Wall Street Journal (WSJ) gazetesi, ABD Başkanı Joe Biden yönetiminin, İran ve stratejik yenilgiye uğratmayı amaçladığı Rusya'ya uyguladığı tek taraflı yaptırımlarında daha ileriye gidemediğini vurgularken, artan baskının dünya genelinde petrol fiyatlarının yükselmesine yol açacağı için bunu göze alamayacağını aktardı.
Gazete, Washington yönetiminden üst düzey bir yetkilinin şu sözlerine atıfta bulunarak, "Başkan (Biden), vatandaşların günlük yaşamlarını doğrudan etkilediği için Amerikalı tüketicilere benzin istasyonlarında en düşük fiyatı sağlamak adına mümkün olan her şeyi yapmak istedi” ifadelerine yer verdi.
ABD Hazine Bakanlığı Yabancı Varlıklar Kontrol Ofisi'nin eski başkanı John Smith'e göre ise Washington ve müttefikleri, yeni yaptırımların uygulanmasına ‘aşırıya kaçmamak ve Batı ekonomilerinin işleyişine zarar vermemek’ için çok ama çok dikkatli yaklaşıyor.
Batı'nın Rusya'ya yönelik petrol yaptırımları 5 Aralık 2022 tarihinde yürürlüğe girmiş, ABD'nin dış politikasının elçiliğini yapan Avrupa Birliği (AB), deniz yoluyla taşınan Rus petrolünü kabul etmeyi durdurmuştu.
G7 ülkeleri, Avustralya ve AB, deniz yoluyla taşınan petrole varil başına 60 dolar fiyat sınırı getirirken, daha pahalı petrolün taşınması ve sigortalanması yasaklandı.
Petrolde tavan fiyat uygulaması nedir?
5 Aralık 2022 tarihinde Avrupa Birliği’nin (AB) Rusya'nın deniz yoluyla petrol sevkiyatına yönelik ambargosu yürürlüğe girmişti.
G7 ülkeleri, AB ve Avustralya, deniz yoluyla tedarik edilen Rus petrolüne varil başına 60 dolarlık tavan fiyat uygularken, 5 Şubat 2023 tarihinden itibaren Rusya'dan petrol ürünleri tedariki için de benzer kısıtlamalar uygulanmaya başlandı.
Sınırlar, petrol ürünlerinin kategorisine bağlı olarak varil başına 100 ve 45 dolar olarak belirlenirken, bu kısıtlamaların değiştirilmesi için tüm AB ülkelerinin ve G7 üyelerinin onayı gerekiyor.
Rus petrolünün üçüncü ülkelere belirlenen fiyattan daha yüksek bir seviyede satılması durumunda G7 ve AB ülkelerindeki şirketler, bu petrole nakliye, sigorta ve aracılık gibi çeşitli hizmetleri sunamıyor.
Şirketlerin bu hizmetlerin sağlanabilmesi için Rus petrolünün tavan fiyatın altında işlem görmesi gerekiyor.
Tavan fiyat mekanizmasıyla ilgili açıklamalarda bulunan enerjiden sorumlu Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak, Rus petrolüne yönelik tavan fiyat uygulanmasını destekleyen ülke ve şirketlere petrol ve petrol ürünü satmayacaklarını söylemişti.
Söz konusu girişimleri “saçmalık” olarak nitelendiren Novak, “Dünyanın enerji güvenliğini sağlayan petrol piyasasının işleyişine müdahale etmek, bu piyasanın istikrarsızlaşmasına neden olacaktır. Bu piyasayı tümüyle mahvedecektir” demişti.
Rus Ural petrolünün ortalama varil fiyatı, 2023’te 62.99 dolardan işlem görürken, G7 ülkelerinin uyguladığı 60 dolarlık tavan fiyatın üzerinde seyretti.