızda ordu tutuyorsak bu size göre hemen suç mu oluyor?
— ABD'de sizin hakkınızda çok şey konuşuluyor.
Başka işleri mi yok?
— Belki meraklı insanlardır, belki siz ilginç bir insansınız, olabilir mi? KGB'de çalıştığınızı, ardından kariyerinize St.Petersburg'da belediye başkan yardımcısı olarak devam ettiğinizi, sonra da Moskova'ya taşındığınız biliyorlar. Fotoğraflarda sizi üstünüz çıplak halde at üstünde görüp "Bu, güçlü adam imajını oluşturan biri" diyorlar. İşinizi seviyorsunuz, Rusya'yı temsil etmekten hoşlanıyorsunuz ve biliyorum ki dış istihbaratta çalıştınız ve insanları ‘okumak' sizin işiniz olduğunu anlıyorum.
İşimdi. Oldukça uzun bir süredir farklı bir iş yapıyorum.
‘BUNU CIA'DE SÖYLEMİŞLERSE ÖYLE OLMALI'
— Birileri bana Rusya'da şunu söyledi: ‘Eski bir KGB elemanı diye bir şey yok bir kez KGB elemanı olan her zaman KGB elemanı kalır.'
Bunu CIA'de söylemişlerse öyle olmalı Biliyorsunuz ki, hayatınızın her bir aşaması sizde bir iz bırakır. Ne yaparsak yapalım, her zaman bu bilgiler, bu deneyim bizimle kalacak ve onları yanımızda taşıyoruz, bir şekilde kullanıyoruz. Bu anlamda evet onlar haklı.
— Bir gün CIA çalışanlarından biri, sizin önemli becerilere sahip olduğunuz söyledi bana. İnsanları cezbedebiliyormuşsunuz ve bunu iyi yapıyormuşsunuz. İnsanları bir nevi baştan çıkarıyormuşsunuz.
Bunu CIA'de söylemişlerse öyle olmalı. İyi uzmanlar.
— Rusya'daki popülerliğinizi bence dünyanın tüm siyasetçileri kıskanıyor. Bu kadar popüler olmanızı neler sağlıyor?
Beni ve Rusya'nın diğer vatandaşlarını birleştiren ortak bir şey var, vatan aşkı.
‘AİLEM 2. DÜNYA SAVAŞI'NDA ÇOK BÜYÜK KAYIPLAR VERDİ'
— 2. Dünya Savaşı'nın bitmesinin 70. yıldönümü kutlamaları sırasında, herkes Rusya'nın verdiği kurbanları anarken, şu tablo bizi çok duygulandırdı: gözleriniz yaş dolu elinizde babanızın fotoğrafıyla duruyordunuz.
‘RUSLAR, DÜNYANIN BÖLÜNMÜŞ EN BÜYÜK HALKI OLDU. BU SORUN DEĞİL Mİ?'
— Geçen yüzyılın en büyük trajedisinin Sovyetler Birliği'nin dağılması olduğunu söylemiştiniz. Ancak bazıları, Ukrayna ve Gürcistan'a bakarak sizin Sovyet İmparatorluğu'ndan ziyade Rusya'nın bu yıllar içinde sahip olduğu ilişkilerden dolayı layık olduğu etki alanını geri getirmek istediğinizi düşünüyor. Neden gülümsüyorsunuz?
Beni güldürüyorsunuz. Bizi her zaman suçluyorlar ve her zaman bir şeyleri çarpıtmaya çalışıyorlar. Evet, ben gerçekten de Sovyetler Birliği'nin dağılmasının 20. yüzyılın trajedisi olduğunu söyledim. Neden, biliyor musunuz? Öncelikle bir anda Rusya Federasyonu sınırları dışında 25 milyon Rus kaldığı için. Birleşik bir ülkede yaşıyorlardı ve aniden yurtdışında kendilerini buldular. Karşılaştıkları sorunları hayal edebilir misiniz? Ailelerin dağılması, ekonomik sorunlar, sosyal sorunlar, say say bitmez. 25 milyon Rus insanının bir anda kendilerini yurt dışında bulmalarını normal olduğunu mu düşünüyorsunuz? Ruslar, dünyanın bölünmüş en büyük halkı oldu. Bu sorun değil mi? Sizin için belki değil ama benim için bir sorun.
‘HERKES KANUNLARA UYMALI'
— Rusya'da bazıları sizi eleştiriyor. Rusya'nın demokratik değil otokratik olduğunu savunuyorlar. Siyasi muhalefet ve gazeteciler Rus hapishanelerinde yatıyor, öldürülüyor. İktidarınızın bölünmez olduğunu ve mutlak olan iktidarınızın tamamen yozlaştırdığını iddia ediyorlar. Rusya'da siyasi iklimden tedirgin insanlara ne söylerdiniz?
