Rusya'nın ikinci büyük bankası VTB'nin St. Petersburg'da kuracağı Marino Organize Sanayi Bölgesi, Türkiye'nin bu alandaki tecrübelerinden yararlanılarak oluşturulacak. Bu alanda VTB'ye danışmanlık hizmeti veren Türk Orteksan şirketinin Genel Müdürü Berksan Büyükyıldız, projenin detaylarını ve Rusya-Türkiye arasındaki ekonomik-ticari ilişkilerin perspektiflerini Sputnik'e anlattı.
Orteksan Danışmanlık şirketi hakkında kısa bir önbilgi verir misiniz?
1997 yılında Ankara'da kuruldu. Ankara merkezli firmamızın çalışmaları, Rusya Federasyonu ve Çin Halk Cumhuriyeti'nde devam ediyor. Rusya'da son 4 yıldır aktif çalışmalar yürütüyoruz. Doğrudan Rusya Federal Hükümeti'ne bağlı VTB Bankası ile bir proje imzaladık. Ayrıca Türkiye'deki TOKİ'ye benzer bir kurum olan Rusya Konut Geliştirme Fonu ile bir işbirliği sözleşmesi imzaladık.
Danışmanlık hizmeti sunduğunuz projelerden biri, St. Petersburg'da devam eden ‘Marino Endüstri Parkı' projesi. Öncelikle, endüstri parkı ya da diğer adıyla organize sanayi bölgesi nedir? Ülkelerin ekonomik gelişimi açısından neden önemlidir?
Organize sanayi bölgeleri, Rusya Federasyonu'nda son dönemde çok popüler. Ülkemiz bu konuda çok tecrübeli. 1962 yılından itibaren Türkiye'de Bursa ile başlayan organize sanayi bölgesi yapılanması, birçok şehrimize yayılmış durumda. Çok başarılı örnekler mevcut. Organize sanayi bölgesi, aynı gaz, su, elektrik, internet hatlarını kullanıp üretim yapan firmaların bir arada kümelendiği bir alandır. Ülkemizde genellikle profesyonel yönetim şirketleri tarafından yönetilirler. Bu şirketler, üye firmalara yurt dışına açılmaları ve ihracatlarını artırmaları için birçok hizmet sunuyor. Rusya, Türkiye'deki bu yapılanmanın başarılı olduğunu son dönemde çok daha net gözlemledi ve şimdi Rusya'da bu tip yapılanmaya gitmek istiyorlar.
RUSYA ENDÜSTRİ PARKLARI DERNEĞİ'NDEN HEYET TÜRKİYE'YE GELECEK
Rusya'nın ikinci büyük bankası VTB'ye ait olan ‘Marino Endüstri Parkı' projesinde, doğrudan Türkiye'deki organize sanayi bölgesi modeli mi baz alınacak?
Birebir olmasa bile, kendi bölgelerinin de gerçeklerine uygun olarak Türk modelini ortaya yansıtmak istiyorlar. VTB Bankası yetkilileri, Türkiye'ye gelerek bazı örnek modelleri yerinde ziyaret etti. Buradaki yöneticilerden, teknik kişilerden bilgiler aldık. 11 Mayıs'ta da Rusya Endüstri Parkları Derneği'nden bir heyet, 5 günlük ziyaret için Türkiye'ye gelecek. Türkiye'de başarılı olan Organize Sanayi Bölgesi modelini kendi ülkelerinde uygulamak amacıyla saha araştırması yapacaklar. İlk üç gün Ankara, Eskişehir ve Bursa'daki Organize Sanayi Bölgeleri'ne gidecekler. Rusya'da Organize Sanayi Bölgesi projelerinin yaygınlaşmasının sebeplerinden bir tanesi, yabancı yatırımcıların alt yapısı hazır olan alanları tercih etmesi. Bence Rusya, Türkiye'nin bu alanda 50 yılda kendi başına yakaladığı başarıya çok daha kısa sürede ulaşacak. Bunun sebebi; mali gücü ve başarılı profesyonellerden yardım alması.
