Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, BM Cenevre Ofisinde düzenlenen BM İnsan Hakları Konseyi Evrensel Periyodik İnceleme Mekanizması (EPİM) Çalışma Grubu 21. Oturumu çerçevesinde Türkiye'nin ikinci tur incelemesine ilişkin raporun kabulü sonrasında Türkiye'nin sunumunu değerlendirdi.
Arınç, sunumun yaklaşık dört saat kadar sürdüğünü, genel olarak çok beğenildiğini ve takdir gördüğünü ifade ederek, "Hatta bizi 20'den fazla ülke temsilcisi geldi ve tebrik etti" diye konuştu.
Türkiye konusunda 122 ülkenin soru sorma ve tavsiyede bulunma hakkını kullandığını kaydeden Arınç, 100'den fazla ülkenin temsilcisiyle süreci değerlendirdiklerini söyledi ve "Takriben 110 ülkeden 278 soru ve tavsiye alınmış bunlardan sadece 27'sini kabul etmediğimizi ifade ediyoruz" şeklinde konuştu. Arınç, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu yüzde 10'a tekabül eder. Yani yüzde 90 ile Türkiye insan hakları karnesini pekiyi ile sonuçlandırdı. 278 soru ve tavsiyenin 199'unu Türkiye kabul ediyor çünkü bunları uyguluyor zaten. Herhalde haberleri yok ya da daha iyi olmasını istiyorlar. 50 kadarını 'Biz şu anda değerlendireceğiz' diyerek kabul ediyoruz. Değerlendirme sonucunda reddedebiliriz, kabul de edebiliriz."
Türkiye'nin tavsiyelerden 27 tanesini kabul etmemesinin gerekçeleri olduğunu vurgulayan Arınç, "Mesela, bir tanesi Güney Kıbrıs Rum yönetiminden yöneltilen sorudur. 2010'da aynı şeyi sormuşlar aynı cevabı vermişiz. 'Biz sizi tanımıyoruz, sizinle diplomatik ilişkimiz yok, dolayısıyla sorunuzun karşılığı yoktur. Kusura bakmayın' diyoruz" ifadesini kullandı.
"MISIR'A CEVABINI ORADA VERDİK"
Başbakan Yardımcısı Arınç, Mısır delegasyonunun oturumda Türkiye'ye tavsiyede bulunmasını değerlendirirken şunları söyledi: "Mısır, mesela, hiç beklemezdik. İnsan gözünü kapatsa kimin konuştuğunu da bilmese 'herhalde bir başka ülkeden bahsediyor' diyeceksiniz. Ama Mısırlı konuşunca kendi ülkesinde olanları Türkiye'ye adeta yapıştırmak istedi. Bunun da cevabını orada verdik. 'Siz demokratik değerleri ne kadar benimsiyorsunuz ki bizlere bu soruları soruyorsunuz' dedik."
"BAŞARILI SONUÇLA DÖNECEĞİZ"
Suriye'nin ve İsrail'in de oturum sırasında Türkiye'ye tavsiyelerde bulunduğunu hatırlatan Arınç, "Suçlayıcı mahiyette olan birkaç soru vardı. Bunlara ilişkin 27 tavsiyenin Türkiye'nin hukuku bakımından kabul edilmediğini veya yaşanmadığını kabul ediyoruz. Bir ülkeye 278 soru sorulur da sadece 27'sine 'hayır' denilirse bu bizim hamdolsun insan hakları noktasında, demokratikleşme konusunda, özgürlükler konusunda, ayrımcılığın, şiddetin önlenmesi konusunda çok başarılı çalışmalar yaptığımızı ortaya koyabilir. Biz bu oturumla başarılı bir sonuçla ülkemizde geri döneceğiz" dedi. Arınç, üzerinde tartışıldıktan sonra ilgili ülkelere
Oturum sırasında Ermenistan delegasyonun Türkiye'ye tavsiyesi hakkında ise Arınç, "Ermenistan temsilcisi beklediğimiz ölçüde değil, genel olarak 'soykırım' ifadesini kullandı. Türkiye'ye yönelik sorusu ve eleştirisi yoktu. Biz de Ermenistan ile ilişkilerimizin iyi olmasını arzu ettiğimizi ifade ettik. Tabii, soykırım konusunda Ermeni diasporasının da Ermeni hükümetinin de nisan ayına yönelik ciddi bir çalışması var. Onu bir kenara koyalım" değerlendirmesinde bulundu.
Başbakan Yardımcısı Arınç, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ndeki (AİHM) Doğu Perinçek davasını da değerlendirdi. Bülent Arınç, "Strasbourg'daki davanın büyük mahkemeye götürülmesi AİHM'de tabii ki bizim yakın takibimizde. Takriben 3-5 aylık periyot içerisinde büyük daire kararını açıklayabiliyor. Biz olumlu bir karar verileceğini düşünüyoruz" dedi. Arınç, "Birincisi, Türkiye'nin soykırım suçunu işlemediğini tarihsel gerçeklerle ortaya koymak önemli. İkinci olarak da ifade özgürlüğüne aykırı bir yasal düzenlemenin AİHM tarafından öncelikle reddedildiğini biliyoruz. Onu bozacak bir karar çıkmayacağını ümit ederiz" diye konuştu.
BM Cenevre Ofisi'nde 27 Ocak'ta yapılan, Türkiye'nin insan hakları durumu ikinci tur inceleme oturumunda, Türkiye'ye 122 ülke 278 tavsiyede bulunulmuştu. Türkiye ile ilgili raporunu düzenleyerek kabul eden EPİM Çalışma Grubu, Türkiye'nin insan hakları durumunu ikinci defa incelemiş oldu. Türkiye'nin ilk EPİM incelemesi 10 Mayıs 2010'da yapılmıştı.
19 Ocak'ta başlayan BM İnsan Hakları Konseyi EPİM Çalışma Grubu'nun Türkiye'nin de içinde bulunduğu 14 ülkenin insan hakları durumunu gözden geçirme oturumu bugün sona erecek. EPİM oturumunda insan hakları durumu incelenen ülkeler arasında İsveç, Kuveyt, Kırgızistan, Gine, İspanya ve Ermenistan da bulunuyor.
BM üyesi 193 devletin tamamının insan hakları durumlarını periyodik olarak inceleyen bir süreç olan EPİM'in birinci döneminde BM'ye üye devletlerin tümü, ikinci dönemde ise bugüne kadar 112 üye devlet incelendi.
