WikiLeaks’in kurucusu Julian Assange, Salı günü Avrupa Konseyi’ne hitap ederek, hapisten serbest bırakılmasından bu yana ilk kez kamuoyuna açıklama yapacak. 53 yaşındaki Assange, Fransa’nın Strazburg kentinde yer alan Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi’nin (AKPM) yasal işler ve insan hakları komitesine ifade verecek.
46 Avrupa ülkesinden parlamenterlerin yer aldığı AKPM, Salı günü yapılacak oturumda Assange’ın tutukluluk sürecini ve mahkumiyetini, bu durumun insan haklarına olan olası 'soğutucu etkisini' tartışacak. Oturumun ardından Çarşamba günü konu hakkında bir genel görüşme yapılacak. WikiLeaks, Assange’ın davetin 'istisnai doğası' ifadesiyle oturuma bizzat katılacağını duyurdu.
5 yıl boyunca İngiltere'de hapisteydi
Assange, Haziran ayında beş yıl boyunca kaldığı İngiliz hapishanesinden serbest bırakılmıştı. ABD Adalet Bakanlığı savcılarıyla yaptığı bir anlaşma kapsamında, Amerikan askeri sırlarını elde etmek ve yayınlamaktan suçunu kabul eden Assange, uzun süren bir hukuki süreçten sonra serbest kalmıştı. Hapishaneye girmeden önce, Londra’daki Ekvador Büyükelçiliği’nde yedi yıl boyunca kendi isteğiyle sürgünde kalan Assange, siyasi baskı gerekçesiyle burada sığınma talebinde bulunmuştu.
ABD ordusunun cinayetlerini ortaya çıkarmıştı
Avustralyalı gazeteci Assange, ABD’nin Irak ve Afganistan’daki askeri yanlışlarını içeren yüz binlerce savaş kayıtları ve diplomatik belgeleri elde edip yayımlamakla suçlanmıştı. Basın özgürlüğü savunucuları, Assange’ın bu faaliyetlerini, askeri eylemleri ortaya çıkarma konusundaki rolünü övgüyle karşıladı. WikiLeaks’in yayımladığı belgeler arasında, Amerikan güçlerinin 2007 yılında Bağdat’ta gerçekleştirdiği ve 11 kişinin, iki Reuters gazetecisinin de ölümüne yol açan Apache helikopter saldırısının videosu da yer alıyordu.
Assange’ın eylemlerinin ABD’nin ulusal güvenliğini ve Irak ile Afganistan’daki Amerikan güçlerine bilgi sağlayan sivillerin hayatını tehlikeye attığını savundu. Bu eleştiriler, Assange’ın gazetecilik sınırlarını aştığını öne sürdü.
Yıllar süren hukuki süreç, Assange’ın Kuzey Mariana Adaları’ndaki ABD bölge mahkemesinde suçunu kabul etmesiyle sonuçlandı. Assange, Ulusal Savunma Bilgilerini 'yasa dışı olarak elde etmek ve yaymak için komplo kurmakla' ilgili Casusluk Yasası’ndan suçlu bulundu. Mahkeme, ona İngiltere’de ABD’ye iade edilmek için geçirdiği beş yılı göz önünde bulundurarak başka bir hapis cezası vermedi.
'Toparlanmaya ihtiyacı var' denmişti
Assange, Haziran ayının sonunda serbest kalarak Avustralya’ya döndü. O dönemde eşi Stella, Assange’ın kamuoyuna açıklama yapmadan önce toparlanmaya ihtiyacı olduğunu söylemişti. Assange’ın Salı günkü konuşması, Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi’nin Assange’ın İngiltere’deki yüksek güvenlikli hapishanede geçirdiği beş yıllık süreci ele alan raporunun ardından gerçekleşiyor.
AKPM’nin insan hakları komitesi, Assange’ın siyasi mahkûm statüsüne uygun olduğunu belirterek, ağır muamelesine yönelik derin endişelerini dile getiren bir karar taslağı hazırladı.