Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Bankacılık Komisyonu Başkanı Hüseyin Ölmez, Okan Aslan’la Gün Ortası programına konuk oldu. Ölmez, tüketicinin harcanabilir geliri ve tüketici finansmanı, konut ve otomotiv kredilerindeki gerileme, kredi kartlarının kullanım artışı gibi konuları Radyo Sputnik dinleyicileri için değerlendirdi.
Tüketicinin harcanabilir gelirinin son iki senede şiddetli bir şekilde düştüğünü belirten Ölmez, "Parasal sıkılaştırmanın önemli fonksiyonlarından birisi iç talebi kısmak. Bunun yolu da tüketicinin borçlanmasının önüne geçmek” dedi.
Ölmez şöyle devam etti:
“Biz bankacılık uzmanları olarak şunu söylüyorduk iki sene önce: Dikkat edin, ayağınızı yorganınıza göre uzatın, aşırı tüketmeyin. Şimdi kredi kartı ve tüketici finansmanı ikiye bölündü. Bir, lüks mal alıp tüketenler. İki, parasının satın alma gücü düştüğü için kendi ihtiyaçlarını o parayla karşılayamayıp borçla karşılamak zorunda kalan tüketiciler. Parasal sıkılaştırma, tüketicinin bu harcamasını engellemeye yönelik birtakım resmi önlemler.”
'Otomobil şirketleri bankalara gereksinme duymadan kendileri finansman sağlıyorlar'
Konut ve araç kredilerindeki gerilemeye değinen Ölmez, şunları söyledi:
“Öncelikle konut kredilerinden bahsedelim. 2006’da Türkiye’de ve dünyada mortgage dedikleri ipotekle borçlanma olayı Türkiye’de büyük bir şekilde lanse edildi. Kira öder gibi ev sahibi olun diye. Özellikle konutlardaki taşınmazlarda fiyat köpürmesi oldu yüzde 15-20 civarında ve o köpürme hiç geri alınmadı. Daha sonra her ekonomik sıkıntı geldiğinde hükümetin de inşaat sektörüne olan tercihi nedeniyle konut kredilerinde birtakım değişiklikler, oyunlar, teşvikler yapıldı. Genel enflasyonla birlikte konut maliyetleri ciddi şekilde arttı. Üç sene önce 1 milyon liraya satın alabileceğiniz bir taşınmazı şu anda üç milyona zor satın alıyorsunuz. Uygulanan faiz artırma politikasıyla faizler de yukarıya çıktığı için konut kredilerindeki talep hızla düştü.”
Araç kredilerinde de benzer bir durumun yaşandığını belirten Ölmez, “Kredilendirme oranı çok düştü, yüzde 50 oranında kredi veriyorlar. Hatta bazen hiç vermiyorlar. Otomobil kredilerinde şöyle bir avantaj var: Otomobil şirketlerinin önemli bölümlerinin kendi finans şirketleri var. Bankalara gereksinme duymadan kendileri o finansmanı sağlıyorlar” dedi.