Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Rusya'yı ziyaret ederek devlet olma ve uzun yıllar süren İsrail varlığından kurtulma yönünde atacağı adımlar için destek arıyor.
Abbas, Rusya Bugün medya grubunun muhabirleri Artur Gabdrahmanov ile Nadim Zuaui'ye yaptığı açıklamalarda, BM Güvenlik Konseyi ve Uluslararası Ceza Mahkemesi'ndeki yeni girişimlerinden bahsetti. Abbas özel demecinde, Hamas hareketini İsrail ile gizli, 'ayrılıkçı müzakereler' yürütmekle suçladı ve IŞİD'in saldırısına uğrayan Yermuk Mülteci Kampı'ndaki trajediyi gündeminin en acil maddesi olarak gösterdi.
'EN ACİL KONU YERMUK KAMPI'
Ziyaret kapsamında yapılacak görüşmelerin gündem maddeleri ne olacak?
Genel olarak yılda 1-2 kez Rusya’ya geliyoruz. Bu ziyaret yoğunluğunun asıl nedeni, uzun yıllardır dost ülke olarak gördüğümüz Rusya ile ilişkilerimizi sürekli olarak geliştirme isteğimizdir. İkinci neden, Rusya’nın Orta Doğu Dörtlüsü üyesi olması nedeniyle, bölgedeki bütün siyasi gelişmeleri doğrudan bizden öğrenmesinin gerekliliğidir. Tabi üçüncüsü de, Rusya'nın çok önemli ve büyük bir devlet olması. Bütün bu faktörler, Rusya ile düzenli olarak istişarelerde bulunmamız gerektiğini gösteriyor. Rusya ile başta Filistin sorunu olmak üzere, bölgemizin karşı karşıya geldiği bütün sorunları görüşmeliyiz.
Şu an acil çözüm gerektiren sorun, Şam yakınlarında bulunan ve IŞİD’in katliam gerçekleştirdiği Yermuk Mülteci Kampı’ndaki durumdur. Kamptaki Filistinli mültecileri kurtarmak için Suriye hükümeti ve BM ile IŞİD’e karşı birlikte hareket etme kararı alıp konuyla ilgili istişarelere başladık.
İkinci önemli problem, İsrail ile yapılan siyasi müzakerelerde uzun süredir ilerleme sağlanmamasıdır. Rusya’daki temaslarda bunun sebebini anlatmak niyetindeyiz. Bu müzakerelerin yeniden başlatılması ve yapıcı, verimli şekilde gerçekleştirilmesi yönündeki isteğimizi dile getirmek istiyoruz.
Ayrıca şu an Fransa ve Arap Komisyonu’nun üzerinde çalıştığı Filistin tasarısının BM Güvenlik Konseyi’nde kabul edilmesi için çabalar gösteriliyor. Bu belgenin maddelerini Rusya ile görüşmek, bizim için çok önemlidir.
Yermuk mülteci kampına gerçekleştirilen korkunç saldırıdan söz ettiniz. Saldırıyla ilgili elinizdeki veriler nedir?
Orada çok büyük insan kaybı söz konusu. IŞİD, bölgede ne var ne yok yerle bir etmeye çalışıyor. Filistin tarafı olarak bu kampta hiç bir yetkimiz yok. Filistinliler orada misafir olarak bulunuyorlar. Bu kamp, Suriye’nin sorumluluk alanına dahildir. Biz Suriye ile bu konuda istişarelerde bulunmak niyetindeyiz. Ayrıca kampa BM Özel Temsilcisi’nin gönderilmesi talebinde bulunmuştuk. Onun bölgeye ulaşmış olduğunu biliyoruz. Şu an en önemli şey, Yermuk’ta yaşanan felaketin yaralarını bir an önce sarmaktır.
