Rusya’nın düzenlediği Donbass operasyonu sonrasında Batı’nın Ruslara yönelik kişisel, kültürel ve ekonomik yaptırım kararlarına yenileri eklenmeye devam ederken, ABD'nin de diğer ülkelere bu konudaki baskısı sürüyor. Avrupalı ülkeleri dahi ikiye bölen bu ambargo dayatmaları bu kez Türkiye'de ortaya çıktı. bilindiği gibi, Türkiye Batılı ülkelerin tüm tehditlerine rağmen Rusya'ya herhangi bir yaptırımda bulunmayacağını açıklamıştı.
Son olarak ise yeni yaptırımlar açıklayan ABD, altı ülkede ticari faaliyetleriyle Rusya'ya yardım ettiğini belirttiği toplam 93 kuruluşu da yaptırım listesine aldı. Bu şirketlerin 16'sı Türkiye'de bulunuyor.
Aydınlık'tan Yusuf Tunçer'in haberine göre, Türkiye’de faaliyet yürüten ABD Büyükelçiliği ve konsolosluk görevlilerinin, Rusya ile iş yapan Türk firmaları ve finans kuruluşlarını ziyaret edip, yaptırım listesine eklemekle tehdit ettiği ortaya çıktı. Firma temsilcileri, ABD görevlilerinin kapı kapı dolaşarak ya da ABD’nin elçilik binalarına doğrudan davet ederek tehdit ettiğini anlattı.
Adının açıklanmasını istemeyen bir firma yetkilisi, bu görevlilerden birinin ABD İstanbul Başkonsolosluğu’nda görevli İhracat Kontrol Uzmanı Gülin Kan Yükseltan olduğunu belirtti. Yükseltan’ın ziyaret ettiği firmalara verdiği kartvizitinde “Amerika Birleşik Devletleri Ticaret Bakanlığı Sanayi ve Güvenlik Bürosu, İhracat Kontrol Uzmanı” unvanı yazıyor.
Yaptırım tehdidi nedeniyle adını vermekten çekinen iş insanları, görevlilerin özellikle hem ABD hem Rusya ile ticaret ve para transferi olan firmaları tespit ve tehdit ettikleri bilgisini paylaştı. ABD görevlilerinin, Türk iş insanlarını ziyareti sırasında, “Rusya ile ticaret ve para transferiniz olduğunu tespit ettik. Neden Rusya ile iş yapıyorsunuz?” diye sorarak yaptırım listesine alma konusunda uyardığı bilgisine ulaşıldı.
'Büyükelçiliğe çağırıyorlar'
Öte yandan, ticaret yapan firmalar değil, finans kuruluşlarının da baskı altında olduğu bildirildi. Aydınlık’a bilgi veren bir ekonomi uzmanı, baskıların geçen yıllarda da olduğunu ama son birkaç aydır yoğunlaştığını belirtti ve “Yalnız ziyaret etmiyorlar, ABD Büyükelçiliği’ne ya da Başkonsolosluğu’na da davet edip tehdit ediyorlar. Ruslara hesap açan bankaları uyarıp, tehdit ediyorlar” dedi.
Tunçer ABD Başkonsolosluğu İhracat Kontrol Uzmanı Gülin Kan Yükseltan'a ulşatıklarını ve görevlinin yaptığı ziyaretleri reddetmediğinin altını çizerek şunları yazdı:
"Yükseltan, bu konuda bilgi vermeye yetkili olmadığını, sorularımızla ilgili görüşme talebimizi üstlerine ileteceğini ifade etti. Yükseltan’ın iletişim bilgisini verdiği ABD İstanbul Başkonsolosluğunda görevli Ticaret Bakanlığı Sanayi ve Güvenlik Bürosu Bölgesel İhracat Kontrol Sorumlusu Elizabeth Blanch’a e-posta ile şu soruları gönderdik: 1. ABD Ankara Büyükelçiliğinde ve İstanbul Başkonsolosluğunda görevli personelin, Rusya ile iş yapan Türk firmaları ve finans kuruluşlarını ziyaret edip Rusya ile iş yapmaları durumunda, ABD yaptırım listesine ekleneceklerini söyledikleri bilgisine ulaştık. Şimdiye kadar kaç firma ya da kuruluşla bu tür görüşmeler yapılmıştır? 2. Bu çalışma sırasında özel olarak bankacılık ve finans kuruluşları üzerinde yoğunlaşılmasının nedeni nedir? Türkiye’deki bankalar ile bu kapsamda ne tür görüşmeler yürütülmektedir?"
Elizabeth Blanch sorulara, “Talebinizi, incelenmek üzere Washington DC'deki BIS Kongre ve Halkla İlişkiler Ofisine ileteceğim. Saat dilimi farklılıkları ve mevcut iş yükü göz önüne alındığında, bugün mesai bitiminden önce yanıt vermenin mümkün olmayacağını lütfen unutmayın” yanıtını gönderdi. Elizabeth Blanch'ın bir özelliği de bundan önce ABD’nin Çin Büyükelçiliği’nde aynı görevi yürütmüş olması.
'Tehdit edilen firmalar, devlet yetkililerinin duruma tepki göstermesini, kendilerine sahip çıkılmasını bekliyor.'
Öte yandan Tunçer, "Tehdit edilen firmalar, devlet yetkililerinin duruma tepki göstermesini, kendilerine sahip çıkılmasını bekliyor." diyerek, Konuyla ilgili Dışişleri Bakanlığı ve Ticaret Bakanlığı’na şu soruları ilettiklerini aktardı:
1.
ABD Ankara Büyükelçiliğinde ve İstanbul Başkonsolosluğunda görevli personelin, Rusya ile iş yapan Türk firmaları ve finans kuruluşlarını ziyaret edip Rusya ile iş yapmaları durumunda, ABD yaptırım listesine ekleneceklerini söyledikleri bilgisine ulaştık. Bu ziyaretler Dışişleri Bakanlığı’nın bilgisi dahilinde midir?2.
ABD Büyükelçiliği görevlileri şimdiye kadar kaç firma ya da kuruluşla bu tür görüşmeler yapmıştır?3.
ABD’nin Rusya’ya yönelik yatırımlarına Türkiye’nin katılması konusunda özel olarak bankacılık ve finans kuruluşları üzerinde yoğunlaşmasının Türkiye’nin Rusya ile ticaretini sekteye uğrattığı bilinmektedir. Hükümet olarak, ABD’nin bu yaptırım baskısını önlemek ve Rusya ile ticareti güvence altına almak için ne tür girişimleriniz vardır?4.
Bir yabancı devlet, üçüncü bir ülkeye yönelik tek taraflı yaptırımlarına katılması için Türkiye sınırları içinde Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına baskı yapmaktadır. Buna izin verilmesi, Türkiye’nin egemenlik haklarına halel getirmez mi? Hem Dışişleri hem de Ticaret Bakanlığı’ndan gazetemizin baskıya gireceği saate kadar yanıt alamadık."Ne olmuştu?
Batı dünyası ilk yaptırım paketini, Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetleri’nin Rusya tarafından tanınması üzerine 22 Şubat’ta kabul etmişti. Rusya'nın Ukrayna'ya dönük askeri harekatı sonrası da uygulananmaya devam ederek her alana yayılan yaptırımlar, Avrupa'da enerji krizi yaşanmasına sebep oldu