Yazar Haluk Hepkon: 'Sol, Batının eleştirilemez olduğu ezberini bozmalı'

Haluk Hepkon, Türkiye solunun Cumhuriyet ile kurduğu tarihsel ilişki, günümüzdeki yönelimleri ve yeni yayımlanan "Cumhuriyet ve Komünistler" başlıklı kitabı üzerine değerlendirmelerde bulundu.

Hepkon, 12 Eylül darbesi sonrasında solun ciddi bir yön kaybı yaşadığını belirtti ve şunları söyledi:

12 Eylül Türkiye açısından, dünya açısından bir kırılmaydı. Neoliberalizmin atağa geçmesi, Sovyetler’in çöküşüyle birlikte Türkiye solu, Cumhuriyet Devrimi'ni küçümseyen bir ezbere savruldu. Özellikle 1980 sonrası dönemde Cumhuriyet’in kazanımlarına mesafeli duran bir sol anlayışın yaygınlaştı. Toplumun yüzde 60’ına yakın bir kesimin benimsediği bir devrime mesafeli dururken, örgütlerin kadın hareketi ya da hayvan haklarına çok daha güçlü angaje olması çelişkili.

Hepkon, sözlerine şöyle devam etti:

Türkiye Komünist Partisi (TKP) Genel Sekreteri Kemal Okuyan’ın ifadelerini önemli. Eğer Türkiye’de ciddi bir siyasi alternatif olacaksanız, Cumhuriyet Devrimi’ne sahip çıkmanız gerekiyor. Solun geçmişten gelen bazı kalıpları kırması gerekiyor. Türkiye’de ve dünyada yurtseverlik sol demektir. Ama bu bize unutturulmak istendi. Nazım Hikmet’in Cumhuriyet’i savunan şiirlerini bile milliyetçilikle damgalamaya çalıştılar.

Avrupa Birliği ve Batı karşısında takınılan tutum da tartışıldı. Hepkon, Kemal Okuyan’ın “Türkiye solunun kıblesi Avrupa’dır” şeklindeki değerlendirmesinin altını çizerek, şunları kaydetti:

Türkiye’de solun Avrupa Birliği'ni yeterince sorgulamadığını ve bu konuda ciddi bir çelişki yaşanıyor. Sol, Batı’nın eleştirilemez olduğu ezberini bozmalı.

'Tarihte bir takım kökleriniz olmalı'

Solun antiemperyalist köklerine dönüş çağrısı yapan Hepkon, şunları söyledi:

Cumhuriyet Derimi ile aranıza mesafe koyarak Türkiye'nin ihtiyacı olan anti-Amerikancı, anti-emperyalist bir çıkışı, örgütleyemezsiniz. Tarihte bir takım kökleriniz olmalı. Gerçekten bu kökler var. Eğer cumhuriyet devrimi olmasaydı kadınlarımız nasıl olurdu, demokrasimiz nasıl olurdu?

Cumhuriyet ve Komünistler kitabını hazırlama süreciyle ilgili konuşan Hepkon, sözlerini şöyle noktaladı:

Bir taraf sol düşmanlığıyla Cumhuriyet’i savunamaz, diğer taraf da Cumhuriyet’e mesafeyle toplumsal muhalefeti arkasına alamaz. Eğer büyük bir altüst oluşun içinden çıkacaksak, bu iki kesimin birbirini anlaması ve birlikte hareket etmesi gerekiyor. Kitap da bu anlamda bir diyalog zemini sunmayı amaçlıyor.