2014’te Soma faciasından sonra madencilik alanında bazı düzenlemeler yapılmıştı. Bunlardan birisi de Ulusal Maden Kaynak ve Rezerv Raporlama Komisyonu’ydu (UMREK).
Mevcut düzenleme, bütün madenlerin işletme ruhsat sahaları için, muhtemel rezerv alanlarındaki kaynak ve rezerv raporlamalarının UMREK koduna göre yapılması zorunlu kılıyordu.
UMREK kodu, Türkiye’deki maden kaynak ve rezervlerinin uluslararası standartlarda raporlanabilmesini sağlıyordu. Bu koşulu sağlamayan alanlar ise işletme ruhsatlarından çıkarılıyordu. Meclis’teki teklifle UMREK kodunun uygulanacağı maden alanları daraltılıyor.
Yeri ve Zamanı programında Güçlü Özgan’ın konuğu olan TMMOB Maden Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi Veyis Sır, raporlamayı Radyo Sputnik dinleyicileri için anlattı:
“Uluslararası Maden Rezervleme Komisyonu 2017’de mevcut iktidar tarafından çıkartılmıştı. Bu kanun uluslararası standartlara uygun bir raporlama şekli değildi. Amacımız uluslararası raporlara kendi rezervlerimizi getirmek. Bunun avantajı şuydu: Uluslararası kredilere ulaşma imkanı tanıyordu sermaye sahiplerine ancak gelinen noktada 2017’de iktidar kendi çıkardığı kanunu bugün kaldırma yoluna gidiyor. Büyük oranda bu kanun işlevsizleşiyor.”
Sır, değişikliğin gerekçesini şöyle açıkladı:
“UMREK dediğimiz yapı 7 üyeden oluşuyor. Bakanlık tarafından belirleniyor ve sermaye yapıları üzerinden gerçekleşiyor. Bu işin merkezinde meslek odaları var. Maden Mühendisleri Odası’nı görmeden, Jeoloji Mühendisleri Odası’nı görmeden kurduğunuz yapı bugün iflas etti. Bu iş teknik açıdan bir temele oturtulamadı. Tamamen sermaye üzerine bir yapı kuruldu ve bu yapı bugün maalesef çökmüştür.”
Meslek örgütlerinin önemine değinen Sır, “Meslek örgütleri bildiğiniz gibi kamu kuruluşları. Bunlar siyasallaşmış yapılar değil. UMREK’teki yedi üyenin ikisi bakanlık tarafından atanan üyelerdir. Yani idarenin, siyasetin atadığı üyeler. Burada meslektaşlar arasında şöyle bir ayrım oluştu: Yetkin olan mühendisler ve yetkin olmayan mühendisler. Yedi kişilik komisyon mühendislerin yetkin olup olmadığına karar veriyor. Ama bunların çoğunun madencilik veya arama konusunda bir teknik bilgileri yok” dedi.