Kıdem tazminatı tavanı her memur katsayısı değiştiğinde değişiyor. İşçilerin ne kadar kıdem tazminatı alacağı en yüksek devlet memuruna (Başbakanlık Müsteşarı) ödenen bir yıllık emeklilik ikramiyesi tutarı ile sınırlandırmıştı. 01 Ocak 2015 tarihinden 31 Aralık 2015 tarihine kadar işçilere ödenecek kıdem tazminatının tavanı 3 bin 541 lira 37 kuruş olarak belirlenmiş durumda.
Kıdem tazminatı ile ilgili merak edilen soruları Sosyal Güvenlik Uzmanı Dr. Resul Kurt, yanıtladı.
-Tavanı aşan ödeme yapılması mümkün mü?
Kıdem tazminatında tavanın üzerinde ödeme yapılması noktasında işverenleri zorlamak yasal olarak mümkün değil ama işveren maaş üzerinden ödeme yapmak isterse yasal sınırlar içinde tavana kadar olan tutarlar kıdem tazminatı olarak değerlendirilir. Tavanı aşan kısımlar kıdem tazminatı olarak görülmeyeceği için bu tutarlar vergilendirilmek ve varsa sigorta primine tabi tutulmak suretiyle bir nevi prim, ikramiye gibi değerlendirilerek çalışana ödenebilir.
-Kıdem tazminatında tavana neler dahil?
Yol, yemek vs. kişiye sağlanmış olan para ve parayla ölçülebilir sürekli ödenen her şey kıdem tazminatının tavanına dahil edilir. Brüt ücret dışındaki yol parası, yemek gibi birtakım yan haklar varsa çalışan açısından bunlar da kişiye menfaat olarak sağlanır.
-Kıdem tazminatına kimler hak kazanabiliyor?
Kıdem tazminatı her çalışana ödenmez. Öncelikle bir yılı doldurmak gerekiyor. Bir yıl dolduktan sonra işten çıkan bir işçi için iş sözleşmesinin İş Kanunu'nda belirtilen şekilde sona ermesi şartı var. Yani kişinin kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde işten ayrılması gerekiyor. Bunlar:
1. İşveren tarafından işten çıkarılması halinde kıdem tazminatı ödenir. İşveren haklı bir nedenle yani işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymamasından dolayı fesih yaparsa kıdem hakkı doğmaz.
2. İşçi İş Kanunu'nun 24'üncü maddesine göre fesih yaparsa kıdem tazminatı hakkı doğar.
3. Erkek çalışanlar muvazzaf askerlik hizmeti nedeniyle işten ayrılırsa kıdem tazminatı ödenir.
4. Kadınlar evlendikleri tarihten itibaren bir yıl içinde evlilik nedeniyle iş sözleşmelerini sona erdirirlirse kıdem tazminatı hakları doğar.
5. İşçinin ölümü halinde yasal mirasçılarına veraset ilamındaki hisseleri oranında kıdem tazminatı ödenmesi gerekir.
6. İşçi, malullük ve emeklilik şartlarını yerine getirdiği için emekli olduğunda da kendisine bir emekli aylığı bağlanır, aynı zamanda emeklilik nedeniyle de iş yerinden kıdem tazminatını alarak ayrılabilir.
7. 8 Eylül 1999 tarihi ve öncesinde işe girmiş olup 15 yıl ve 3600 gün sayısını dolduranlara da bu yazıyı Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan alıp işverene ibraz etmeleri halinde "kıdem tazminatı alabilir" yazıları karşılığında kıdem tazminatları ödenebiliyor.
