Ekonomi dönüşüm programının üçüncü ayağını açıklayan Başbakan Ahmet Davutoğlu, işçi ve işveren arasında formül arayışında olduklarını söyledi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, Davutoğlu'nun açıkladığı dönüşüm porgramının basın toplantısında, gazetecilerin sorularını yanıtladı. Çelik "Kıdem tazminatı uygulaması, sürdürülebilir olmaktan çıkmıştır. Amaç bütün işçilerin bu haktan yararlanmasını sağlayacak bir düzenlemeyi getirmektir" dedi.
İş gücü piyasasının etkinleştirilmesi programında, kıdem tazminatı sisteminin sorunlarının çözümü için 2016 sonuna kadar çalışma yapılması öngörüyor.
Hükümetin daha önce hazırladığı taslağa göre her çalışan için bireysel hesap açılacak ve işveren bu hesaba her ay kıdem tazminatı ödeneği yatıralacak. Mevcut uygulamada 1 yıldan az çalışan kişi kıdem tazminatına hak kazanamıyor. Daha önce gündeme gelen düzenlemede bir gün bile çalışsa işçinin kıdem tazminatı hakkı olacak. Düzenlemeyle bireysel kıdem ve bireysel emeklilik tasarruflarına tabi olacak firmalar olması öngörülüyor. Taslağa göre primlerin hangi fonlarda değerlendirileceğine çalışan kendisi karar verecek. İsteyen kişiler mevcut sistemde kalabilecek. İşçi ve işveren sendikaları arasında söz konusu düzenleme üzerinde uzlaşı sağlanamamıştı.
"DÜZENLEME YAPILMASI İHTİYACI VAR"
Kıdem tazminatıyla ilgili son gelişmeleri Sosyal Güvenlik Uzmanı Dr. Resul Kurt değerlendirdi:
Kıdem tazminatıyla ilgili hak kaybına uğrayan bir işçi kitlesi var. İşçilerin yüzde 92'si kıdem tazminatıyla hiç tanışmamış. İşçinin kıdem tazminatı hakkından faydalanması için bir düzenleme yapılması ihtiyacı var. Kıdem tazminatıyla igili çok büyük sorunlar yaşanıyor. Mevcut iş davalarının yüzde 75'i işçiyle işveren arasındaki kıdem tazminatı sorunlarından kaynaklanıyor.
-İşçi sendikaları düzenlemeye karşı çıkıyor. Peki neden?
Daha önce gündeme gelen kıdem tazminatının fona devredilmesi düzenlemesini sadece işçi sendikaları değil, işveren sendikaları da istemiyor.
-Kıdem tazminatı her yıl için ödenen 30 günlük ücretle mi sınırlı?
Sendikalı işçi 30 gün kıdem almıyor. Toplu sözleşmelerle bu sınır 50-60 gün arttırılabiliyor. Sendikaların karşı çıkma gerekçelerinden biri de bu.
-Taraflar arasında uzlaşı mümkün olur mu?
İşveren sendikaları mevcut durumdan geriye gidişi talep ediyor. İşçi sendikaları mevcut durumun korunmasını veya daha iyi bir hale getirilmesini istiyor. Bu durumda iki tarafın anlaşabilmesi zaten mümkün değil. İşveren tarafının da işçi tarafının da kıdem tazminatının tabana yayılabilmesini sağlayabilmek için bir düzenleme yapılmasını kabul etmeleri gerekiyor.
- Nasıl bir düzenleme yapılması gerekir?
Öyle bir sistem kurmalayız ki hem işçiyle işveren arasındaki iş barışını sağlamalı hem kıdem tazminatından faydalanamayan işçileri bu haktan faydalandırmalıyız. Türkiye'nin ihtiyacı olan, çalışanla işvereni barıştıran, işvereni de yurt dışında rekabet edebilir hale getirmemiz lazım. Kıdem tazminatı bir yıllık maaşın yüzde 8'in biraz üzerindendir. Nemalandırma dediğimiz aylık olarak parayı işletme sistemi uygulandığında söz konusu para üzerinden 1-2 puanlık avantaj sağlanır. İşçiye yüzde 5-5.5 civarında bir rakam sağlandığında hak kaybı oluşmayacaktır. Hem işçi hem de işveren için bir avantaj sağlanmış olacaktır. Kaldı ki işveren üzerindeki yüzde 2'lik işsizlik sigortası priminin de binde 5'e veya yüzde 1'e düşürülmesi halinde işverenin maliyetlerinde de ciddi bir miktar düşme olacaktır. İşçiyle işverenin de kıdem tazminatı nedeniyle karşı karşıya gelmesinin de önüne geçilmiş olacaktır.
