Obama'nın ‘Ukrayna itirafı' ne anlama geliyor?

Barack Obama, CNN'e verdiği röportajda Washington'un Ukrayna krizine ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu. Rusya'nın Ukrayna politikasını eleştiren Obama, "Kiev'de Bağımsızlık Meydanı'nda yapılan gösteriler ve bizim aracılığımızla Ukrayna'da iktidarın değişmesinin ardından Viktor Yanukoviç'in kaçması Putin'i çaresiz bıraktı" ifadelerini kullandı. Obama'nın bu açıklaması, ABD'nin Ukrayna'da iktidarın değiştirilmesindeki etkin rolünün bir ifadesi olarak değerlendirildi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin daha önce yaptığı açıklamalarda ABD'nin, Ukrayna krizinin başlaması ve gelişmesinde etkin bir pozisyonda olduğuna vurgu yapmıştı. Peki Obama'nın bu açıklaması, Washington'un Ukrayna politikasına dair nasıl mesajlar içeriyor?

21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü'nden Slav Araştırmaları Uzmanı Erhan Canikoğlu Radyo Sputnik'de yorumladı.

"ABD KARADENİZ'E HAKİM OLMA ÇABASINDA

"Sovyet sonrası coğrafyada ABD'deki kimi yeni muhafazakarlar ve realistler Moskova'nın, Putin'le birlikte bu bölgedeki nüfuzunu yeniden sağlayacağını savunuyor. Gürcistan'da da, Kırgızistan'da da, Ukrayna'da 2004'te yaşanan devrim girişimleri bunların adımıydı ve tamamının Washington tarafından planlandığı yönünde bir görüş birliği vardı" diyen Canikoğlu,  Obama'nın son açıklamasının sadece Moskova'nın değil, objektif yorumcuların da doğru tespitlerinin bir teyidi olduğunu söyledi.

ABD'nin özellikle Bulgaristan ve Romanya'da bizzat ya da NATO üzerinden askeri üsler kurarak Karadeniz'e ve Rusya'ya hakim olmaya çalıştığının altını çizen Uzman ekliyor: "ABD böyle bir ortamda Rusya'yı, Kırım üssünden, Sivastopol'den uzaklaştırma çalıştı. Rejim değişikliğinin hemen ardından iktidara gelenler de artık üssün kiralamasını uzatmayacaklarını söylemişlerdi. NATO tarafından Rusya'nın her ne kadar Ukrayna krizinde taraf olduğu savunulsa da, durumun bunun tam tersi olduğu ve ABD'nin stratejik çıkarları için yürütülen bir çaba olduğu ortaya çıktı.

"ABD YÖNETİMİ UKRAYNA'YA SİLAH YARDIMI YAPMAYA HAZIRLANIYOR"

New York Times,  ABD'nin Ukrayna'ya silah yardımı yapmaya hazırlandığını iddia etti. Haberini Washington'daki hükümet yetkililerine dayandıran gazete, perşembe günü Kiev'i ziyaret edecek olan ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ile Genelkurmay Başkanı Martin Dempsey'in, 'öldürücü silah yardımı yapılması' konusunu müzakere edeceğini yazdı.  Eski üst düzey güvenlik bürokratlarının sunacağı rapora göre, Ukrayna'ya 3 milyar dolar değerinde tanksavar füzesi, insansız hava aracı, zırhlı cip ve radar sistemleri temin edilecek.
Peki bu adım "diplomatik çözüm" arayışlarını kağıt üstünde bırakan bir gelişme olarak yorumlanabilir mi?

Krizin çözümlenmesinin son derece zor olduğunu vurgulayan Canikoğlu, görüşünü şu ifadelerle açıklıyor:

"Tarafların krizin nedenleri ve çözüm önerileri konusunda yaklaşımları farklı.  Ukrayna'nın yeni seçilen devlet başkanı, ABD'ye gittiğinde yanılmıyorsam silah talebinde bulunmuştu. Zaten bu son dönemde Ukrayna'nın doğudaki bağımsızlık yanlıları  yönelik askeri harekâtları da saldırıları da bunu göstermekte. Ukrayna aslında sahayı tamamen ele geçirip pazarlık masasında bağımsızlık yanlısı ya da anayasal değişiklikleri isteyen kesimlerin görüşlerini ya da bunları destekleyen ilkelerin pazarlık gücünü azaltmaya çalışmakta. Dünya'ya demokrasi, insan hakları, barış, özgürlük getirmeyi hedefleyen ülkelerin maalesef Suriye'de de, Irak'ta da, Afganistan'da da ve Sovyet sonrası coğrafyada da nelere sebep olduğunu üzülerek görmekteyiz. Bu son derece tehlikeli bir adım, ama durum bunu gösteriyor ki,  Kiev yönetimi krizi barışçıl yollardan değil, silahlı çatışma yoluyla çözmekten yana. Bunun için de özellikle bağımsızlık yanlılarını desteklediklerine inandıkları Rusya'yı, ekonomik yaptırımlarla zayıflatıp, Ukrayna konusunda etkisiz hale getirmeye çalışıyorlar. Ben bunun uygun bir tutum ve hareket tarzı olduğunu düşünmüyorum."