Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Eğitim Komisyonu Üyesi Rukiye Orhan, Okan Aslan’la Gün Ortası programına konuk oldu. Orhan, okullarda akran zorbalığı ve şiddet konularına değindi.
Akran çatışmasıyla akran zorbalığının karıştırıldığını belirten Rukiye Orhan, iki kavramın birbirinden farkını şöyle açıkladı:
“Akran zorbalığı dediğimiz olay bir veya birden fazla çocuğa kasıtlı olarak ve tekrarlayan biçimlerde huzursuz edici, zarar verici davranışlar gösterilmesidir. Yani zorbalıktaki iki önemli kelime kasıt ve tekrarlamaktır. Karıştırılan akran çatışmasındaysa iki çocuğun bir konu üzerinde fikir ayrılığına varması fakat bu olayın anlık olması ve çözümlenebilmesi söz konusudur.”
Akran zorbalığının farklı pek çok platformda karşımıza çıkabileceğini söyleyen Orhan “Bir zorbalığı yapan zorba çocuk olarak nitelendirilen bir birey var, bir de zorbalığa uğrayan mağdur olan birey var. Burada aslında her ikisini de masum görmek lazım. Her ikisinin de ciddi anlamda sorunlar yaşadığını göz ardı etmemek lazım” dedi.
Akran zorbalığının nedenleri
Akran zorbalığının temelinde 2-6 yaş arasındaki çocuğun aile içinde gördüklerini modellemeye başlaması olarak gösteren Orhan, “Kreşlerde 2-6 yaş arasındaki çocukların birbirine verdikleri zararların altında çoğu zaman davranış bozukluğu yatabiliyor” dedi.
Zorbalık yapan çocukların temelinde aile yapısına bakıldığı zaman, çocuğun mutlaka aile içinde şiddet gördüğünü söyleyen Orhan, şöyle devam etti:
“Aile içerisinde çocuk değer görmediği için kendisini ispatlamaya çalışıyor. Onaylanmayan çocuk dışarıda kendisinden daha zayıf olana zorbalık yaparak veya ezerek orada onaylanma duygusunu elde etmeye çalışıyor. Mağdur diye nitelendirdiğimiz çocuğa baktığımız zaman bu tür çocuklarda da helikopter ebeveyn iye nitelendirdiğimiz ebeveyni görüyoruz. Yani çocukluğundan beri hiçbir şekilde sorumluluk verilmemiş, anne-baba etrafında pervane olmuş, çocuk kendi ihtiyaçlarını dile getirmemiş, naif, hassas çocuk grupları zorbalığa uğrayabiliyor.”
Akran zorbalığını önlemenin yollarından bahseden Orhan, şunları söyledi:
“Eğitim ailede başlar. Zorbalık yapan ya da zorbalığa uğrayan çocukların temelinde ailenin eğitim sistemi var. Eğer anne-baba çocuğunun izlediği programlara dikkat etmiyorsa, şiddet içerikli şeyler izleyecek ve orada kendiyle bütünleşen bir kahraman seçecek. Gerek okullara ve ailelere düşen, çocukların özgüvenini sağlamak.”
Akran zorbalığına uğrayan çocukların velileri bu durumda neler yapmalı? TÜKONFED Eğitim Komisyonu Üyesi Rukiye Orhan, konuya dair şöyle konuştu:
"Okullarda ayrımcılık yapmamak gerekiyor ve çocukların olumlu yönlere odaklanmasını alıştırmak gerekiyor. Okullarda ve sınıflarda teşekkür kutuları oluşturulabilir. Çocuklara ‘Sen dün kime teşekkür ettin?’ diye sorulabilir. Çocuklara güzel duyguları aşılamak gerekiyor. Ebeveynlerin de özgüvenli yetiştirmesi gerekiyor çocukları. Örneğin çocuğunu markete gönderebilir, karar mekanizmalarını kullanmalarına izin vermeleri gerekiyor. Ebeveynlerin de çocuklarını çok iyi dinlemeleri lazım.”