Genellikle ekim ayının son hafta sonunda yapılan ve mart ayının son hafta sonunda sona eren kış uygulaması 2016 yılından beri Türkiye'de uygulanmıyor. Sabahın erken saatlerinde ve karanlıkta okula giden bir çocuğun markette uyuyakaldığı görüntüler sosyal medyanın gündemine düştü.
Tüm dünyada 29 Ekim Pazar günü itibarıyla kış saati uygulamasına geçilirken, son olarak Türkiye'de Bakanlar kurulu kararıyla yaz saati uygulaması 28 Ekim 2018 yılında kadar devam etmişti.
Yaz-kış saati uygulaması nedir? Ne farkı var?
Gün ışığından etkili şekilde yararlanmak amacıyla yaz ve kış saati uygulamaları mevcuttur. Saatler bir saat ileri alındığında yaz saati, bir saat geri alındığında da kış saati başlar.
Dünya genelinde saatler 2023 yılında 29 Ekim Pazar günü geri alındı.
Uygulama kapsamında saatler ilkbahar başlangıcında bir saat ileri, sonbaharda ise bir saat geri alınır.
Yaz-kış saati uygulaması ilk ne zaman uygulandı? Nasıl ortaya çıktı?
Gün ışığından daha çok faydalanmak için yaz/kış saati uygulamasına ilk geçen ülke 1916 yılında Almanya oldu. ABD'de ise ilk olarak 1918'de Başkan Woodrow Wilson tarafından yürürlüğe sokuldu. Benjamin Franklin, Amerika Birleşik Devletleri'nden Fransa'ya elçi olarak yollandığı sırada, Paris halkının mum israfını önlemesi ve gün ışığından daha çok yararlanması için The Journal of Paris adlı gazetede imzasız bir mektup yayımladı.
1784 yılında Fransa hükümetine israfı önlemesi için yeni bir vergi paketi olarak önerdi. Panjurları vergilemek, mumları karneye bağlamak ve insanları gün doğumu sırasında kilise çanları ve top ateşiyle uyandırmak gibi öneriler içermekteydi. Sonradan ABD'ye döndüğünde saatlerin kışın geri alınması yazın da ileri alınmasıyla gün ışığından daha çok faydalanacağını ispatlayarak bu işin mucidi olarak tarihe geçti.
Konun teklifi sunuldu
Son olarak Aralık ayında Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Eskişehir Milletvekili Dr. Jale Nur Süllü, sabit saat uygulamasının kaldırılması amacıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı’na kanun teklifi sundu.
Günün Yirmi Dört Saate Taksimine Dair Kanunu’nda değişiklik yapılması öngörülen teklifin gerekçesinde, kalıcı yaz saati uygulamasının kaldırılmasıyla enerji tasarrufu sağlanması, çalışanlar, özellikle öğrenciler, çalışan kadınlar üzerindeki olumsuz etkilerinin giderilmesinin ve Avrupa ülkeleri ile olan saat farkının düşürülmesinin amaçlandığı ifade edildi.
1972 yılından beri geçerli olan yaz-kış saati uygulamasının elektrik dağıtım bölgelerinin, üretim, iletim, dağıtım ve işletim olarak özel şirketlere devrinin, yani özelleştirmelerin hız kazandırıldığı 2016 yılında Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile kaldırıldığını hatırlatan Süllü, “Danıştay tarafından kararın hukuki dayanağı olmadığına karar verilmiş ve uygulama durdurulmuştu. Siyasi iktidar Danıştay kararına karşın, 2017'de aldığı yeni bir kararla yaz-kış saati uygulamasını kaldırdı. 7 yıldır sabit saat uygulamasının geçerli olduğu ülkemizde karanlık saatte işe, okula giden vatandaşlar kış saati uygulanmamasına tepki gösteriyor.” dedi.