MÜZAKERELER İÇİN TOP İSRAİL'DE
Biz buna hazırız ama şu an asıl problem, İsrail’in tutumundan kaynaklanıyor. Top onlarda. İsrail’de yeni hükümeti kurma süreci devam ediyor, nasıl olacağını bilmiyoruz. Tabii Netanyahu’nun tutumunu, politikasının temel ilkelerini biliyoruz. Hükümet, müzakereleri yeniden başlatmak isterse buna hazırız. Ama en önemlisi, bu müzakerelerin uluslararası hukuk normlarına uygun olmasıdır. Eğer seçim sırasında iki devletli çözüm ilkesini reddeden Netanyahu, mevcut veya gelecek hükümeti, iki devletli çözümü öngören uluslararası hukuku temel almak istemezse bu durumda onlarla görüşemeyiz. Filistinli mülteciler sorununun adil çözümü ve Filistinli mahkumların serbest bırakılması ile 1967 sınırları içinde başkenti Kudüs olan Filistin devletinin varlığını tanımadan görüşemeyiz.
Yeni bir sorun daha bu yakınlarda ortaya çıktı. İsrail hükümeti, Filistin paralarını (Filistin yönetimi adına ve ihtiyaçları için topladığı vergileri) bloke ediyor. Bu, dört aydır devam ediyor.
BM Güvenlik Konseyi’ndeki yeni Filistin tasarısından söz ettiniz. Bu tasarı, Filistin topraklarının işgalinin sona erdirilmesiyle ilgili mi?
Evet. Geçen 30 Aralık’ta İsrail'in 2017 sonuna kadar, işgal ettiği Filistin topraklarından çıkarak 1967 öncesi sınırlarına çekilmesi, başkenti Doğu Kudüs olan Filistin devletinin kurulması ve Filistinlilerle ile barış içinde birlikte yaşamasını öngören tasarıyı sunmuştuk. Şu an Fransa hükümeti, bu karar tasarısını inceliyor. Altı Arap ülkesinin dışişleri bakanlarından oluşan Arap Komisyonu’nun da Fransa ile bu konuda anlaşmaya ulaşması gerekiyor. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yapacağım görüşmelerde bu konu ele alınacak, Rusya’nın sunduğumuz tasarıyı nasıl destekleyebileceği görüşülecek.
Bu girişimin başarı şansını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Çok zor olacak, çünkü ABD veto hakkını kullanabilir. Her halükarda, top ABD ile İsrail'de. Barış istiyorlarsa, bu barış uluslararası hukuka dayanıyor. Barış istemiyorlarsa, bu onların sorunu. Biz uluslararası kurumlara başvuracağız, listemizin başında Uluslararası Ceza Mahkemesi geliyor.
'GÜVENLİK ALANINDA İSRAİL İLE KOORDİNASYONA SON VEREBİLİRİZ'
Son zamanlarda Filistinlilerin güvenlik alanında İsrail ile koordinasyona son verebileceği söyleniyor. Bu gerçekten de mümkün mü?
Evet, elbette. Bu konuyu inceliyoruz. Sadece güvenlik alanında değil, 1993'ten bu yana İsrail ile ilişkilerimizin tüm yönlerinde birçok ekonomik ve siyasi konu var. İsrail tüm anlaşmaları ihlal etti. İsrail'in bu konuları gözden geçirip anlaşmalara uygun olarak hayata geçirmesini talep ediyoruz, aksi durumda bu taahhütlere uymak istemiyoruz.
1 Nisan'da Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne resmen üye olduk. Şu an, İsrail aleyhinde 2014 yılında Gazze'deki eylemlerinden ve yeni Yahudi yerleşim merkezleri inşa etme girişimlerinden dolayı dava açmaya hazırlanıyoruz.
'HAMAS KABUL EDERSE HEMEN SEÇİME GİDERİZ'
Filistinli taraflar arasındaki çözüme gelince… Seçim tarihini ne zaman belirleyeceksiniz?
