Rus basınına demeç veren Rusya Dışişleri Bakanlığı Silah Kontrol Dairesi Başkanı Yermakov, ABD'yi yeni nükleer silah kontrol anlaşmaları imzalama konusunda fazla umutlanmamaları konusunda uyardı.
Rusya'nın ABD'den stratejik istikrar ve silah kontrolüne ilişkin diyalog konusunda 'ilkesel olarak yeni fikirler' almadığının altını çizen Yermakov, "START'ın akıbetine ve onun yerine geçecek olası bir anlaşmaya gelince, stratejik istikrar alanındaki biriken diğer sorunların siyasi ve diplomatik yollardan çözüm perspektifleri gibi, şu aşamada bunu da tartışmak manasız. Bize göre bu bir trajedi değil ve her türlü gelişmeye hazırız" dedi.
Rus diplomat, Moskova'nın birkaç temel koşulun yerine getirilmesi halinde diyalog yürütmeye hazır olduğunu da kaydederek bu koşulları 'ABD'nin Rusya'nın güvenliğini baltalama politikasından önceden vazgeçmesi' ve 'Washington'un Rusya ve ABD arasındaki doğrudan silahlı çatışmaya yol açabilecek temel anlaşmazlıkları ortadan kaldırmaya yönelik kapsamlı bir çalışmaya gerçekten hazır olduğunu göstermesi' olarak sıraladı.
Rusya'nın ABD'den stratejik istikrar ve silah kontrolüne ilişkin diyalog konusunda 'ilkesel olarak yeni fikirler' almadığının altını çizen Yermakov, "START'ın akıbetine ve onun yerine geçecek olası bir anlaşmaya gelince, stratejik istikrar alanındaki biriken diğer sorunların siyasi ve diplomatik yollardan çözüm perspektifleri gibi, şu aşamada bunu da tartışmak manasız. Bize göre bu bir trajedi değil ve her türlü gelişmeye hazırız" dedi.
Rus diplomat, Moskova'nın birkaç temel koşulun yerine getirilmesi halinde diyalog yürütmeye hazır olduğunu da kaydederek bu koşulları 'ABD'nin Rusya'nın güvenliğini baltalama politikasından önceden vazgeçmesi' ve 'Washington'un Rusya ve ABD arasındaki doğrudan silahlı çatışmaya yol açabilecek temel anlaşmazlıkları ortadan kaldırmaya yönelik kapsamlı bir çalışmaya gerçekten hazır olduğunu göstermesi' olarak sıraladı.
Putin askıya almıştı
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Şubat 2023'teki Federal Meclis konuşmasında, ABD ile yapılan ve kıtalararası nükleer balistik füze kabiliyetlerini dizginlemeyi amaçlayan Yeni Stratejik Silahların Azaltılması Antlaşması'nın (START) katılımını askıya aldıklarını duyurmuştu.
Putin'in imzası, Rusya'nın Yeni START'tan çekildiği anlamına gelmiyor. Rusya, Moskova ve Washington arasındaki anlaşmanın tarafı olmaya devam ederken ABD'nin hasmane eylemleri nedeniyle yükümlülüklerini yerine getirmeyi geçici olarak askıya alıyor. Nitekim Putin, Federal Meclis'teki yıllık konuşmasında "Yeni START'taki katılımımızı askıya alıyoruz ama anlaşmadan çekilmiyoruz" demişti.
Rusya ile ABD, ellerinde bulundurdukları nükleer silahların sayısının belirli bir sınır içinde tutulmasını içeren Stratejik Saldırı Silahlarının Azaltılması Anlaşması’nın üçüncüsünü 2010’da imzaladı. Yürürlük süreci 10 yıl olan söz konusu anlaşma daha sonra 5 yıl için uzatılabilecekti. Nitekim Rusya Devlet Başkanı Putin, 2011’de yürürlüğe giren söz konusu anlaşmanın 5 yıl daha uzatılmasına 2021’de onay verdi. Bu, askıya alınmamış olsa, anlaşmanın 2026’ya dek yürürlükte kalacağı anlamına geliyordu.
Rusya ile ABD arasında yürürlükte kalan son büyük silah kontrol anlaşması olan Yeni START, önceki ABD Başkanı Donald Trump'ın süreyi uzatma müzakereleri sırasında Çin'i nükleer silah kontrol anlaşması imzalamaya çekmeye çalışması ve Pekin'den ret yanıtı alınca tüm müzakereleri sonlandırması yüzünden çökmenin eşiğine gelmişti.
Putin'in imzası, Rusya'nın Yeni START'tan çekildiği anlamına gelmiyor. Rusya, Moskova ve Washington arasındaki anlaşmanın tarafı olmaya devam ederken ABD'nin hasmane eylemleri nedeniyle yükümlülüklerini yerine getirmeyi geçici olarak askıya alıyor. Nitekim Putin, Federal Meclis'teki yıllık konuşmasında "Yeni START'taki katılımımızı askıya alıyoruz ama anlaşmadan çekilmiyoruz" demişti.
Rusya ile ABD, ellerinde bulundurdukları nükleer silahların sayısının belirli bir sınır içinde tutulmasını içeren Stratejik Saldırı Silahlarının Azaltılması Anlaşması’nın üçüncüsünü 2010’da imzaladı. Yürürlük süreci 10 yıl olan söz konusu anlaşma daha sonra 5 yıl için uzatılabilecekti. Nitekim Rusya Devlet Başkanı Putin, 2011’de yürürlüğe giren söz konusu anlaşmanın 5 yıl daha uzatılmasına 2021’de onay verdi. Bu, askıya alınmamış olsa, anlaşmanın 2026’ya dek yürürlükte kalacağı anlamına geliyordu.
Rusya ile ABD arasında yürürlükte kalan son büyük silah kontrol anlaşması olan Yeni START, önceki ABD Başkanı Donald Trump'ın süreyi uzatma müzakereleri sırasında Çin'i nükleer silah kontrol anlaşması imzalamaya çekmeye çalışması ve Pekin'den ret yanıtı alınca tüm müzakereleri sonlandırması yüzünden çökmenin eşiğine gelmişti.