‘ABD'DE HER ŞEY YOLUNDA OLSAYDI, FERGUSON OLMAZDI, DEĞİL Mİ?'
— Bu ülkenin lideri olarak hukukun üstünlüğü ve adalet konularında ısrarcı olursanız bu tür olumsuz algının ortadan kalkması anlamında çok şey başarırsınız.
Çok şey yapılabilir, ancak her şey aniden başarılamaz. Örneğin ABD'de demokratik süreç ne kadardır gelişiyor? ABD kurulduğundan beri. Peki, demokrasi açısından şu anda her şey yolunda mı sizce? Her şey yolunda olsaydı, Ferguson olmazdı, değil mi? Buna benzer diğer sorunlar olmazdı, polisin keyfiliği olmazdı. Bizim görevimiz, tüm bu sorunları görmek ve zamanında uygun şekilde tepki göstermek. Bu, Rusya'yı da ilgilendiriyor. Bizim de çok sorunumuz var.
‘ABD'DE YAŞANANLAR İLGİMİZİ ÇEKİYOR'
— ABD, işbirliği yaptığınız diğer ülkelerden daha fazla ilginizi çekiyor mu?
Elbette, ABD'de yaşananlar ilgimizi çekiyor. Amerika'nın, genel olarak tüm dünyadaki duruma büyük etkisi oluyor.
— ABD'de en çok neyi beğeniyorsunuz?
ABD'nin karşılaştığı sorunların çözümüne yaratıcı yaklaşımı, açıklığı ve özgürlük duygusu. Bunlar, insanların iç potansiyelini keşfetme fırsatı sağlıyor. Bence, bunlar sayesinde ABD kalkınma konusunda böyle olağanüstü başarılar elde etti.
— ABD Başkanı Barack Obama hakkında ne düşünüyorsunuz? Onu nasıl değerlendiriyorsunuz?
ABD Başkanı'nı değerlendirme hakkına sahip olduğumu sanmıyorum. Bu, Amerikan halkının işi.
— Sizce onun uluslararası ilişkilerdeki faaliyeti zayıflığını yansıtıyor mu?
Kesinlikle öyle düşünmüyorum. ABD dahil her bir ülkede dış siyaset faktörleri ülke içindeki mücadeleler için kullanılabilir. Hatta ABD'de bu diğer ülkelere göre daha fazla olur. ABD'de yakında seçim kampanyası başlayacak. Her zaman ya Rusya ya da başka bir koz oynanır.
— Sizce, Obama size kulak veriyor mu?
Bence, hepimiz birbirimize kulak veriyoruz, özellikle de neler yapmamız, neler yapmamamız gerektiği konusundaki fikirlerimize aykırı olmayan kısımda.
‘OBAMA'NIN NE DÜŞÜNDÜĞÜNÜ BEN NERDEN BİLEBİLİRİM?'
— Sizce Obama Rusya'yı eşit görüyor mu? Sizi eşit görüyor mu? Size karşı nasıl davranmalarını isterdiniz?
Bunu ona sorun, o sizin Başkanınız. Ne düşündüğünü ben nerden bilebilirim?
— Cumhuriyetçi Parti'deki siyasi tartışmaları takip ediyor musunuz?
Her gün değil.
— Cumhuriyetçi Parti'nin başkan aday adaylarından Marco Rubio konuşmasında sizin için ‘gangster' dedi.
KGB'de çalıştıysam nasıl gangster olabilirim ki? Bu kesinlikle gerçeği yansıtmıyor.
— Rusya'da insanlar sizden korkuyor mu?
Bence hayır. Seçimde bana oy veriyorlarsa bana güveniyorlar diye düşünüyorum. Önemli olan da bu. Bu, büyük, devasa bir sorumluluk yüklüyor. Bu güvenleri için insanlara minnettarım ancak elbette yaptıklarım için, çalışmalarımın verdiği sonuçlar için büyük bir sorumluluk hissediyorum.
— Bazıları sizin için ‘çar' diyor.
Ne olmuş yani? Biliyorsunuz, beni farklı şekilde adlandırıyorlar.
— Bu ad size uyuyor mu?
Hayır. Önemli olan destekçilerin, dostların veya siyasi muhaliflerin seni nasıl adlandırdığı değil. Önemli olan, Rusya Devlet Başkanı gibi bir görevi sana emanet eden halkın çıkarları için ne yapman gerektiği konusunda ne düşündüğün.