MARİNO ENDÜSTRİ PARKI'NDA YATIRIMCILARA UYGUN FIRSATLAR
VTB Bank, Türk şirketlerini Marino Endüstri Parkı projesine çekmek için ne tür ayrıcalıklar sunuyor?
VTB'nin Marino Endüstri Parkı projesi, Rusya'nın ikinci en büyük kenti olan St. Petersburg'da gerçekleşiyor. Bunun avantajları olduğu kadar dezavantajları da var. Arsa fiyatları, enerji nakil hatlarına erişim fiyatları biraz daha pahalı. Bir devlet şirketi olan VTB Bankası da orada yatırım yapmak isteyen yabancı yatırımcılara uzun vadeli ve düşük faizli kredi imkanları sunuyor. Ankara ve Bursa'dan Türk firmaları Marino Endüstri Parkı ile ilgileniyorlar.
‘RUSYA TÜRK FİRMALARINA GÜVENİYOR'
Orteksan Danışmanlık olarak geçtiğimiz aylarda Rusya Konut İnşaatı Gelişim Fonu ile işbirliği anlaşması imzaladınız. Hedefiniz nedir?
Rusya Konut İnşaatı Gelişim Fonu, doğrudan Rusya federal hükümetine bağlı bir kuruluşu ve bir Türk danışmanlık şirketini tercih etti. Anlaşma Fransa'da yapılan gayrimenkul fuarı MIPIM'de imzalandı. İmza törenine Rusya İnşaat, Konut ve Altyapı Bakanı Mihail Men de katıldı. Bütün bunlar aslında Rusya'nın ülkemize ve Türk firmalarına duyduğu güveni ve pozitif bakış açısını yansıtıyor. Rusya Konut İnşaatı Gelişim Fonu'nun Rusya'nın birçok bölgesinde arsaları ve bu arsalar üzerine yapmak istediği projeleri mevcut. Biz de bir Türk danışmanlık şirketi olarak ülkemizdeki inşaat firmalarımıza uygun projeleri götürmekle yükümlüyüz. Rusya'da inşaat sektöründe artık bir nevi oturduk ve artık iyi biliniyoruz. Soçi Olimpiyatları gibi birçok önemli projede Türk inşaat firmaları aldıkları çalışmaları bitirdiler. Bu çok pozitif bir etki yarattı. Üç yıl sonra Rusya'da yapılacak FİFA Dünya Kupası Şampiyonası'nın da Türk firmalarına pozitif yönde çok büyük katkıları olacak.
‘İLİŞKİLERİMİZDEKİ İLERLEME GEÇ BİLE KALDI'
Türkiye ve Rusya ilişkilerinde bugün gelinen noktayı nasıl değerlendirirsiniz?
Hızlı bir şekilde ilerleme var. Çok daha derinlemesine bir şekilde pozitif yönde ilerliyoruz. Belki bazen siyasi anlamda iki tarafın birbiriyle tam uyum sağlayamadığı durumlar olmuş olabilir, ama ben bu tip olayların hiçbir şekilde ticari-ekonomik ilişkilere etki edeceğini düşünmüyorum. Çünkü çok derinden ilerliyor; çok başarılı Türk firmaları Rusya'da artıyor, Rusların da Türkiye'ye ilgisi artıyor. Artık ülkemizde sadece turizm veya konut almanın dışında, yatırım ve iş yapılabileceğini de düşünüyorlar. Ben bu ilerlemenin biraz geç kaldığını bile düşünüyorum. Keşke geçen yıllarda bu ilerlemeyi çok daha fazla yapabilseydik. Öyle olsaydı çok daha fazla yol almıştık. Ama ben önümüzdeki dönemde ticari ve ekonomik işbirliğimizin, çok daha derinlemesine ve kuvvetli ilerleyeceğini düşünüyorum.
İki ülke liderleri 100 milyar dolarlık ortak ticaret hacmi belirledi. Sizce bu hedefe hızlı ulaşabilmesi için hangi alanlara ağırlık verilmeli?
