ABD Başkanı Joe Biden, Kongre’nin nisan sonunda kabul ettiği Rus Uranyum İthalatının Yasaklanması Yasası’nı imzaladı.
Beyaz Saray, “Rusya Federasyonu’nda veya bir Rus kuruluşu tarafından üretilen ışınlanmamış, düşük düzeyde zenginleştirilmiş uranyumun ithalatını yasaklayan” H.R. 1042 yasasının ABD Başkanı Joe Biden tarafından imzalandığını duyurdu.
Rus Uranyum İthalatının Yasaklanması Yasası geçtiğimiz yılın sonunda ABD Kongresi’nin alt kanadı Temsilciler Meclisi tarafından onaylandıktan sonra 30 Nisan’da Senato’da oy birliğiyle kabul edilmişti.
İmzalandıktan 90 gün sonra yürürlüğe girecek olan yasanın, 2040 yılına kadar uygulanması öngörülüyor.
Yasa, diğer uranyum tedarik kaynaklarına erişimin kesilmesi veya Rus uranyum ithalatının “ulusal çıkarlara” uygun hale gelmesi durumunda, ABD Enerji Bakanlığı’na Dışişleri Bakanlığı ve Ticaret Bakanlığı’yla istişare ederek söz konusu yasağı iptal etme yetkisini de veriyor. Yine ABD’nin ulusal çıkarlarına uygun olması durumunda 2027 yılına kadar geçici muafiyetlerin uygulanabileceği belirtiliyor.
Ülkenin en büyük nükleer yakıt tüketicisi Centrus, yasak yürürlüğe girdikten sonra, müşterilerine uranyum tedarik etmeye devam edebilmesi ve tüm Amerikan nükleer endüstrisinin çıkarlarını koruyabilmesi için ilgili kurumlardan muafiyetler talep edeceği konusunda uyarıda bulundu.
ABD’de nükleer enerjinin elektrik üretimindeki payı yüzde 20 düzeyinde. Yerli üreticiler ülkenin nükleer yakıt ihtiyacının sadece yüzde 30’unu karşılayabiliyor. Bu ihtiyacın yüzde 20’si de Rusya’dan ithal edilen uranyum ile sağlanıyor.
ABD Enerji Bakanlığı’ndan alınan bilgiye göre, Rusya Atom Enerjisi Ajansı Rosatom, ABD’nin 90’dan fazla ticari amaçlı reaktör için zenginleştirilmiş uranyum tedarik ediyor. Bu da Rusya’yı, ABD’nin en büyük uranyum tedarikçisi konumuna getiriyor.
Rusya'dan uranyum ithalatının yasaklanacağı açıklamasının ardından dünya genelinde uranyum fiyatlarında ani yükseliş gözlemleniyor.
Rosatom, yabancı müşterilere karşı tüm yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmeye devam ettiğini kaydetti. Şirketin açıklamasında, mevcut siyasi durumun nükleer yakıt piyasasını istikrarsızlaştırmaması gerektiği vurgulandı.
Rus Büyükelçi: Yasak en çok ABD’yi vuracak
Rusya’nın Washington Büyükelçisi Anatoliy Antonov, Rusya’dan uranyum ithalatını yasaklayan yasanın ABD Başkanı Joe Biden tarafından imzalanmasıyla ilgili şu değerlendirmede bulundu:
Bu karar nedeniyle ABD’yi bekleyen mali kayıplar, Rusya’ya verilecek zarardan çok daha büyük olacak. Ama yine de yerli strateji uzmanları için önemli olan ülkemize zarar vermek.
Beyaz Saray’ın, Moskova’yı stratejik ve ekonomik yenilgiye uğratma yönündeki başarısız çabalarına devam ettiğini kaydeden Antonov, bu kararın sadece Rusya değil, tüm küresel uranyum yakıtı piyasasına indirilen darbe olduğunu söyledi.
Washington’un getirdiği yasağın, uluslararası ekonomik ilişkilerde yeni şoklara yol açacağını belirten Rus diplomat, “Uranyum ihracatçıları ve ithalatçıları arasındaki hassas denge bozuluyor” yorumunda bulundu.
Nükleer yakıt üretme kapasiteleri yetersiz olan ABD’nin, kendi tüketicilerinin ihtiyaçlarını göz ardı ederek kendi ekonomisine zarar verdiğini kaydeden Antonov, “Tarih, Rus ekonomisinin her türlü zorluğa hazır olduğunu ve ortaya çıkan tüm sorunlara hızlı çözüm bulduğunu, hatta durumdan kazançlı çıktığını gösterdi. Bu sefer de öyle olacak” dedi.
Batı’nın, Rus nükleer işletmelerine “diz çöktüremeyeceğini”, onların diğer ülkelerdeki sayısız projelere odaklanacağını kaydeden Büyükelçi, Washington’daki strateji uzmanlarının bu karardan pişman olacağını söyledi.