Yunanistan Kültür Bakanlığı, 1960’larda Olimpia Antik Kenti’nden çalınan bir İon sütun başlığının (capitel) 50 yıl sonra ülkeye iade edildiğini açıkladı. Eseri çalan Alman kadın, Leonidaion kalıntılarını gezerken bulduğu sütun parçasını Almanya’ya götürmüş, on yıllar boyunca evinde saklamıştı.
Kadın, son yıllarda artan kültürel eserlerin iadesi haberlerinden etkilenince vicdan muhasebesi yaparak tarihi eseri geri verme kararı aldı. Eseri önce Münster Üniversitesi’ne teslim etti, ardından üniversite yetkilileri aracılığıyla Yunan makamlarına ulaştırdı.
'Kültür sınır tanımaz'
Yunanistan Kültür Genel Sekreteri Georgios Didaskalou, iade sürecini “duygusal bir an” olarak nitelendirerek şu ifadeleri kullandı:
“Bu davranış, kültür ve tarihin sınır tanımadığını, iş birliği, sorumluluk ve karşılıklı saygı gerektirdiğini gösteriyor. Her iade, adaletin tesisi ve halklar arasında dostluk köprüsüdür.”
Münster Üniversitesi Arkeoloji Müzesi Küratörü Dr. Torben Schreiber ise “Doğru, ahlaki ve adil olanı yapmak için hiçbir zaman geç değildir” dedi.
Olympia’nın kayıp parçası geri döndü
Yaklaşık 25 santimetre yüksekliğinde ve 33 santimetre genişliğinde olan kireçtaşı sütun başlığı, Olimpia’nın tarihi dokusunun önemli bir parçası olarak kabul ediliyor. Burası, ilk Olimpiyat Oyunları’nın yapıldığı ve Antik Yunan uygarlığının doğduğu merkezlerden biri olarak biliniyor.
Münster Üniversitesi, 2019’da da “Spyros Louis Kupası” olarak bilinen antik bir kadehi, 2024’te ise Selanik’teki Roma dönemine ait mermer bir büstü Yunanistan’a iade etmişti. Üniversite, bu adımlar sayesinde Yunan Kültür Bakanlığı’nın “güvenilir ortağı” olarak anılmaya başladı.
Kültürel eserlerin geri dönüşü hızlanıyor
Son yıllarda Avrupa ve Amerika’da pek çok üniversite ve müze, antik eserlerin iadesi konusunda adımlar atıyor. 2020’de bir Kanadalı turist, Pompeii’den çaldığı mozaik parçalarını “lanetli olduklarını” düşünerek geri göndermişti. 2019’da Michigan State Üniversitesi, 500 yıllık bir mumyayı Bolivya’ya iade etmiş, 2022’de Harvard Üniversitesi ise Chief Standing Bear’a ait tören baltasını Ponca Kabilesi’ne teslim etmişti.