Obama'dan Körfez liderlerine İran güvencesi

ABD Başkanı Barack Obama, Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) ülkeleri temsilcileriyle Camp David'deki zirvenin ardından basın mensuplarının sorularını yanıtladı.

Obama, ABD ve KİK ülkelerinin, Ortadoğu'da olağanüstü zorlukların bulunduğu bir ortamda El Kaide ve IŞİD gibi terör gruplarıyla mücadelede, Beşar Esad rejiminin Suriye halkına karşı savaşında, Yemen'de meşru bir hükümetin desteklenmesi ile İran'ın Ortadoğu'yu istikrarsızlaştırmaya yönelik eylemleri noktasında kapsamlı işbirliği içinde olduğunu belirtti.

Obama, "ABD ile KİK ülkeleri arasında güvenlik ilişkisi, bölgenin istikrarının köşe taşlarından biri olmaya devam edecek. Bizim ilişkimiz iki yönlü, hepimizin sorumlulukları var" diye konuştu.

'ABD SÖZLERİNİ TUTAR'

Ortaklıklarını birçok somut noktada artırmak istediklerini dile getiren Obama, bu noktada ABD'nin KİK ülkelerinin güvenliğine dönük sarsılmaz taahhüdünün altını çizdi.

Obama, BM sözleşmesine aykırı şekilde herhangi bir KİK ülkesinin toprak bütünlüğüne tehdidin engellenmesi ve karşı koymada bu ülkelerle çalışmaya hazır olduklarını bildirerek, "Böyle bir durumda ABD, KİK partnerlerimizi savunmak için potansiyel askeri güç kullanımı dahil hangi eylemlerin uygun olacağına ivedi karar vermede KİK ortaklarının yanında durmaktadır. Şunu vurgulamama izin verin; ABD sözlerini tutar" dedi.

Var olan yoğun güvenlik işbirliğini geliştireceklerini ve özellikle terörizm tehdidiyle baş etmede askeri tatbikat ve yardımları artıracaklarını, aşırılıklarla mücadele çabalarını hızlandıracaklarını anlatan Obama, KİK ülkelerinin kendilerini koruma kapasitelerini de geliştirmek istediklerini söyledi.

Obama, ABD'nin bu ülkelerin kritik savunma kapasitelerini hızla güçlendireceğini, erken uyarı sistemi bulunan balistik füzelere karşı koruyacak savunma sistemi geliştireceklerini belirtti.

BEYAZ SARAY: ERKEN UYARI SİSTEMİ KURULMASINA YARDIMCI OLACAĞIZ

Nitekim zirvenin bitiminin ardından Beyaz Saray’dan yapılan resmi açıklamada da Obama’nın sözlerini detaylandırıldı ve ABD’nin bölgesel bir füze savunma sistemi oluşturulmasına katkıda bulunacağı vurgulandı:

“KİK ülkeleri ülkenin balistik füze savunma sisteminin geliştirilmesi ve erken uyarı sistemi kurulması üzerinde mutabık kalmışlardır. ABD de füze savunma sisteminin altyapısını inceleyecek ve söz konusu erken uyarı sisteminin kurulması için teknik destek sağlayacaktır. Ayrıca zirvenin katılımcıları füze savunma sisteminin kapsama alanına giren bölgedeki bölgesel işbirliğini artırmak için ortak tatbikatlar yapılması üzerinde de anlaşmıştır.”

 'ESAD'I İÇERMEYEN BİR GEÇİŞ'

Bölgedeki silahlı çatışmaları çözmek için de birlikte çalışma taahhüdünde bulunduklarını ifade eden Obama, bu noktadaki ana ilkelerinin ülkelerin egemenliğine saygı duyma, çatışmaları sadece siyasi olarak çözülebileceğini kabul etme, kapsayıcı hükümetin önemi, azınlıkların haklarına saygı duyma ve insan haklarını koruma olduğunu kaydetti.

