Salı günü Politico'ya konuşan kaynaklar Ukrayna'nın bu hafta içinde ABD'nin yeni Yerden Fırlatılan Küçük Çaplı Bombalarını (GLSDB) teslim almaya hazırlandığını söyledi.
Sevkiyat hakkında bilgi sahibi olan ABD'li bir yetkili, teslimatın Kiev'e 'sahip olmadıkları daha derin bir vuruş kabiliyeti' kazandıracağını ve Ukrayna ordusunun 'uzun menzilli ateş cephaneliğini güçlendireceğini' belirtmişti. Yetkili, ABD ordusunun bile henüz cephaneliğinde bulunmayan bu silahların 'daha fazlasını yapmalarını sağlayacak fazladan bir ok' işlevi göreceğini de sözlerine eklemişti.
'Küçük Çaplı Bomba' nedir?
2000'li yılların ortalarında ABD'li havacılık ve savunma şirketi Boeing'in Entegre Savunma Sistemleri bölümü tarafından geliştirilen GBU-39 Küçük Çaplı Bomba, sığınaklar ve elektronik harp karıştırma ekipmanlarından hava alanlarına, yakıt depolarına, kışlalara ve birlik yoğunluğuna kadar bir dizi sabit yer hedefini hedef almak üzere tasarlandı.
130 kg'lık bir patlayıcı ile donatılan GBU-39, 93 kg'lık delici patlama başlığına da sahiptir ve bir metrelik çelik takviyeli betonu delebilir. Konfigürasyon ve modele bağlı olarak aktif radar güdüm, lazer güdüm, GPS ve ataletsel navigasyon kombinasyonu ile de yönlendirilebilen GBU-39, 75 ila 110 km arasında bir menzile sahiptir.
GBU-39 adından da anlaşılacağı gibi, roket motorlarının yardımı olmadan, önceden belirlenmiş bir istikamet boyunca düşük hızlarda hedefine doğru süzülerek giden bir silahtır. Sistemin nispeten düşük maliyeti (Kiev'in İngiltere'den aldığı ve Donbass'ı terör bombası olarak kullanmak için kullandığı Storm Shadows'un 3.2 milyon dolarına kıyasla parça başı 40 bin dolar kadar az), küçük radar izi ve kısa uçuş süresi ile birleştiğinde geleneksel hava savunmaları kullanılarak tespit edilmesini ve önlenmesini de zorlaştırmaktadır.
Küçük Çaplı Bomba'nın yerden fırlatılan türü
Ukrayna Hava Kuvvetleri, Rus hava savunma ve önleme uçaklarının sürekli tehdidi nedeniyle uçaklarını uçurmakta zorlanırken, ABD ve müttefikleri normalde havadan fırlatılan silahları yerden fırlatılan sistemlere dönüştürmek için önemli kaynaklar ayırmıştı.
Hava savunmasının yanı sıra, normalde havadan fırlatılan silahları karadan fırlatılacak hale getirme çabalarının bir diğer bileşeni de roket topçuluğu olmuştur. Karadan Fırlatılan Küçük Çaplı Bomba da tam burada devreye girmektedir. Havadan fırlatılan füzenin aksine, modifiye edilmiş GBU-39, hedefine doğru itmek için M26 ve HIMARS çoklu fırlatma roket sistemleri tarafından kullanılan M270 roket motorundan bir motorla donatılmıştır.
Boeing ve İsveçli savunma şirketi Saab tarafından 2010'ların ortalarında geliştirilen GLSDB'nin 145 km'ye kadar menzile sahip olduğu ve her birinin yaklaşık 100 bin dolar fiyat etiketine sahip olduğu belirtilmektedir.
ABD ve müttefiklerinin son iki yıl içinde Ukrayna'ya onlarca MLRS topçu sistemi göndermiş olması nedeniyle, karadan fırlatılan yeni Küçük Çaplı Bombaların teslimatının Kiev'e anlık yeni bir uzun menzilli saldırı kabiliyeti sağlaması beklenmektedir.
Ukrayna kaç adet GLSDB alacak?
ABD'nin Ukrayna'ya sağladığı fonun Aralık ayında sona ermesi ve Pentagon'un Kiev'e yardım etmek için kendi azalan stoklarına başvurmak zorunda kalmasıyla birlikte, Ukrayna'nın karadan fırlatılan yeni GLSDB'lerden kaç tane alacağı henüz belli değil. Bu silahların 2.17 milyar dolarlık silah paketinin bir parçası olarak teslim edileceği bir yıl önce açıklandığında ABD medyası 2 adet fırlatıcı ve toplam 24 füzeden bahsetmişti.
Bu sayıların Kiev'in Rus hatlarının derinliklerine saldırılar düzenlemesi ya da Donbass'taki şehirlere veya diğer Rus sınır yerleşimlerine terör saldırıları düzenlemesi için yeterli olsa da ciddi bir stratejik etki yaratmak için yeterli olmadığı görüşü ağır basmaktadır.
Küçük Çaplı Bombalar nerelerde kullanıldı?
Ukrayna ordusununn GLSDB'nin ilk kullanıcı olması beklenirken, daha sonra Tayvan'ın da bunu takip etmesi beklenmektedir.
Orijinal Küçük Çaplı Bomba'nın, ABD ve müttefikleri tarafından Irak ve Afganistan'dan Suriye ve Gazze'ye ve Yemen'e kadar Ortadoğu ve Asya'daki çatışmalarda kullanıldı. Her örnekte GBU-39'lar ABD ya da müttefik ordularıyla savaşan güçleri başarıyla hedef aldı. Ancak uzmanların da belirttiği gibi durumda saldırgan bir güç için stratejik bir zaferle sonuçlanmadı ya da buna katkıda bulunmadı.
Rusya GBU-39'lara Karşı nasıl savunma yapabilir?
Yukarıda da belirtildiği gibi, süzülme bombalarının tasarım özellikleri ve çalışma prensibi bunların önlenmesini ve imha edilmesini zorlaştırmaktadır ancak uzmanlar bu imha işleminin imkansız olduğu anlamına gelmediğini vurgulamaktadırlar
Rusya'nın GLSDB konuşlandırmasına yanıtının ise şu şekilde olması beklenmektedir:
Topçu ve hassas füze saldırıları kullanarak HIMARS ve M270 ateş mevzilerini, mühimmat, ikmal ve onarım depolarını hedef alan operasyonlara devam etmek,
Silahların isabet oranını düşürmek için radyo-elektronik karıştırıcı ekipmanların konuşlandırılması,
Tor ve Buk füze sistemlerinden yakın uçaksavar silahlarına kadar cephe hattı boyunca uzanan yoğun konvansiyonel hava savunma sistemlerini kullanarak süzülen bombaları vurmak.