Şükrü Boyraz: ‘Afetlerde en çok zarar görecek olanlar zihinsel engelliler’

Şükrü Boyraz, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın desteğiyle gerçekleştirilen ve Türkiye genelinde bin 778 engelli bireyin katılımıyla yürütülen saha araştırmasının sonuçlarını paylaştı.

Boyraz, Türkiye’nin bir deprem ülkesi olduğunu vurgulayarak, engelli bireylerin afet anlarında yaşadığı risklere dikkat çekti ve şunları söyledi:

Türkiye'de yaşayan yaklaşık on buçuk milyon engelli var. Fakat engellilerin afet anında devlet tarafından belirlenen ve korunması gereken bir yapısı yok.

Deprem anlarında engellilere nasıl ulaşılacağına dair kurumlarda bir bilgi eksikliği olduğuna işaret eden Boyraz, şöyle konuştu:

Ne afet yöneticilerinin bir bilgileri var, ne devletin bu konuyla ilgili bir çalışması var, ne de yerel yönetimlerin var. Kurtarıcı olan gönüllülerin de bu konuda uzaktan yakından bilgileri yok. Bir proje hazırladık, Birleşmiş Milletler'e sunduk, onlar da sponsor oldu. İstanbul, Ankara ve Hatay’da afetle ilgili çalışan kurum ve kuruluşların yöneticilerine eğitim vereceğiz. Üniversitelerle iş birliği içinde, engelliye nasıl ulaşılır, enkaz altından nasıl çıkarılır, bu konularda raporlama yapacağız.

Boyraz, proje kapsamında yürütülen anket sonuçlarının düşündüklerinden farklı olmadığını belirtti:

Araştırma sonucu içler acısı. Aslında biz bunları biliyorduk ama kamuoyu bilmiyordu. Artık biliyoruz çünkü Birleşmiş Milletler’le yaptığımız için bunları sunmak zorundayız. Katılımcıların yalnızca yüzde 1,6’sı kendini afetlere karşı hazır hissederken, yüzde 45,2’si hiçbir hazırlığı olmadığını belirtti Yüzde 91,9’u ise toplanma veya geçici barınma alanlarının kendileri için erişilebilir olmadığını söyledi.

Engelli bireylere de eğitim verileceğini söyleyen Boyraz, planladıkları eğitimi şöyle aktardı:

Her ilde 60 engelliye zihinsel engelli hariç işitme engelli, görme engelli, ortopedik engelli arkadaşlarımıza bu eğitimi vereceğiz. Onlar da bir kişiyi eğitecek.

Zihinsel engellilerin afetlerde en çok zarar görecek grup olduğuna dikkat çeken Boyraz, teknoloji yardımıyla bu bireylere nasıl ulaşılabileceğini araştırdıklarını ifade etti.

Türkiye’nin engelliler konusunda yasal düzenlemelere rağmen pratikte geri kaldığını belirten Boyraz, şunları kaydetti:

2009’da imzalanan Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi’ne tarafız. Fakat bugüne kadar alınan kararların hiçbirini Türkiye uygulamadı. 2005 yılında çıkan Engelliler Yasası bile raflarda kaldı.

Boyraz, engellilere yönelik sosyal yardım bütçesinin ‘kara delik’ olarak nitelendirilmesini de eleştirerek, “Biz bu ülkenin yurttaşıyız. Kör olmak, sağır olmak bizim tercihimiz değil. Ülkenin yanlış işleyişinin kurbanlarıyız" dedi.

Türkiye’nin sosyal hukuk devleti ilkesine uygun hareket etmesi gerektiğini vurgulayan Boyraz, sözlerini şu çağrıyla tamamladı:

Devlet, yurttaşını bu hale getirmemeli. Eğer getirdiyse, eşit yaşam koşullarını sağlamakla yükümlüdür.