Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in talimatıyla yoksul Afrika ülkelerine ücretsiz tahıl ürünleri gönderme sözü veren Moskova, bu vaadini yerine getirmeye devam ediyor.
Haftalık basın toplantısında açıklama yapan Zaharova, "6 Ocak'ta 25 bin ton Rus buğdayı, Mali'ye insani yardım olarak nakledilmek üzere deniz yoluyla Gine Cumhuriyeti'nin Konakri Limanı'na teslim edildi. 9 Ocak'ta bu insani kargo Malili yetkililere resmen teslim edildi" dedi.
Buğday sevkiyatının Devlet Başkanı Putin'in kararı doğrultusunda yapıldığının altını çizen Zaharova, "Bu, bugün Mali halkının çok ihtiyaç duyduğu Rus ürünlerinin dördüncü ücretsiz teslimatı. 7 Haziran, 18 Haziran ve 6 Aralık 2023 tarihlerinde Rusya Acil Durumlar Bakanlığı aracılığıyla toplam 50 bin ton buğday ve 22 bin tondan fazla gübre Malililere teslim edildi" bilgisini paylaştı.
Zaharova, Rusya'nın gerekli insani yardımın sağlanması da dahil akut sosyo-ekonomik sorunların aşılmasında Afrika ülkelerine aktif şekilde yardım etmeyi sürdüreceğini vurguladı.
Temmuz ayında tahıl anlaşmasının bitmesinin ardından Putin, Rusya'nın Dünya Gıda Programı tarafından listelenen altı Afrika ülkesine insani yardım olarak tahıl sağlayacağını açıklamıştı. Bu ülkeler, Mali, Burkina Faso, Zimbabve, Orta Afrika Cumhuriyeti, Eritre ve Somali olarak sıralanmıştı.
Putin'in talimatıyla Rus tahılı, 25 bin ton olmak üzere Zimbabwe, Mozambik ve Burkina Faso'ya gönderilmişti. Ocak başında da 25 ton tahıl Doğu Afrika ülkesi Eritre'ye ulaştırılmıştı.
Tahıl anlaşmasının tarihçesi
Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması, Rusya, Ukrayna, Türkiye ve Birleşmiş Milletler (BM) arasında 22 Temmuz 2022'de İstanbul'da imzalanan anlaşmadır.
Anlaşma, Rusya'nın gıda ihracatına yönelik Batı kısıtlamalarının kaldırılması koşuluyla, Ukrayna limanlarından tarım ürünlerinin Karadeniz üzerinden ihracatı için güvenli bir koridor oluşturulmasını öngörüyordu. Türkiye ve BM temsilcileri, tahıl gemilerinde silah ve mühimmat taşınmamasını sağlama yükümlülüğünü üstlendi.
Anlaşmanın süresi, otomatik uzatma olasılığıyla birlikte 120 gün (22 Temmuz'dan 19 Kasım 2022'ye kadar) olarak belirlendi. Kasım ayında anlaşma 120 gün daha uzatıldı. Daha sonra 60’ar gün olarak iki kez daha uzatıldı. Rusya Dışişleri Bakanlığı, uzatma süresinin kısaltılmasını, anlaşmanın Rusya ihracatına ilişkin ikinci kısmının uygulanmaması ile açıklamıştı.
24 Ağustos 2022'de Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vasiliy Nebenzya, BM Güvenlik Konseyi toplantısında, gıda anlaşması kapsamında Ukrayna'dan ayrılan 34 gıda gemisinden yalnızca birinin Afrika'ya gittiğini, bunun BM'nin tahıl ihtiyacı olan ülkelerdeki açlıkla mücadele için başlangıçta belirttiği hedeflere uymadığını dile getirmişti.
20 Mart 2023'te düzenlenen Uluslararası 'Çok Kutuplu Dünyada Rusya-Afrika' Parlamento Konferansı'nda Vladimir Putin, Karadeniz Tahıl Anlaşmasının yeniden uzatılması konusunda mutabakat olmaması halinde Rusya’nın en fakir Afrika ülkelerine ücretsiz tahıl göndereceğini söylemişti.
17 Temmuz 2023'te Rusya Dışişleri Bakanlığı, tahıl anlaşması çerçevesindeki yüklerin yüzde 70'inin AB dahil olmak üzere yüksek ve üst orta gelir düzeyine sahip ülkelere gönderildiğini, Etiyopya, Yemen, Afganistan, Sudan ve Somali gibi en fakir ülkelere düşen payın yüzde 3’ten az olduğunu açıklamıştı.
17 Temmuz 2023'te Rusya, Ukrayna tarafına tahıl anlaşmasının uzatılmasına karşı olduğunu resmi olarak bildirdi. Anlaşmanın geçerliliği 18 Temmuz 2023'te sona ermişti.
27 Temmuz 2023'te Rusya’nın St. Petersburg kentinde düzenlenen Rusya-Afrika Ekonomik ve İnsani Forumu’nda Vladimir Putin, birkaç ay içinde Rusya’nın Afrika’nın en fakir ülkelerine 25-50 bin ton tahılı ücretsiz olarak göndereceğini söylemişti.
17 Kasım 2023'te Rusya Tarım Bakanı Dmitriy Patruşev, Uluslararası Rusya Sergi ve Forumu’nda Rusya'nın 2023 yılı sonuna kadar Afrika'ya 200 bin tona kadar Rus buğdayını ücretsiz tedarik edeceğini duyurmuştu.
30 Kasım 2023'te Rusya'dan yola çıkan 25 bin ton buğdayı taşıyan gemi Somali'nin başkenti Mogadişu'ya ulaşmıştı.
4 Ocak 2024'te 25 ton tahıl Doğu Afrika ülkesi Eritre'ye teslim edilmişti.