Света: Приве́т, Мура́т, как пожива́ешь? – Merhaba, Murat, nasılsın? (hayat nasıl gidiyor)
Мурат: Приве́т, Све́та. Всё отли́чно. Вчера́ и позавчера́ мы не учи́лись, потому́ что был пра́здник. – Merhaba, Sveta. Herşey çok iyi. Dün ve önceki gün biz okula gitmedik, çünkü bayram vardı.
Света: Да, пра́вильно, 9 мая, День Побе́ды! Сове́тский Сою́з четы́ре до́лгих го́да вёл войну́ с неме́цким фаши́змом. У нас э́тот пра́здник по́мнят все. Война́ унесла́ миллио́ны жи́зней, косну́лась практи́чески ка́ждой семьи́. – Evet, doğru. Dokuz Mayıs, Zafer Bayramı (Günü)! Sovyetler Birliği, uzun dört yıl boyunca Alman Nazizmi ile savaştı. Bu Bayramı bizde herkes hatırlar. Savaş, milyonlarca insanın hayatını yitirmesine yol açtı, neredeyse her aileye dokundu.
Мурат: Как пра́зднуют э́тот пра́здник? – Bu bayram nasıl kutlanır?
Света: У́тром Девя́того Мая мы смо́трим по телеви́зору пара́д на Кра́сной пло́щади – здесь прохо́дят на́ши вое́нные и вое́нная те́хника, в не́бе пролета́ют боевы́е самолёты. – Dokuz Mayıs’ın sabahında, televizyonda Kızıl Meydan’daki geçit törenini izleriz. Buradan bütün askerlerimiz ve askeri donanım geçer, havada askeri uçaklar uçar.
Мурат: Да, я зна́ю. Мы ви́дели трансля́цию э́тих пара́дов в Ту́рции. – Evet, bunu biliyorum. Türkiye’de bu geçitleri canlı yayında izledik.
Света: На пара́д обы́чно приглаша́ют и ветера́нов – люде́й, кото́рые прошли́ всю войну́. Сейча́с оста́лось ма́ло таки́х люде́й, ведь с оконча́ния войны́ прошло́ уже́ почти́ се́мьдесят лет! – Geçitlere genellikle veteranlar (savaşı yaşayan insanlar) da davet edilir. Şimdi böyle insanlar az kaldı, çünkü savaşın bitmesinden neredeyse yetmiş sene geçti!
Мурат: А есть како́й-то па́мятник, свя́занный с э́тим пра́здником? – Bu bayramla ilgili bir anıt var mı?
Света: Вообще́ во всех росси́йских города́х есть па́мятник па́вшим во вре́мя войны́, в Волгогра́де э́то – Мама́ев Курга́н, в Москве́ – Моги́ла Неизве́стного Солда́та. Она́ нахо́дится недалеко́ от Кра́сной пло́щади. Иностра́нные ли́деры во вре́мя визи́та в Росси́ю возлага́ют венки́ к э́тому па́мятнику. А Девя́того Ма́я просты́е лю́ди прино́сят цветы́ к э́тому и други́м па́мятникам, вспомина́ют поги́бших на войне́. – Aslında Rusya’nın bütün şehirlerinde savaş sırasında hayatını yitirenlerin anıtı bulunur, Volgograd şehrinde bu, Mamayev Kurgan, Moskova’da – Meşhul Asker Anıtı. Bu Anıt, Kızıl Meydan’ın yakınlarında bulunur. Yabancı liderler, Rusya ziyaretleri sırasında bu Anıta çelenk koyar. Dokuz Mayıs’ta ise sıradan insanlar, bu ve diğer anıtlara çiçek getirerek koyar, savaşta ölenleri hatırlar.
как пожива́ешь? [kak pajiváiş?] – nasılsın (hayat nasıl gidiyor)?
всё отли́чно [fsyo atlíçna] – herşey çok iyi
пра́здник [práznik] – bayram
пра́вильно [právilna] – doğru
День Побе́ды [den’ pabédı] – Zafer Bayramı (Günü)
Сове́тский Сою́з [savétskiy sayúz] – Sovyetler Birliği
веcти́ войну́ [vistí vaynú] – savaşmak
фаши́зм [faşı́zm] – Nazizm
пара́д [parát] – geçit
Кра́сная пло́щадь [krásnaya plóşşat’] – Kızıl Meydan
трансля́ция [translyátsıya] – yayın
ветера́н [vitirán] – veteran (savaşı yaşayan insan)
па́мятник [pámitnik] – anıt
па́мятник па́вшим во вре́мя войны́ [pámitnik páfşım va vrémya vaynı́] – savaşta ölenler anıtı
Моги́ла Неизве́стного Солда́та [magíla niyizvésnava saldáta] – Meçhul Asker Anıtı
возлага́ть венки́ [vazlagát’ vinkí] – çelenk koymak
***
Мурат: Ты ходи́ла на Кра́сную пло́щадь? – Kızıl Meydan’a gittin mi?
Света: Нет, на сам пара́д я не ходи́ла. Мы с друзья́ми гуля́ли в це́нтре. Везде́ шли конце́рты. Мы купи́ли цветы́ и раздава́ли их ветера́нам. – Hayır, resmi geçide gitmedim. Arkadaşlarla beraber merkezde dolaştık. Her yerde konser vardı. Biz çiçek aldık ve veteranlara dağıttık.
