İş dünyasının başlıca gündemlerinden birisi olara insan kaynakları sık sık öne çıkıyor. Çalışanların maaşlarından primlerine, yıllık izinlerden performansa kadar birçok alanı kapsayan insan kaynakları sürecini kolaylaştırmak için yapay zekaya olan ilgi artış gösterdi.
Compport şirketinin kurucusu Türk kadın girişimci Senem Birim, farklı ülkelerden 65 kişilik ekibi ve yapay zeka destekli platformu ile, özellikle Güneydoğu Asya’nın en büyük holdinglerinin insan kaynakları sürecinin yönetilmesine katkıda bulunuyor:
“Yaklaşık yirmi yıl insan kaynakları alanında çalıştım farklı coğrafyalardan sorumlu olacak şekilde. Teknolojiye ilgili bir İK’cıydım. Bundan beş yıl önce, İK ve teknolojiye olan ilgim, Compport’ta vücut buldu. Compport, 2018 Eylül ayında kurulan bir insan kaynakları teknolojisi. Şahane bir ekiple kurduk. İK teknolojileri dünyasında odaklandığımız başlık ise ücret yönetimi. Yani çalışanların ücret artışlarının, satış primlerinin, performans bonuslarının, uzun vadeli teşviklerin vb. baştan sona yönetildiği bir SaaS platformu kurduk. An itibarıyla merkezimiz Singapur’da. Ben Türkiye’de yaşıyorum, İstanbul ekseninde. Dünyanın birçok yerine seyahat ederek şirketimizi büyütmeye ve daha çok kişiye ulaşmaya çalışıyoruz. Singapur merkezli olmamız Compport’u yabancı bir şirket yapmıyor. Bir Türk şirketi. Tabii öte yandan global bir ekibimiz var. 65 kişilik bir ekibimiz var. Hem ABD’de, hem Singapur’da, hem Hindistan’da, hem Endonezya’da hem de Türkiye’de Compport için çalışan çok kıymetli bir ekip var. Bir Türk girişimci olmakla birlikte, bizim şirketimizin hikayesi de Türkiye’nin dışında çok güzel ilerledi. Hindistan ve Güneydoğu Asya’da ilerledik. Bugün bir milyon kullanıcıya ulaştık. Şu anda 200 büyük organizasyon Compport’u kullanıyor. Asya’nın holding şirketleri ve önde gelen markaları, ücret süreçlerini Compport ile dijital bir şekilde yönetiyor. Mutluluk ve heyecan duyuyorum bir Türk ve kadın girişimci olarak.”
‘Bir çalışanın şirketinden kazandığı tüm hakları daha objektif, daha adil ve veriden beslenir hale getiriyoruz’
İş insanı Senem Birim, çalışanların normal şartlarda yaşayabilecekleri olumsuzluklardan endişe edebileceklerini ve ücret artışı konusunda ne kadar adil olunduğu ile ilgili şüphe duyduklarını kaydetti. Bu memnuniyetsizliğin sadece Türkiye’ye özgü olmadığının ve tüm dünyada yaygın bir durum olduğunun altını çizen Birim, Compport’un algoritması sayesinde adil ve objektif bir süreç yönetilmesine aracı olduklarını ifade etti:
“Biz, ücret artışı sürecini otomatize ediyoruz. Normal şartlarda ücret sürecindeki memnuniyetsizlik sadece Türkiye’de yok; evrensel bir memnuniyetsizlik söz konusu. Bizim yapmaya çalıştığımız şey, bu süreçte daha veriye odaklı, veriye dayanır bir şekilde, ücret sürecinin objektif ve adil yönetilmesine aracı olmak. Bunu, teknolojinin kabiliyetlerini kullanarak yapıyoruz. Sadece ücret artışları için değil, aynı zamanda bonuslar, satış primleri vb. için geçerli. Bir çalışanın şirketinden kazandığı tüm hakları daha objektif, daha adil ve veriden beslenir hale getiriyoruz. Bunun için arka tarafta detaylı, çok zengin algoritmalar var. Dolayıcıyla kullanıcı hatasını, kullanıcı önyargılarını sıfıra indiren algoritmalardan yararlanarak, daha memnun bir çalışan kitlesi yaratılmasına aracı oluyoruz.”
‘Son dönemlerde işten ayrılma ve yeni işe girme sirkülasyonu çok hareketli’
Makine öğrenmesi metodu ile hem şirket içi hem şirket dışı verilerin süzgeçten geçirildiğini vurgulayan Senem Birim, bu süreçlere adayın ücret beklentisinin de dahil edildiğinin altını çizdi:
“Yapay zekayı kullandığımız alanlar var. Bunlardan bir tanesi, adaylara yapılan ücret teklifleri. Biliyorsunuz son dönemlerde işten ayrılma ve yeni işe girme sirkülasyonu çok hareketli. Son iki yılda önemli bir konu haline geldi. Biz de orada makine öğrenme kabiliyetlerini kullanıyoruz. Yapay zeka, şirket içindeki veriyi kullanıyor. Yani benzer görevlere verilen ücreti inceliyor. Hem dışarıda benzer organizasyonlardaki benzer görevlere verilen ücreti inceliyor. Adayın beklentisini ve şirketin bütçesini de dahil ediyor. Makine öğrenmesi, bu verilerle birlikte aday tekliflerini oluşturuyor. Dışarıdaki veriyi de ortak çalıştığımız, ücret araştırması yapan küresel şirketlerden temin ediyoruz ve kendi platformumuzda İK kullanıcılarına sunuyoruz.”
