Ev hizmetlileri eskiden ücretli ve sürekli çalışıyorsa sigortalı olurlardı, emeklilik primi dahil ödenirdi. Ücretli ve sürekli çalışmıyorlarsa sigortalı olmazlardı. Artık ev hizmetleri açısından 1 Nisan 2015 itibari ile yürürlüğe giren düznleme ile yeni bir dönem başladı.
Bona göre ev çalışanları iki kategoriye ayrılacak. Ücretli ve sürekli çalışma kriteri değişecek, bunun yerine 10 gün kriteri getirilecek. Ay içinde aynı işverene 10 günden az hizmet veren kişiler için de artık sigortalılık olacak. Ayda 10 günden fazla çalışanlar için ise tüm sigorta kolu primlerinin emeklilik de dahil olmak üzere yatırılması gerekecek. Ayrıntıları Sosyal Güvenlik Uzmanı Dr. Resul Kurt anlattı:
İŞSİZLİK SİGORTASI PRİMİ DE YATACAK
Ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla çalıştırılacaklar için düzenlemenin ayrıntıları şöyle:
1 Nisan 2015 tarihinde Resmi Gazete'de Ev Hizmetlerinde 5510 Sayılı Kanunun Ek 9. Maddesi Kapsamında Sigortalı Çalıştırılması Hakkında Tebliğ yayınlandı. Bu tebliğ, ev hizmetlerinde çalışanların sigortalılığının nasıl olacağını, hesaplamaların nasıl yapılacağını düzenliyor. Ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla çalıştırılacaklar tüm sigorta kollarına tabi olacaklar. Yani emeklilik primi de, sağlık primi de, iş kazası primi de, işsizlik sigortası primi de yatacak.
Bu tebliğin ekinde bir düzenlemeyle özel bir belge düzenlendi. Sosyal Güvenlik Kurumu, ev çalışanları yönünden iki farklı belge getirdi. Bunlardan birincisi "Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge," ikincisi de "Ev Hizmetlerinde 10 Günden Az Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge." Bütün sosyal güvenlik kurumlarında bu formlar var. Bu formları doldurup Sosyal Güvenlik Kurumu'na vermek yeterli olacak. Bu belgeyle birlikte her ay beyanname verilmesine gerek kalmayacak ciddi bir kolaylık sağlanmış durumda.
NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Sigortalının ücreti arttığında, çalışma gün sayısı değiştiğinde bildirgelerin verilmesi gerekiyor ki Sosyal Güvenlik Kurumu bununla ilgili düzenlemeleri yapabilsin. Bildirgenin yasal sürede verilmesi gerekiyor. Yasal sürede verilip verilmediği tespit edilirken de adi posta, kargo veya kuruma doğrudan verilmesi halinde evrak kayıtlarına alındığı tarih; iadeli taahhütlü gönderi, Acele Posta Servisi (APS), PTT kargo, PTT Alo Posta ile verilmesi halinde de postaya veya kargoya verildiği tarih SGK'ya verildiği tarih olarak kabul edilecek. Dolayısıyla bildirgelerin mutlaka en hızlı en güvenli gönderim şekillerinden biri olan APS ile gönderilmesi gerektiğini belirtelim. Yanınızda çalıştırdığınız kişinin bilgilerini de yazdıktan sonra bu bilgilerin Sosyal Güvenlik Kurumu'na verilmesi ciddi bir kolaylık sağlayacaktır. Prime esas kazanç, eksik gün nedeni kuruma bildirildiğinde istirahat, gözaltına alınma, tutukluluk, genel hayatı etkileyen olay, doğal afet, birden fazla diğer devamsızlık, kısa çalışma ödeneğine işaretlenmesi halinde belgelerin bildirgelere eklenmesi gerekiyor.
İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI PRİMİ
Ev hizmetlerinde 10 günden az çalıştırılacaklar için düzenlemenin ayrıntıları şöyle:
10 günden az çalışanlar için sadece iş kazası ve meslek hastalığı kapsamında sigorta primleri ödeniyor. Bu şekilde sigortalı çalıştıranlar 10 güne kadar çalıştırdıkları sigortalılar için işveren sayılmazlar. 10 günden az çalıştırılan yani en fazla 9 gün çalıştırılanlar yönünden günlük kazancın yüzde 2'si oranında iş kazası ve meslek hastalığı primi ödenir.
BİLDİRGEYE NASIL ULAŞILACAK?
Bunların matbu form örneklerini Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan temin etmek mümkün. Bildirgelere ulaşabilmek için Sosyal Güvenlik Kurumu'na gitmek gerekmiyor, internet üzerinden de bulmak mümkün olacak.
YASAL SÜRE NEDİR?
Ev hizmetlerinde ayda 10 gün ve daha fazla çalıştırılacaklara ilişkin bildirge ilk defa Ek 9. maddeye tabi sigortalı çalıştırılan ayın sonuna kadar Sosyal Güvenlik Kurumu'na verilecek. Bu süre içinde verilmeyen bildirgeler hakkında bir asgari ücret para cezası uygulanacak. İşten ayrılış halinde onda bir asgari ücret oranında para cezası uygulanacak. Ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalışanların işten ayrılışlarını 10 gün içinde bildirmek gerekecek.
Bildirgeler verilirken meslek adları da yazılıyor. Her mesleğin Türkiye İş Kurumu tarafından belirlenen bir kodu var. Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirgeler verilirken bu kod numaralarına göre bildirimlerin yapılması gerekiyor.
10 günden az sigortalı çalıştıranlardan iş yeri bildirgesi, sigortalı işe giriş bildirgesi, aylık prim ve hizmet belgesi, işten ayrılış bildirgesi düzenlenmesi istenmez. Sosyal Güvenlik Kurumu'na ev hizmetlerinde 10 günden az sigortalı çalıştıranların bildirimleriyle ilgili başvuru formunun çalışmanın geçtiği ayın sonuna kadar; ay sonunun hafta tatili, genel ve resmi tatil günlerine denk gelmesi halinde ise bu günleri takip eden ilk iş günü sonuna kadar verilmesi mümkün.