Bu hedefe biraz uzağız ama yakalanamayacak bir hedef değil. Ticaret hacmimizin 100 milyar doları yakalaması için, özellikle makine imalatımızın hızla daha büyük pay alması gerektiğini düşünüyorum. Bununla beraber, Türk danışmanlık firmaları da artık daha aktif oluyor Rusya'da. Dolayısıyla danışmanlık hizmeti veren Türk firmalarının da küçük de olsa bu ihracata ve bu hedefe bir katkısı olacak. Ayrıca Türkiye medikal ekipmanlarda da artık çok başarılı ürünler üretiyor. Otomotiv yan sanayiinde zaten Rusya'da aktifiz, Bursa Organize Sanayi Bölgesi başta olmak üzere. Otomotiv Endüstrisi İhracatçılar Birliği'mizin Rusya'da bir temsilciliği de mevcut. Ben bu tip sektörlerde ülkemizden Rusya'ya ihracatının olacağını düşünüyorum.
‘KIRIM'IN LOKASYON AVANTAJI VAR'
Rusya, Kırım'ı yatırım açısından cazip hale getirmek için birçok adım atıyor. Yarımada, Serbest Ticaret Bölgesi haline getirildi. Siz, bölgedeki ekonomik durumu bizzat görme şansına sahip oldunuz. Kırım'da yatırım imkanları sizce ne durumda?
Aldığım davet üzerine geçen ay Yalta Uluslararası Ekonomik Forumu'na katıldım. Kırım'ın yeni Başkanı Sergey Aksenov ve kabinelerinin diğer üyeleriyle tanışma şansım oldu. Çok sıcak karşıladılar. Genç ve aktif bir yeni yönetim gözlemledim, çok istekliler. Hem Başkan Aksenov hem de diğer hükümet yetkilileri Kırım ile ilgili bilgilendirmeleri açık ve net yaptılar. Ayrıca bölgede yatırım yapmak isteyen firmalara maksimum derecede kolaylık sağlayacaklarını deklare ettiler. Kırım henüz bakir bir bölge, lokasyonu çok avanatajlı, ülkemize yakın. İklim avantajı da kullanılarak çok başarılı çalışmalar yapılabilir. Kırım'a sadece turizm açısından bakmadan konuşmak istiyorum. Sanayide de çok istekliler. Sivastopol'de sanayi parkı projeleri var. Ön çalışmasını hazırlamışlar, bu konuda tecrübelerimizi paylaştık. Yeni hükümetin Kırım'ı sadece turizm amaçlı geliştirmeyi düşünmüyor. Kırım'da organize sanayi bölgesi kurmayı ciddi anlamda hedefliyorlar.
Peki Türk firmaları, Kırım'daki fırsatların farkında mı? Yarımadaya ilgileri ne yönde?
Katılımcılar arasında Türk heyeti de, münferit katılan Türk firmaları da vardı. Ben Türk firmalarının Kırım hakkında zaten yeterli bilgiye sahip olduğuna inanıyorum. Artı, bu yeni dönemde Rusya'nın da Kırım'a vereceği destekler ve oraya sağlayacağı imkanlar ile Türk firmalarının çok daha dikkatli bir şekilde Kırım'daki projeleri değerlendireceklerini düşünüyorum.
‘BÜYÜK RUS FİRMALARI, TÜRKİYE'DE DAHA AKTİF OLACAK'
Türkiye ve Rusya'nın gelecekte ilişkileri nasıl olacak sizce? İki ülkeyi nasıl bir ortak gelecek bekliyor?
Türkiye'nin en büyük projesi olan nükleer santral projesinin Rusya ile beraber yapılması, çok önemli bir adım. Aynı şekilde Rusya için çok önemli olan Sberbank'ın Türkiye'de yatırım yapması iki ülke arasında hiçbir zaman kopmayacak olan bu bağı sağlayan parçalardan bazıları. Ben Lukoil, Yandex ve bunun gibi büyük Rus firmalarının zaman içerisinde Türkiye'de daha aktif olacağına inanıyorum. Biz sonucunda aynı bölgenin insanıyız. Belki birbirimizi geç tanıdık fakat bu dönemden sonra ticari ve ekonomik ilişkilerin ve tabi ki siyasi işbirliğinin, çok daha pozitif ve hızlı bir şekilde ilerleyeceğine inanıyorum.
