YENİ ŞEYLER REHBERİ

Eğitimde açık kaynaklı uygulamaları ve Türkiye'nin konumu

Artistanbul Kurucu Ortağı Ali Işıngör, Serhat Ayan’la Yeni Şeyler Rehberi’ne konuk oldu. Işıngör, eğitimde açık kaynak yazılımların önemine değindi.
Sitede oku
Artistanbul’un açık kaynak felsefesiyle çalıştığını belirten Ali Işıngör, şunları kaydetti:
“Artistanbul aslında bir teknoloji firması. Bizi diğer firmalardan ayırt eden şey, Türkiye’deki az sayıdaki açık kaynak özgür yazılım firmalarından birisi olmamız. Biz herhangi bir yazılım geliştirdiğimiz zaman tüm kaynak kodunu müşterilerimize açıyoruz. Bugün birçok tarayıcı açık kaynak olarak bulunuyor. Google şu anda teknolojisinin yüzde 80’ini, açık kaynak kullanarak geliştiriyor. Android telefonlar olsun, arabalar içindeki gömülü sistemler olsun çoğunlukla açık kaynak. Arabanın içinde de Linux var. Dünyadaki temel yazılımların ve sistemlerin yüzde 90’ının açık kaynak olduğu söyleniyor. Dünyanın en yaygın sistemi Linux. Biz açık kaynak felsefesiyle geliştirilmiş yazılımlarla çeşitli hizmetler üretiyoruz. Neden açık kaynak kullanıyoruz? Bu daha çok bir tercih. Biz insanların bilgiye eşit, hızlı, ücretsiz ve herhangi bir bariyer olmadan erişmesini istiyoruz.”
Eğitim, sağlık ve kamu kurumlarında açık kaynağın gerekliliğine vurgu yapan Işıngör, ABD’de yüksek bütçeli MIT, Harvard ve Stanford gibi üniversitelerin bir araya gelerek geliştirdiği açık kaynak eğitim sistemi Open Edx’in hikayesini anlattı:

“Açık kaynağın güçlü olması gereken bazı sektörler var. Bunlar kamu hizmetleri, eğitim hizmetleri, sağlık hizmetleri gibi sektörlerdir. Buralarda marka bağımsız, lisans bağımsız, herkesin kolaylıkla entegre edebileceği ve geliştirebileceği sistemlere sahip olması gerekiyor. Eğitim de bu şekilde. Eğitim bence insanlara ücretsiz ve eşit sunulması gereken; su ve elektrik gibi bir hizmet. Açık kaynaklar büyük avantajlarla hizmet sunuyor. Mesela açık kaynak ücretlerin lisans ücreti olmaz. Peki biz nereden para kazanıyoruz? Bu açık sistemlerin kurulumu, desteği vs. olsun birçok katmanda hizmet sunuyoruz. Dünyada, özellikle AB’de, eğitim sistemleri açık sisteme dönmeye başladı. Aslında farkında olmadan açık kaynak sistemleri yıllardır kullanıyoruz. Bugün K12 dediğimiz bir sistem var. Bilgisayar programlama derslerinde kullanılan tüm sistemler açık kaynak. MIT’nin geliştirdiği Scratch var. Tamamen açık kaynak. Open Edx var. Open Edx son derece gelişmiş bir sistem. Hindista’'ın ulusal eğitim sistemi buna bağlı. İspanya’da yükseköğretim buna bağlı.

Open Edx, milyonlarca kişinin hizmet görebileceği bir uzaktan eğitim sistemi. Yıllar boyunca uzaktan eğitim sistemleri çok pahalı sistemler oldu. Harvard ve MIT, 2013’te bir araya geliyor. Bugün Open Edx dediğimiz sistemi geliştirmeyi başladılar. Aralarına daha sonra Stanford katıldı. Birbirlerine kodlarını açtılar. Bugün Open Edx, dünyada 4 bin üniversite tarafından kullanılan devasa bir altyapıya dönüştü. Destekçileri arasında Stanford, Microsoft, Google gibi pek çok kurum ve bağışçı var. Dünyada 54 dilde yayınlanıyor. Türkçe yerelleştirmesini ben yaptım. 100 bin string var, çok kapsamlı ve devasa bir yazılım.”

Türkiye’nin bilişim politikası eksikliğinin açık kaynak yazılımları da etkilediğini belirten Ali Işıngör, şu ifadeleri kullandı:

“Türkiye’de bu açık kaynak eğitim olayları daha düşük seviyede. Türkiye’nin hala bir bilişim politikası yok. Mesela Türkiye’nin pek çok konuda ciddi sıkıntıları var. Çok iyi mühendislerimiz var. Her yıl yurt dışına çok fazla mühendis kaybetmekten dolayı üzüntü duyuyorum. Ama politikamız yok. Mesela AB’de bir yerel gelişim projesi, teknokent projesi vs. yapılacağı zaman AB bir şart koyuyor: Açık kaynak olma. O zaman destek veriyorlar. Mesela Belçika’da belediyeler yazılım geliştirecek. Açık kaynak olsun istiyorlar. Yani kamunun parası, kamunun kaynak kodu oluyor. AB ülkeleri, buna ihtiyaç duyacak her belediyeyi ayrı ayrı finanse etmek istemiyor. Onun yerine geliştirici fon istiyorsa, yazılımı açık kaynak yapacak. Bakın bu bir kamu politikasıdır. Çünkü ülkelerin artık ulusal yazılım kütüphaneleri var.

Türkiye’de ne yazık ki eğitimde çok fazla dev firmanın dominsayonu var. Adobe, Google vs. İyi ürün çıkarıyorlar ama hepsi sahipli ürünler. Her yıl, her ay lisans bedeli ödüyorsunuz her öğrenci için. Halbuki açık kaynak, standartları ve teknolojileri destekler. Eğer eğitimde fırsat eşitliğine inanıyorsak, bugün bir Anadolu üniversitesinin Stanford sistemlerini kullanabilmesine bakmalıyız. Fırsat eşitliği budur.”

Yorum yaz