Seçimler, Filistinli taraflar arasındaki uzlaşmaya bağlı. Filistinli taraflar arasındaki sorunlarla baştan beri Arap Birliği ilgileniyordu. Arap Birliği, bu görevi Mısır'a devretti, Mısır ise son dört yıldır iç sorunlarla uğraşıyor. Bu süre içinde Doha, Kahire ve geçen yılın Nisan ayında Şata'da anlaşmalara varıldı. Son anlaşma, iki temel maddeyi içeriyor. Birincisi, bağımsız adaylar ve teknokratlardan oluşan ulusal uzlaşı hükümetinin kurulması. İkincisi ise Devlet Başkanlığı ve parlamento seçimlerinin yapılması. Geçen yıl, 2 Haziran'da Hamas ile anlaşmaya vararak hükümeti kurduk. Elbette Hamas, bu hükümetin çalışmalarına engel oldu ve olmaya devam ediyor. Ama bu hükümet varlığını sürdürüyor. Şimdi, seçimlerle ilgili ikinci maddeye geçmek istiyoruz. Hamas onay verirse hemen seçimleri düzenleriz. Hamas, 'biz seçimlere hazırız', der demez seçim tarihinin belirlenmesi kararı çıkar.
HAMAS'A TEPKİ
Gazze'nin yeniden inşası ile ilgili gelişmeleri aktarır mısınız?
Kahire'de Gazze'nin yeniden inşası için konferans düzenlendikten sonra BM, Hamas ve diğerleri ile inşaat malzemelerinin, resmi Filistin temsilcilerinin bulunduğu sınır kapılarından giriş yapacağı konusunda anlaştık. Hükümet, inşaat malzemelerini BM'ye teslim edecek. Gazze'nin onarımı tamamen BM'nin sorumluluk alanında olacak. Ancak Hamas, daha önce onay verdiği bu formülü şimdi reddediyor.
Maalesef, bu günlerde, "geçici sınırlar içinde devlet projesi" olarak adlandırdığımız bir proje ortaya çıktı. Bu, gerçekten de İsrail'in bir projesi. Maalesef, Hamas bu proje ile ilgili İsrail ile müzakereler yürütüyor. Bu projenin anlamı ne? Gazze'de bir devletin kurulması, Batı Şeria'da özerklik ve İsrail'in kısmen Batı Şeria'dan çekilmesi. Diğer topraklar, İsrail'in kontrolünde kalıyor. Kudüs ve mülteci sorunları ele alınmıyor bile. Maalesef bu proje, Hamas ve İsrail arasında görüşülüyor. Bu proje, Filistin davasını öldürüyor. Biz, her fırsatta Hamas'ı bu projeden vazgeçmeye çağırıyoruz, çünkü çok tehlikeli.
'RUSYA İLE TİCARET HACMİNİN YÜZLERCE KAT ARTMASINI İSTİYORUZ'
Filistin-Rusya ilişkilerine dair bir soru sormak istiyoruz. İkili ticari-ekonomik ilişkilerin mevcut durumunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Ticari ilişkilerimizde ciddi sorunlar mevcut. Bu alanda işbirliğini geliştirmeyi çok istiyoruz ama İsrail ile Filistin Yönetimi arasındaki ekonomik ilişkileri belirleyen Paris Anlaşması, elimizi kolumuzu bağlıyor. Bu anlaşmanın iptalini istiyoruz, çünkü Rusya ve diğer ülkelerle işbirliği yapmak için daha bağımsız davranabilmemiz gerekiyor. Rusya ile ticaret hacminin şimdikinden yüzlerce kat daha büyük olmasını istiyoruz ama şu an gerçekten çok zor durumdayız. Filistinlilerin Rusya’yı çok sevdiklerini bilmenizi istiyoruz. Binlerce Filistinli, Rusya’da eğitim görmüştü. Ben de Doğu Bilimi Enstitüsü’nde eğitim aldım. Moskova’da, ekonomik işbirliğine ilişkin ortak komisyonun kurulması hakkında anlaşma imzalanacak. İmzalanacak bu anlaşmanın hayata geçirilmesini umuyorum. Şu anki koşullarda bile ilişkilerimizi geliştirmek için elimizden gelen her şeyi yapacağız.
'ZAFER BAYRAMI KUTLAMALARINA KATILACAĞIM'
9 Mayıs’ta Moskova’da düzenlenecek Zafer Bayramı kutlamalarına katılacak mısınız?
Zafer Bayramı kutlamalarına defalarca kez katılmıştım. Bu yıl da 9 Mayıs’ta Rus halkıyla birlikte faşizme karşı kazanılan zaferin 70. yıldönümünü kutlamak için Moskova’da olacağız.
