Japon araştırmacılar, yaşam ve gezegen oluşumu için kritik öneme sahip klor ve potasyum elementlerinin uzaydaki şaşırtıcı kaynağını buldu. Mevcut teoriler, yıldızların evrende gözlemlenen bu elementlerin sadece onda birini üretebileceğini öngörüyordu. Bunun, onlarca yıldır çözülemeyen bir kozmik bulmaca olduğu bildirildi.
Beklenmeyen manzara
Kyoto Üniversitesi ve Meiji Üniversitesi'nden bir ekip, bu gizemi çözmek için Japonya Uzay Ajansı JAXA'nın 2023'te fırlattığı XRISM adlı gelişmiş bir X-ışını uydusunu kullandı. Uydu, Samanyolu galaksisindeki ünlü Cassiopeia A süpernova kalıntısına odaklandı. Alınan yüksek çözünürlüklü veriler, bilim insanlarını şaşırttı. Kalıntıda, standart modellerin tahmin ettiğinden çok daha yüksek miktarlarda klor ve potasyum tespit edildi.
Araştırmanın başyazarı Toshiki Sato, "Uyduyu geliştiren bizler için, verileri ilk gördüğümüzde, fırlatmadan önce görmeyi hiç beklemediğimiz elementleri tespit etmek bir araştırmacı olarak gerçek bir mutluluktu" dedi. Bu gözlem, tek bir süpernova patlamasının bile evrende gözlemlenen seviyelerde bu elementleri üretebileceğini doğrulayan ilk somut kanıt oldu.
Patlayan yıldızların içinde neler oluyor?
Uzmanlar, bu beklenmedik verimliliğin, dev yıldızların ölmeden önce içlerinde yaşadığı şiddetli karışımlardan kaynaklandığını düşünüyor. Yıldızın hızlı dönüşü, eşli yıldız sistemleri veya iç katmanların birleşmesi gibi sıra dışı süreçler, klor ve potasyum gibi yaşamsal elementlerin üretimini büyük ölçüde artırıyor olabilir. Bu araştırmanın, Dünya'daki yaşamın kökenlerine dair kozmik resmin daha net anlaşılmasını sağlayacağı bildirildi.