Filipinler'e ait ikmal gemisiyle Çin'e ait geminin Güney Çin Denizi'nde, iki ülke arasındaki ihtilaflı bölgede çarpıştığı bildirildi.
Çin Sahil Güvenliğinden yapılan açıklamada, Filipinler'e ait ikmal gemisinin İkinci Thomas Sığı yakınındaki sulara ‘yasa dışı girdiği’, Çin gemilerine tehlikeli şekilde yaklaşarak çarpışmaya sebep olduğu belirtildi.
Filipinler'e ait geminin "Çin tarafının uyarılarını görmezden geldiği" ifade edilen açıklamada, çarpışma nedeniyle iki tarafta herhangi hasar veya yaralanma olup olmadığına dair bilgi verilmedi.
İkinci Thomas Sığı
Güney Çin Denizi'nde Spratly Adaları'nın parçası olan ve Filipinler'in kontrolündeki İkinci Thomas Sığı, son dönemde iki ülke gemilerinin karşı karşıya geldiği sürtüşme ve gerilimlere sahne oluyor.
Pekin yönetimi, resifte karaya oturtulan Sierra Madre savaş gemisinin bölgede yasa dışı bulunduğunu belirterek, geri çekilmesi ve resifin orijinal haline getirilmesini talep ediyor.
Çin Sahil Güvenliğinin, resifte bulunan gemideki denizcilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere yapılan ikmal seferlerini engellemeye çalışması, ülkeler arasındaki gerilimi yükseltiyor.
İki ülke arasında yaşanan en son gerginlikte Filipinler, Güney Çin Denizi'nde karaya oturan gemisindeki personeli için 19 Mayıs'ta uçakla havadan atılan yardım paketinin bir kısmına Çin tarafından el konulduğunu iddia etmişti.
Çin, ise bu ayın başında Filipinler'in resif çevresinde Çinli balıkçıların kurduğu ağları kestiğini ve kaldırdığını ileri sürmüştü.
Güney Çin Denizi anlaşmazlığı
Güney Çin Denizi, kıyıdaş ülkelerin bağımsızlıklarını kazandığı İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana bölge ülkeleri arasında egemenlik ihtilaflarının odağında yer alıyor.
Çin, ilk kez 1947'de yayımladığı haritayla Güney Çin Denizi'nin yüzde 80'i üzerinde egemenlik iddiasında bulunurken yer altı kaynakları açısından zengin bölgede Filipinler'in yanı sıra Vietnam, Brunei ve Malezya da hak iddia ediyor.
Çin'in bölgedeki ihtilaflı adalarda üsler inşa etmesine, askeri unsurların yanı sıra sivil gemi filolarıyla varlık göstermesine bölge ülkelerinin yanı sıra ABD de karşı çıkıyor.
Lahey'deki Daimi Tahkim Mahkemesi, 2016'da Filipinler'in başvurusuyla verdiği kararda Çin'in, Güney Çin Denizi'nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal olmadığına hükmetmişti.
Filipinler'in ABD'ye yaklaşması
Manila yönetiminin, bu gerilimler arasında, Çin donanması ve sahil güvenliğinin görece üstünlüğünü göz önünde bulundurarak, savunma konusunda ABD ile işbirliğini geliştirdiği gözleniyor.
Filipinler, Şubat 2023'te, ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin'in ülkeyi ziyareti sırasında, iki ülke arasındaki Genişletilmiş Savunma İşbirliği Anlaşması (EDCA) kapsamında ABD ordusunun 4 askeri üsse daha erişimine izin verileceğini duyurmuştu.
2014 tarihli anlaşma kapsamında Filipinler'de halihazırda 5 askeri üsse erişimi bulunan ABD, Güney Çin Denizi'ne hakim konumdaki Luzon Adası ve Çin ile egemenlik ihtilafındaki Tayvan'a yakın kuzeybatı bölgelerine asker konuşlandırma imkanı edinmişti.
Filipinler Savunma Bakanı Gilberto Teodoro, 6 Şubat'ta, ülkenin kuzeyinde, Tayvan'ın 200 kilometre mesafedeki Batanes Takımadaları'nı ziyaretinde, buradaki "askeri varlığın artırılması ve tahkimatın güçlendirilmesi" talimatı verdi.
Çin, Filipinler'in kararına "Tayvan sorunuyla ilgili ateşle oynamaması" yönünde tavsiyede bulunarak tepki gösterdi.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wang Wenbin, "Tayvan sorunu, Çin'in temel çıkarıdır ve aşılmaması gereken kırmızı çizgisidir. Filipinler'deki ilgili taraflar, başkaları tarafından manipüle edilmekten ve kendilerine zarar vermekten kaçınmalıdır" ifadelerini kullandı.