‘Şimdiki boyutuyla tüm işleri yapay zekaya bırakmak doğru değil’
Yapay zekanın İK personelini işinden etmediğini, tam tersine verimliliğini artırdığını açıklayan Birim,’e göre, sektördeki en büyük sıkıntı sağlıklı veriye erişim sorunu:
“Bu işleri tamamen yapay zekaya bırakmak bence doğru ve sağlıklı değil; en azından şimdiki boyutuyla değil. Tabii ki sistem teknolojinin kabiliyetlerini kullanıp size bir şey öneriyor. Fakat günün sonunda o işe alımdan sorumlu olan İK profesyoneli veya yöneticinin yapacağı değerlendirmeler de süreçte bir girdi oluyor. Bütün bunlar birleştiğinde en sağlıklı aday teklifi ortaya çıkıyor. Öte yandan zaman içerisinde yaptığınız kimi teklifler kabul edilirken, kimileri de ya revize ediliyor ya da reddediliyor. Makine, arka tarafta bunu da öğreniyor ve zaman içerisinde daha iyi bir teklif üretme kabiliyetine sahip oluyor. Dolayısıyla süreç böyle ilerliyor. Tabii bu, platformumuzdaki yapay zeka kullanımına bir örnekti. Başka örnekler de var. Satış primlerini yönetmekten bahsetmiştim. Şu anda üzerinde çalıştığımız algoritma, şirketin bir sonraki yıl veya bir sonraki çeyrekteki satış performansını, yani satış primlerine ayrılması ideal olan bütçeyi tahmin ediyor. Bir takım tahmin modelleri üzerinde çalışıyoruz. Tabii bunların sağlıklı çalışabilmesi için Türkiye’de ve dünyada organizasyonların çok sağlıklı verilerinin olması gerekiyor. Yapay zeka neticede bir teknoloji ve bu teknolojinin bir şeyler öğrenip doğru sonuç verebilmesi için veri ile beslenmesi, hatta veriler ile sağlıklı bir eğitimden geçmesi lazım. Bugün diğer teknoloji üreticileri de tahminimce katılacaktır bu yorumuma: Organizasyonlardaki en büyük sıkıntı, sağlıklı, kaliteli, doğru ve geçmişten günümüze kaydedilmiş verilerin yeterince var olmaması.”
‘Verimlilikte yüzde 95 artış. Yatırım dönüşümünde oran 40 katına tekabul ediyor”
Compport platformunun sunduğu hizmet ile üç aylık İK sürecinin on güne kadar indirebildiğini kaydeden iş insanı Senem Birim, yatırım dönüşümünde de kırk kata kadar çıkıldığını belirtti:
“Yapay zeka birçok rolü etkileyecek. Amaç aslında süreçteki bazı görevleri, yapay zeka ve teknoloji kabiliyetleri ile halletmek ve dijitalleştirmek. Böylelikle insanların kabiliyetlerini, katma değeri daha yüksek, daha stratejik alanlarda kullanabilelim. Bizim de temel vaatlerimizden birisi bu: Teknoloji işinizi kolaylaştırsın, sizi daha akıllı, efektif, etkin, verimli ve pratik kılsın. Normalde yapacağınızda daha iyisini, daha fazla yapın diyoruz İK ve yönetim ekiplerine. Örneğin bir rakam vermek gerekirse, normalde yaklaşık bin kişilik şirketler ve organizasyonlarda, yürütülen ücret artışı süreci baştan sona üç ay kadar sürüyor. Fakat platformumuz Compport ile yönetmeye başladığınızda yaklaşık yedi ile on gün arasında sonlandırmış oluyorsunuz süreci. Üç aydan on güne iniyor. Bu, çok ciddi bir verimlilik artışı. Çok ciddi bir tasarruf. Bizim oradaki metriğimiz, yüzde 95 oranında en az süreçlerinize harcadığınız zamanı azaltmak ve kendimizi bu yönde takip ediyoruz. Öte yandan her teknoloji bir organizasyon için bir yatırımdır ve yatırımın size geri dönmesi gerekir. Bizim platformumuzda yatırım dönüşüm oranı 40 kat civarında. Bu sadece zaman tasarrufuyla olmuyor. Aynı zamanda çalışan bağlılığına getirdiği pozitif bir etki var. Neticede ücret ile çalışan bağlılığı arasında doğrudan orantı var. Çalışan, bağlı olduğunda iş sonuçlarına pozitif etki geliyor. Hepsi devreye girdiğinde, belirli bir süre sonra yaptığınız yatırımın 40 katını geri dönüştürebiliyorsunuz.”