Мурат: А пото́м? – Sonra?
Света: Ве́чером мы смотре́ли салю́т Побе́ды. Он начина́ется ка́ждый год Девя́того Ма́я в де́вять часо́в ве́чера – в па́мять о салю́те 1945 го́да. Ты ви́дел э́тот салю́т? – Akşam Zafer Hava-i Fişeği izledik. Bu (hava-i fişek), 1945 yılının hava-i fişeğinin hatırına, her yıl Dokuz Mayıs’ta akşam saat dokuzda başlar. Bu hava-i fişeği gördün mü?
Мурат: Да, но то́лько по телеви́зору. – Evet, ama yalnız televizyonda.
Света: В сле́дующем году́ обяза́тельно посмотри́ вживу́ю. – Gelecek sene onu mutlaka canlı olarak izle.
Мурат: Хорошо́, постара́юсь. Све́та, я ви́дел мно́гих люде́й и маши́ны с ора́нжево-чёрными ле́нтами. Что э́то тако́е? – Tamam, (izlemeye) çalışacağım. Sveta, turuncu-siyah şeritlerli birçok insan ve araba gördüm. Bu nedir?
Света: Э́то Гео́ргиевская ле́нточка – си́мвол на́шей побе́ды. Э́та а́кция акти́вно прово́дится в после́дние го́ды – молоды́е лю́ди раздаю́т ле́нточки прохо́жим и води́телям автомоби́лей. Её привя́зывают на су́мку и́ли к две́рце маши́ны. – Bu Georgiy Şeridi – Zaferimizin sembolü. Bu aksiyon, son yıllarda çok aktif bir şekilde düzenlenir; gençler yayalara ve araba sürücülerine küçük şeritleri verir. Bu şeridi çantaya veya arabanın kapısına bağlarlar.
Мурат: Я по́нял. – Anladım.
Света: А вообще́ у нас о́чень мно́го фи́льмов, стихо́в и пе́сен про войну́. Они́ о́чень гру́стные. Как поётся в изве́стной пе́сне про Девя́тое Ма́я – «э́то ра́дость со слеза́ми на глаза́х». Но мы не забыва́ем э́ту да́ту, всегда́ вспомина́ем и благодари́м на́ших геро́ев. Мо́жет, ты ви́дел – на за́днем стекле́ мно́гих маши́н да́же напи́сано: «Спаси́бо де́ду за побе́ду!» — Aslında bizim savaş hakkında birçok film, şiir ve şarkımız bulunuyor. Bunlar çok üzücü. Dokuz Mayıs'la ilgili bir şarkıda söylendiği gibi, ‘bu, gözyaşlarıyla dolu bir sevinç’. Ama biz bu tarihi unutmuyoruz, her zaman kahramanlarımızı hatırlayıp onlara teşekkür ederiz. Belki de görmüşsündür, birçok arabanın arka camında ‘Dedeme Zafer için müteşekkirim’ diye yazıyor.
Мурат: Как поздравля́ют с э́тим пра́здником? – Bu bayramı kutlamak için neler söylerler?
Света: Мо́жно про́сто сказа́ть «С пра́здником!» и́ли «С Днём Побе́ды!» — Sadece ‘İyi bayramlar’ veya ‘Zafer Gününüz kutlu olsun’ söylemek mümkün.
конце́рт идёт (шёл) [kantsért idyót (şol)] – konser var (vardı)
раздава́ть цветы́ [razdavát’ tsvitı́] – çiçek dağıtmak
салю́т Побе́ды [salyút pabédı] – Zafer Hava-i Fişeği
обяза́тельно [abizátil’na] – mutlaka
посмотре́ть вживу́ю [pasmatrét’ vjıvúyu] – canlı olarak izlemek
постара́юсь (посмотре́ть) [pastaráyus (pasmatrét’)] – (izlemeye) çalışacağım
Гео́ргиевская ле́нточка [giórgivskaya léntaçka] – Georgiy Şeridi
а́кция [áktsıya] – aksiyon
акти́вно [aktívna] – aktif bir şekilde
в после́дние го́ды [fpaslédniyi gódı] – son yıllarda
прохо́жие [prahójıyı] – yayalar; geçenler
води́тели автомоби́лей [vadítili aftamabíliy] – araba sürücüleri
а вообще́ [a vabşşé] = вообще́-то [vabşşéta] – aslında
стихи́ про войну́ [stihí pra vaynú] – savaş hakkında bir film/savaş filmi
пе́сни про войну́ [pésni pra vaynú] – savaş hakkında şarkılar/savaş şarkıları
гру́стный [grústnıy] – üzücü, hüzünlü
геро́й [giróy] – kahraman
«Спаси́бо де́ду за побе́ду!» [spasíba dédu za pabédu] — ‘Dedeme Zafer için müteşekkirim’
«С Днём Побе́ды!» [sdnyóm pabédı] — ‘Zafer Gününüz kutlu olsun’
Bir sonraki derste görüşmek dileğiyle…
Rus Dili, Gündelik Rusça