Obama, "Suriye'de tüm aşırılık yanlarına karşı ılımlı muhalifleri güçlendirmeye devam etmeye ve Beşar Esad'ı içermeyen, tüm Suriyelilere hizmet eden kapsayıcı bir hükümete doğru müzakere edilmiş bir geçişi başarma çabalarını artırmaya bağlılığımız sürüyor" değerlendirmesinde bulundu.

Irak hükümetini reformlar ve IŞİD ile mücadelede desteklemeyi sürdüreceklerini dile getiren Obama, Yemen'deki insani ateşkesi de memnuniyetle karşıladıklarını bildirdi ve ülkedeki tarafları siyasi görüşmelere dönmeye çağırdı.

'İRAN'LA ÇEKİŞME ÇIKARIMIZA DEĞİL'

Zirvede İran üzerinde de önemle durulduğunu belirten Obama, kendisinin Körfez ülkelerini İran ile nükleer müzakereler konusunda bilgilendirdiğini söyledi.

Obama, sözlerini şöyle sürdürdü: "İran'ın nükleer programına yönelik uluslararası ve bölgesel kaygıları tamamen ele alacak, doğrulanabilir ve kapsayıcı bir çözümün Körfez ülkeleri dahil, uluslararası toplumun güvenlik çıkarına uygun olacağı konusunda mutabık kaldık. İran ile nükleer anlaşmaya varalım veya varmayalım, hâlâ istikrarsızlaştırıcı eylemler ile terörist grupların faaliyetleri dahil bölge genelinde bir dizi tehditle yüz yüze olacağız. Dolayısıyla, bu tehditlerin üstesinden gelmek ve güvenlik işbirliğimizi geliştirmek için birlikte çalışacağız. Ama şuna açıklık getirmek istiyorum; güvenlik işbirliğinin amacı İran ile herhangi bir uzun dönemli ihtilafı kalıcılaştırmak veya hatta İran'ı marjinalleştirmek değil. İran ile ucu açık bir çekişme hiçbirimizin çıkarına değil. Güven inşa etmek için sorumlu, somut adımlar atan, komşularıyla farklılıklarını barışçıl yollarla çözen ve uluslararası kural ve normlara uyan bir İran'ın bölgede, sorumlu bir rol oynamasından memnuniyet duyarız."

'İRAN'IN İSTİKRARSIZLAŞTIRICI EYLEMLERİ DÜŞÜK MALİYETLİ'

Obama, Körfez ülkelerinin, İran ile kapsayıcı ve teyit edilebilir bir anlaşmanın kendilerinin de çıkarına olacağını söylediklerini ama nükleer anlaşmaya varılsa dahi İran'ın yaptırımların kaldırılmasıyla kazanacağı kaynakları bölgedeki istikrarsızlaştırıcı eylemlerini artırmada kullanabileceği kaygılarını da dile getirdiklerini aktardı.

İran'ın kendi ekonomisi bağlamında önemli ihtiyaçları bulunduğuna işaret eden Obama, ayrıca İran'ın en istikrarsızlaştırıcı eylemlerinin de daha çok "düşük teknolojili, düşük maliyetli" işler olduğuna dikkati çekti.

Obama, bu noktada, Körfez bölgesinde "savunma, istihbarat ve denizcilik kapasitelerini artırma gibi konulara odaklanılması ve terörizme karşı ülkelerin uyum içinde hareket etmesi halinde, bu tür zorluklarla daha iyi mücadele edilebileceğini" bildirerek, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bunlar, İran'a karşı yaptırımlar azaltıldığında olabileceklere dair kaygıları reddetme anlamına gelmiyor. Ancak, vurgulamak istediğim, bu istikrarsızlaştırıcı eylemlerin bazılarının artık devam etmemesini sağlayabilmemiz gerektiği. Suriye, Libya ve Yemen gibi yerlerde daha iyi işler çıkarır ve işleyen siyasi yapıları inşa edersek, o zaman İran dahil herhangi birileri, buralardaki ayrılıkları daha az sömürme imkanı bulur."