İki lider yarın TANAP'ın temelini atacak

Azeri doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa pazarına ulaştıracak olan Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi'nin(TANAP) temeli yarın (17 Mart) Kars'ta atılacak. Temel atma törenine, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev katılacak. Tören için Kars'taki bulvarlar Türk ve Azerbaycan bayraklarıyla donatılırken; Azerbaycan Devleti tarafından yaptırılan Haydar Aliyev Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi'nin açılışı da aynı gün cumhurbaşkanları tarafından gerçekleşecek.

BAŞKA ÜLKELER DE PROJEYE KATILACAK

TANAP Pojesini Sputnuk Haber Ajansı'na değerlendiren Uluslararası İlişkiler ve Stratejik Analizler Merkezi (TÜRKSAM)  uzmanı Hanife Çetin, Hazar Bölgesi'ndeki Azerbaycan doğalgazının Türkiye aracılığıyla Avrupa'ya taşınmasını hedefleyen TANAP ve TAP'ın, enerji arz güvenliğine etkisi bakımından tüm dünyaya etki edecek potansiyeldeki önemli projeler olduğunu vurguladı. Hâlihazırda Bakü-Tiflis-Erzurum Doğalgaz Boru Hattı (BTE) ile Erzurum'a getirilen Azerbaycan gazının TANAP ile Yunanistan başlangıçlı biçimde Avrupa pazarlarına arz edilmesinin hedeflendiğini vurgulayan Çetin, şunları söyledi:

"İlk gaz akışının 2018′de başlaması ve başlangıç için yıllık 16 milyar metre küp olacak taşıma kapasitesinin kademeli olarak önce 24 milyar metre küpe ve ardından 31 milyar metre küpe çıkarılması hedeflenen proje, bölge rezervinin dünya pazarına ulaşması bakımından oldukça önemlidir.  Söz konusu hat, işbirliği içindeki ülkelerin ekonomik ve jeopolitik gücünün artmasına hizmet ederken özellikle bölge ülkelerin dünya ekonomisine entegrasyonu için önemli bir araç olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca, bu projeler Hazar Bölgesi'nin diğer ülkeleri açısından da oldukça cesaret vericidir. Genelde Çin'in de yer aldığı Doğu ülkelerine enerji arzı sağlayan Hazar ülkeleri bu projelerle Avrupa pazarını gündemlerine almaya başlayacak ve kanaatimizce bu işbirlikleri söz konusu projelerin başarılarıyla doğru orantılı olarak başka ülkelerin de katılımlarıyla genişleyecektir."

TÜRKMENİSTAN'IN DAHİL EDİLMESİ

Hanife Çetin, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın davetlisi olarak Türkiye'ye gelen Türkmenistan Devlet Başkanı Berdimuhamedov'un ziyaretinin sadece iki ülke ilişkileri açısından değil, tüm Avrasya açısından önemli stratejik hedeflerin belirlenmesi bakımından dikkatle incelenmesi gerektiğini söyledi. Çetin, "Enerji piyasasında zengin doğalgaz kaynaklarına sahip Türkmenistan'ın da TANAP gibi bir projeye dahil edilmesi yönündeki adımlar hem Azerbaycan ve Türkiye enerji ortaklığını hem de enerji arz güvenliğinde ciddi sıkıntılar yaşayan Avrupa ülkelerini heyecanlandırmıştır.

Türkmenistan için sahip olduğu enerji potansiyelini Çin ve İran'dan sonra Avrupa pazarına da ulaştırması, siyasi ve ekonomik gücünü artırması bakımından oldukça önemli bir fırsattır. Dünyanın en büyük 4. doğalgaz rezervine sahip olan Türkmenistan'ın bu projede yer alması, hem projenin başarısı hem de enerji arzındaki istikrar ve projenin bekası bakımından elzemdir. İlk olarak 2014 Kasım ayında Aşkabat'ta iki devletin liderleri tarafından imzalanan anlaşma ile TANAP'ın geliştiğinin müjdesi üzerine iki liderin Türkiye'deki mesajları projenin gelişeceğini göstermektedir" diye konuştu.

'İKİ DEVLET TEK MİLLET' YAKLAŞIMI

Türkmen gazının Türkiye'ye ve Türkiye'den küresel pazara açılmasındaki söz konusu yeni bir işbirliğinin, Türkmenistan hamlesiyle TANAP'ın bölgedeki ilk yayılma hamlesi olarak da sonuçlanabileceğini kaydeden Çetin, Türkmenistan'ın projeye katılımının taraf ülkelerin ve Avrupa'nın ekonomik olarak kazanmasının yanı sıra taraf ülkelerin siyasi ve tarihi ilişkilerini de kuvvetlendireceğini söyledi. Çetin, "Türkiye ve Türkmenistan için bu işbirliği ekonomik ve siyasi kazanımların yanında küresel anlamda enerji piyasasında önemlerinin giderek artması olacaktır. Bu da Türkiye'nin her iki ülkeye de olan 'iki devlet tek millet' yaklaşımının ilerleyen dönemlerde kapsamının genişleyebileceğini işaret etmektedir" dedi.