Dört günlük çalışma haftası tüm dünyada giderek yaygınlaşıyor. Aralarında İrlanda, İspanya ve İngiltere’nin bulunduğu çok sayıda ülke 4 günlük çalışma haftasını test etmişti. Son olarak Portekiz'in ardından bugün itibarıyla işgücü açığını kapatmayı planlayan Almanya, dört günlük çalışma haftasını test edecek.
Almanya'da kötü ekonomik seyir bu sistemi dayatıyor
Almanya'nın ekonomisi; yüksek enerji maliyetleri, faiz oranları ve derin işgücü eksikliği nedeniyle durgunlaştı. Ülke, özellikle hızlı büyüyen sektörlerde vasıflı işçi sıkıntısıyla karşı karşıya. Veriler, Almanya'nın yaşlanan nüfusu nedeniyle 2035 yılına kadar 7 milyon vasıflı işçiden mahrum kalacağını tahmin ediyor. Yaşanan sıkıntı farklı sektörlerdeki çalışanları daha iyi ücretler ve esnek çalışma saatleri talep etmeye yöneltti.
Türkiye'de mesai saatleri kısalacak mı?
Mesai saatlerine ilişkin muhalefetin TBMM'ye sunduğu haftalık çalışma saatinin 45 saatten 37.5 saate düşürülmesine yönelik teklifin ardından gözler alınacak olan karara çevrildi. Birçok kişi uzun çalışma saatleri nedeniyle sosyallikten uzak bir hayat yaşadığına dair söylemlerini sıklıkla dile getirirken sunulan teklifin TBMM'de kabul edilip edilmeyeceği ise henüz netlik kazanmadı.
Meclis araştırmasında, Türkiye, Fransa, Almanya, İngiltere, İsveç gibi birçok ülkedeki uygulamalara yer verildi. Buna göre, Fransa'da yasal haftalık çalışma süresi 35 saat, Belçika, Avustralya'da 38 saat, İsveç 40 saat, İngiltere'de fazla mesai dahil 48 saati geçemiyor. Portekiz ve Danimarka'da bazı şehirlerde, İspanya'da 250'den az çalışan şirketler 4 günlük mesai uygulamasına geçti. Çalışma sürelerinin sınırlandırılmasının ekonomik, sosyal, teknik bir zorunluluk olduğu ve bunun tarafların iradesine terk edilemeyeceği belirtiliyor.
Bakandan çalışma saatlerine ilişkin açıklama
Çalışma saatlerinde değişiklik sinyali veren Bakan Vedat Işıkhan, "Sosyal Güvenlik Kurumunda sürdürülebilirliği güçlendirmek amacıyla sosyal güvenlik sisteminde kişilerin daha çok istihdamda kalmasını teşvik eden, hakkaniyeti ve aktüeryal dengeyi önceleyen yaklaşımla esnek çalışma biçimlerini yaygınlaştıracağız. Sosyal güvenlik mevzuatı ve uygulamalarını, değişen iş gücü piyasası koşullarına ve yeni nesil esnek çalışma şekillerine daha uyumlu hale getireceğiz. Kayıt dışı istihdam ve kayıt dışı ücretle mücadelede veri analizine dayalı, risk odaklı denetim faaliyetlerini artırarak prim tabanını genişleteceğiz." ifadelerini kullanmıştı.
Haftalık çalışma süresi nedir?
Yasal olarak haftada en çok 45 saat çalışılabiliyor. Sözleşme ya da işyerindeki uygulamaya göre çalışılan günler 5x9 şekilde eşit bölünebilir.
İşyerinde haftanın çalışılan günlerine günde 11 saati geçmeyecek şekilde farklı da dağıtım yapılabilir. İşveren ve işçi arasında bunun altında çalışma süresi de belirlenebilir.
Ara dinlenme ne kadar?
Ara dinlenmeler fazla mesaide hesaba dahil edilmiyor. Örneğin, 08:00-20:00 saatleri arası çalışılıyor ve günde toplam 1.5 saat ara dinlenmesi kullanılıyorsa günlük çalışma süresi 12 saat değil 10.5 saat olur. İş Kanunu'na göre ara dinlenme süresi yarım saat olup işveren isterse bunu uzatabiliyor. Günde 7.5 saatten fazla çalışanın ara dinlenmesinin en az bir saat olması gerekiyor.